1 januari

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
dec januari feb
<< 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 >>

1 januari is de eerste dag van het jaar van de gregoriaanse kalender die is ingevoerd rond het jaartal 1582-1583, door de gelijknamige paus Gregorius XIII. Hierna volgen nog 364 dagen tot het einde van het jaar. (365 dagen in een schrikkeljaar). Over de hele wereld wordt 1 januari gezien als nieuwjaarsdag. Maar bij sommige culturen of, andersgelovigen, valt Nieuwjaar op een andere dag.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de middeleeuwen verschoven vele West-Europese landen onder invloed van de Kerk het begin van het jaar naar een van de vele belangrijke christelijke feesten, zoals 25 december (Kerstmis), 1 maart, 25 maart (Maria-Boodschap) of zelfs Pasen. Oost-Europese landen, waarvan de meesten een overwegend orthodoxe bevolking hadden, begonnen hun jaartelling vanaf ongeveer 988 op 1 september.

In Engeland werd 1 januari gevierd als Nieuwjaar, maar vanaf de 12de eeuw tot 1752 begon het jaar in Engeland op 25 maart.

De meeste West-Europese landen veranderden het begin van het jaar naar 1 januari vóór ze de gregoriaanse kalender overnamen.

1 januari werd als volgt de officiële start van het jaar in onderstaande gebieden:

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

Postzegel met Willem III uit 1852
  • Kopje media Media
Laatste aflevering van TV Show in 2022

Tradities[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Lorenzo I de' Medici
geboren in 1449
Sigismund I de Oude
geboren in 1467
Paul Revere
geboren in 1735
Pierre de Coubertin
geboren in 1863
J. Edgar Hoover
geboren in 1895
Michèle Mercier
geboren in 1939
Richard Gibson
geboren in 1954
Davor Šuker
geboren in 1968
Lilian Thuram
geboren in 1972
Krzysztof Ratajski
geboren in 1977
David Nalbandian
geboren in 1982
Melaine Walker
geboren in 1983
Nana Dzagnidze
geboren in 1987

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

Christiaan III van Denemarken,
overleden in 1559
Johan Bernoulli,
overleden in 1748
Marin Constantin
overleden in 2011
Jan Baas
overleden in 2012
Patti Page
overleden in 2013
Annie de Reuver
overleden in 2016

Viering/herdenking[bewerken | brontekst bewerken]

Maria Moeder Gods

Oprichting voetbalploegen[bewerken | brontekst bewerken]

Weerextremen[brontekst bewerken]

Nederland[brontekst bewerken]

Dagrecords[13]
Officiële records Landelijke records
Gebeurtenis Jaar Extreem Locatie Jaar Extreem Locatie
Laagste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 1997 −11,4 De Bilt 1997 −14,9 Maastricht
Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 2023 12,4 De Bilt 2023 13,2 Ell
Laagste minimumtemperatuur (°C) 1979 −16,9 De Bilt 1971 −21,0 Eelde
Hoogste minimumtemperatuur (°C) 2022 10,9 De Bilt 2022 11,8 Twenthe
Laagste maximumtemperatuur (°C) 1997 −7,3 De Bilt 1997 −12,3 Maastricht
Hoogste maximumtemperatuur (°C) 2023 15,6 De Bilt 2023 16,9 Eindhoven
Hoogste uurgemiddelde windsnelheid (m/s) 1949 18,5 De Bilt 1976 24,7 Vlissingen
Hoogste windstoot (m/s) 1951 25,7 De Bilt 1976 34,0 Vlissingen
Langste zonneschijnduur (uur) 1905 6,9 De Bilt 1950, 1973 7,1 Maastricht
Langste neerslagduur (uur) 1958 17,5 De Bilt 1987 18,8 Eindhoven
Hoogste etmaalsom van de neerslag (mm) 1943 19,3 De Bilt 2012 35,5 Berkhout
Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid (%) 1906 51 De Bilt 1906 47 Maastricht
Laagste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1949 974,4 De Bilt 1949 970,2 De Kooy
Hoogste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1905 1044,6 De Bilt 1905 1044,6 De Bilt
Officiële records worden altijd gemeten op het KNMI-weerstation in De Bilt.

Landelijke records kunnen worden gemeten op elk officieel KNMI-weerstation in Nederland.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

  • 1918 - Officieel laagste maximumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −0,8
  • 1970 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −12,0
  • 1993 - Dichtste mist ooit gemeten
  • 2022 - Eerste landelijke zachte dag van het jaar gemeten in Maastricht (maximumtemperatuur ≥ 15 °C op een officieel weerstation). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste landelijke zachte dag is gemeten. Samen met 1 januari 2023.
  • 2023 - Officieel maandrecord hoogste maximumtemperatuur in °C van januari gemeten in De Bilt: 15,6
  • 2023 - Landelijk maandrecord hoogste maximumtemperatuur in °C van januari gemeten in Eindhoven: 16,9
  • 2023 - Officieel hoogste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 12,4
  • 2023 - Landelijk hoogste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Ell: 13,2
  • 2023 - Officieel hoogste minimumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 10,4
  • 2023 - Landelijk hoogste minimumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Westdorpe: 10,7
  • 2023 - Officieel hoogste maximumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 15,6
  • 2023 - Landelijk hoogste maximumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Eindhoven: 16,9
  • 2023 - Eerste officiële zachte dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 15 °C in De Bilt). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste officiële zachte dag is gemeten.
  • 2023 - Eerste landelijke zachte dag van het jaar gemeten in Arcen, Cabauw, De Bilt, Deelen, Eindhoven, Ell, Gilze-Rijen, Herwijnen, Heino, Hupsel, Maastricht, Twenthe, Volkel, Westdorpe en Woensdrecht (maximumtemperatuur ≥ 15 °C op een officieel weerstation). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste landelijke zachte dag is gemeten. Samen met 1 januari 2022.

België[brontekst bewerken]

Dagrecords[14]

  • 1997 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −12,1 °C
  • 2023 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 12,8 °C[15]
  • 1997 - Laagste minimumtemperatuur −14,1 °C
  • 2023 - Hoogste maximumtemperatuur 15.2 °C[16]
  • 1943 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 16,6 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen[17]

  • 1926 - Catastrofale overstromingen in de Maasvallei. Op sommige plaatsen reikt het water tot de eerste verdieping van woningen.
  • 1997 - In Ernage (Gembloers) bedroeg de maximumtemperatuur –11,7°C.
Zie de categorie 1 January van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.