Andorra

Sjabloon:Wrapper rechts | Sjabloon:Landtabel |-

|

Bestand:Kaart Andorra.jpg

Kaart Andorra (CIA)

|-

|

Bestand:AndorraLaVella.jpg

Andorra La Vella

|} Andorra is een prinsdom in de Pyreneeën tussen Frankrijk en Spanje. Het dwergstaatje is slechts 468 km² groot. Geografisch wordt het land gekenmerkt door hoge bergen met zes diepe gletsjervalleien.

Geschiedenis

Andorra bestaat sinds 1278. Toen kwam namelijk een einde aan de conflicten en gewelddadige confrontaties tussen de bisschop van Urgel en de graaf van Foix, doordat koning Peter II van Catalonië-Aragon en enkele Catalaanse graven die wat graag hun gebiedsdelen willen veiligstellen. De vrede werd hersteld dankzij twee opeenvolgende scheidsrechterlijke uitspraken, die bekend staan onder de naam Pareages. In 1278 en in 1288 aanvaarden namelijk de bisschop van Urgell en de graaf van Foix, Roger Bernard III, de ondertekening van deze twee uitspraken, die aan de basis van het huidige politieke stelsel liggen. Tot de grondwet in 1993 werd vervaardigd was dit ook nog eens het belangrijkste referentiedocument van de staat Andorra. Andorra werd sinds 1278 geregeerd door twee staatshoofden, de bisschop van Urgel in Catalonië en het staatshoofd van Frankrijk. Na opeenvolgende huwelijken ging het vormalige co-regentschap van de graaf van Foix namelijk over op de burggraven van Béarn, onder de kroon van Navarra. Toen burggraaf Hendrik IV van Béarn koning van Frankrijk werd ging de functie van het staatshoofd van Andorra dus over op het staatshoofd van Frankrijk. De zoon van Hendrik IV, Lodewijk XIII, werd daarna na de dood van zijn vader dus niet alleen koning van Frankrijk, maar ook Frans co-vorst van Andorra. Na de val van de Franse monarchie ging de functie van Co-vorst over op die van de Franse president. Tegenwoordig is Andorra op politiek gebied sterk verbonden met de Europese Unie zonder er lid van te zijn. Het gebruikt de euro als betaalmiddel, maar slaat geen eigen munten. Voor de invoering van de euro waren de Franse franc en de Spaanse peseta beide wettig betaalmiddel.

Gegevens

Basisgegevens

• Oppervlakte: 468 km²
• Hoofdstad: Andorra la Vella (20.800 inwoners - 2001)
• Andere steden: Les Escaldes-Engordany (15.500 inwoners), Encamp (10.600)

Bevolking

• Bevolking: 70.000 inwoners (2001 - 150 per km²)
• Bevolkingsgroei: 5,0% (gemiddelde 1990-1997)
• Talen: Catalaans (officiële taal) 35%, Spaans 58%, Frans 7%
• Etnische groepen: Spanjaarden 41%, Catalanen 36%, Portugezen 11%, Fransen 6%
• Religie: Rooms-Katholicisme
• Levensverwachting: 80 jaar (2000)

Politiek en bestuur

• Eenkamerparlement, 28 leden (4 per dal), elke 4 jaar gekozen
• Staatshoofden: Jacques Chirac (president van Frankrijk) en Joan Enric Vives i Sicília (bisschop van Seo de Urgel)
• Regeringsleider: Marc Forné i Molnè (sinds december 1994)
• Minister van buitenlandse zaken: Juli Minoves Triquell
• Zetelverdeling:
  • Partit Liberal d'Andorra 15 zetels
  • Partit Socialdemòcrata 6 zetels
  • Partit Demòcrata 5 zetels
  • Unió Laurediana 2 zetels

Economie

• Munteenheid: Euro
• BNP: $1,2 miljard ($18.000 per inwoner)
• Werkloosheid: 0% (2002)
• Inflatie: 3,4% (2002)
• Export: €58 miljoen (2001)
• Exportproducten: machines 16%, transportmiddelen 14%, papier 13%
• Exportpartners: Spanje 60%, Frankrijk 31%
• Import: €1222 miljoen
• Importproducten: voedingsmiddelen 23%, machines 17%
• Importpartners: Spanje 45%, Frankrijk 29%
• Toerisme: 11,4 miljoen bezoekers (2001)

Diversen

• nationale feestdag: 8 september
• landnummer telefoon: +376
• motorkenteken: AND

Bekende Andorrezen

• Minister van buitenlandse zaken Juli Minoves Triquell
• Regeringsleider Marc Forné i Molnè

Meer informatie

• Monumenten op de Werelderfgoedlijst

Externe links

• Overheid van Andorra

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Category:Andorra op Wikimedia Commons.