Geldermalsen (plaats)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente |  Geldermalsen
| ||
| Coördinaten | 51° 53′ NB, 5° 17′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2007) |
10.551 | ||
| Overig | |||
| Postcode | 4190-4191 | ||
| Netnummer | 0345 | ||
| Belangrijke verkeersaders | A2, A15, N327 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente Geldermalsen | |||
| |||
Geldermalsen (ⓘ) is een dorp in de gemeente Geldermalsen in de Nederlandse provincie Gelderland. Op 1 januari 2009 telde Geldermalsen in totaal 10.551 inwoners. (bron: Gemeente Geldermalsen)
Ligging
Geldermalsen is gesitueerd in de westelijke uithoek van de provincie Gelderland en bevindt zich centraal in het deel van de streek de Betuwe dat de Tielerwaard genoemd wordt. De gehele noordzijde van Geldermalsen grenst aan de rivier de Linge; op de andere oever bevinden zich de kleinere dorpen Tricht en Buurmalsen. In het zuiden grenst Geldermalsen aan het dorp Meteren.
Belangrijke plaatsen binnen een straal van vijftien kilometer rondom Geldermalsen zijn Tiel, Buren, Culemborg, Leerdam en Zaltbommel.
Geschiedenis
Het bestaan van de huidige plaats Geldermalsen wordt voor het eerst gesuggereerd in een oorkonde van 12 augustus 850. Daarin wordt gesproken over Uberan Malsna (later Boven-Malsen/Malsen Superior genoemd), waarmee het tegenwoordige Buurmalsen wordt bedoeld. Dit veronderstelt echter tegelijkertijd de aanwezigheid van een Malsen Inferior of Nedermalsen (ten zuiden van de Linge). In de archieven komen we het ook wel tegen als Burchmalsen, 's-Hertogenmalsen, Gelremalsen, Geldermalssum, Geldermalssen en Geldermalsem. Het onderscheid tussen Buur- en Geldermalsen is in later tijden te verklaren doordat Buurmalsen kon worden gezien als Malsen bij Buren, behorende tot het graafschap Buren en Geldermalsen als het Malsen bij Gelre, behorende tot het grondgebied van de Hertog van Gelder.
Op 31 januari 1995 werden de inwoners van Geldermalsen gedurende 5 dagen verplicht geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van de Maas en de Waal.
Het kasteel te Geldermalsen
Uit archieven blijkt dat er reeds in het jaar 1096 sprake was van een burcht in Geldermalsen. Later zou zij de naam "Ravesteyn" (Rave(n)stein) krijgen. In 1741 werd het kasteel beschreven als een door grachten omringd adellijk huis met twee hoge trapgevels, een lage vierkante toren met een voormuur en een valbrug. In 1828 liet de toenmalige eigenaar en bewoner Edmond Willem van Dam van Isselt de oorspronkelijke behuizing ingrijpend vernieuwen. Later werd het huis "Groot Ravenstein" genoemd, in tegenstelling tot "Klein Ravenstein" in Buurmalsen. Op 4 april 1916 werd het publiek verkocht en kort daarna gesloopt. Het kasteel stond in het gebied wat nu wordt omschreven als Zwarte Kamp.
Het wapen van Geldermalsen
Het huidige wapen van Geldermalsen werd in gebruik genomen op 24 december 1918. De officiële omschrijving luidt: in keel, 19 besanten van goud, geplaatst 4,4,4,4,3; het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels. Dit wapen komen we tot op de dag van vandaag nog tegen in de Duitse plaats Bentheim.
Bezienswaardigheden
In het centrum van het dorp bevindt zich een gotische kerk, die omstreeks het jaar 1450 gebouwd is. Zowel de kerkklok als het doopvont dateren uit de 15e eeuw. De kerk werd in 1968 gerestaureerd.
Verder bevindt zich in het dorp de korenmolen de Bouwing. Even buiten het dorp staat de poldermolen De Watermolen.
In het voorjaar oefenen de bloeiende fruitboomgaarden langs de kronkelende lingedijken een grote aantrekkingskracht uit op dagtoeristen.
Economie en werk
Vanwege haar centrale ligging is Geldermalsen een aantrekkelijke locatie voor bedrijfshuisvesting. Onder meer het landelijke distributiecentrum voor houdbare producten van Albert Heijn en het distributiecentrum van Blokker zijn in Geldermalsen gevestigd.
Om behoud van het landschap te garanderen heeft het gemeentebestuur van Geldermalsen echter besloten dat grootschalige uitbreiding van bedrijventerreinen vermeden moet worden. Er zullen uitsluitend bedrijfsterreinen worden ontwikkeld om te voorzien in de behoefte van plaatselijk gevestigde bedrijven.
Bereikbaarheid
In Geldermalsen bevindt zich sinds 1868 een NS-station. Het station is gelegen aan de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch en de Betuwelijn, die van Elst naar Dordrecht loopt. In de toekomst zal het station worden aangesloten op het Randstadspoor.
Beroemde (ex-)inwoners van Geldermalsen
- Edmond Willem van Dam van Isselt (Breda, 20 februari 1796 - Geldermalsen, 9 februari 1860) Nederlands politicus; voorzitter van de Tweede Kamer van 1855-1856.
- Jomanda (Deventer, 5 mei 1948) Nederlands spiritistisch medium.
- Wouter Kusters (Geldermalsen, 23 november 1966) Nederlands taalkundige en publicist.
Zie ook
| Bronnen, noten en/of referenties |