Rhenen
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rhenen (ⓘ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. De gemeente telt Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum) en heeft een oppervlakte van 42,99 km² (waarvan 1,28 km² water).
Geografie
Ligging en verbindingen
Rhenen ligt aan de noordoever van de Nederrijn; aan de overkant bevindt zich het dorp Kesteren. Via een brug is de stad met de Gelderse streek van de Neder-Betuwe verbonden.
Rhenen ligt ook op de zuidoostpunt van de Utrechtse Heuvelrug. De oostelijk gelegen en tot de gemeente behorende Grebbeberg is de laatste heuvel van deze stuwwal, alvorens de Gelderse Vallei en de provincie Gelderland opdoemen.
Via het op het grondgebied van de oostelijke buurgemeente Wageningen gelegen Opheusdense Veer bestaat er een bootverbinding over de Nederrijn met het dorp Opheusden.
Overige kernen
Achterberg, Elst, Laareind en (bedrijventerrein) Remmerden.
Sinds de herindeling van de gemeenten Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn per 1 januari 2006 tot de nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug behoort ook het Amerongse gedeelte van Elst tot de gemeente Rhenen.
Geschiedenis
Rhenen verkreeg in de 1364 stadsrechten nadat de plaats in 855 als 'Villa Rheni' (Landgoed aan de Rijn) voor het eerst werd genoemd.
In de Middeleeuwen was Rhenen het meest vooruitgeschoven steunpunt van de bisschop van Utrecht in zijn voortdurende strijd tegen de graven, later hertogen, van Gelre. De bisschop bezat hier het kasteel Ter Horst, dat uiteindelijk in 1543 werd afgebroken. Na de centralisatie van het landsbestuur door keizer Karel V bleef Rhenen eeuwenlang een rustig garnizoensstadje, dat als een van de vijf steden van het Sticht een bescheiden rol speelde in het bestuur van het gewest.
In de zeventiende eeuw had de verdreven koning Frederik V van de Palts een zomerresidentie in Rhenen.
In mei 1940 werd er hevig gestreden bij Rhenen tussen Duitsers en Nederlanders tijdens de Slag bij de Grebbeberg. Het plaatsje Rhenen werd daarbij grotendeels verwoest. De wederopbouw vond nog tijdens de oorlog plaats.
In 2008 vierde de stad zijn 750-jarige bestaan.
Bezienswaardigheden
- de bekende Cunerakerk, een laat-gotische hallenkerk. De toren is een der fraaiste voorbeelden van de laat-gotiek in Nederland, hij is gebouwd tussen 1492-1531.
- moderne rooms-katholieke Gedachteniskerk, gebouwd tussen 1958-1959.
- gebouw 'De Brakke' uit 1787
- restanten van de middeleeuwse stadsmuur (14de eeuw).
- De Binnenmolen, een ronde stenen korenmolen uit 1893.
- landgoed Prattenburg
- De militaire begraafplaats op de Grebbeberg
De dierentuin Ouwehands Dierenpark ligt in Rhenen, op de Grebbeberg.
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Rhenen bestaat uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:
Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | ||||||||||
PvdA | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | ||||||||||
CDA | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | ||||||||||
VVD | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | ||||||||||
SGP | 3 | 3 | 4 | 3 | 3 | ||||||||||
Progr Rhenen/GroenLinks¹ | 1 | 2 | 2 | 4 | 3 | ||||||||||
Rhenens Belang | - | - | - | 1 | 2 | ||||||||||
D66 | 2 | 1 | 1 | - | - | ||||||||||
ChristenUnie² | - | 1 | - | - | 1 | ||||||||||
Totaal | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 |
¹ Bij de verkiezingen tot er met 2002 deed GroenLinks alleen mee.
² In 1998 deed de RPF, één van de voorgangers van de ChristenUnie, mee aan de verkiezingen.
Voortgezet onderwijs
Millennium Gemeente
Rhenen is een Millennium Gemeente.
Media
De lokale omroep Dorp en streek tv, is gericht op Maarn, Maarsbergen, Renswoude, Scherpenzeel, Woudenberg, Rhenen en Elst
Bekende inwoners
Geboren
- Andries Sybrand Abbema (1736-1802), advocaat en politicus
- Hendrik Menso (1791-1872), arts, burgemeester, wethouder en rechter te Rhenen
- Victor de Blocq van Kuffeler (1879-1963), waterbouwkundige
- Joan Schimmelpenninck (1887-1943), verzetsstrijder
- Wouter Klootwijk (9 augustus 1945), journalist, kinderboekenschrijver, programmamaker en presentator
- Lejo Dijkgraaf (19 juni 1952), tv-producent en poppenspeler
- Edo Ophof (21 mei 1959), prof-voetballer en international
- Berthold Komduur (12 februari 1963), internationaal korfbalscheidsrechter
- Theo Spek (26 april 1963), historisch geograaf
- Annelieke Bouwers (4 mei 1976), actrice en zangeres
- Touriya Haoud (1 oktober 1977), actrice, presentatrice en fotomodel
- Martijn van Nellestijn (6 maart 1978), acteur en filmregisseur
- Giedo van der Garde (25 april 1985), autocoureur
- Colin van Mourik (22 november 1985), voetballer
- Floris de Vries (18 augustus 1989), golfer
- Sywert van Lienden (18 september 1990), oud-voorzitter van het LAKS
Woonachtig
- Cunera van Rhenen (overleden 340), martelares en beschermheilige van Rhenen en tegen keel- en veeziekten
- Jacob van Manen (1752-1822), patriot, historicus en vrederechter te Rhenen
- Hendrik Menso (1791-1872), arts, burgemeester, wethouder en rechter te Rhenen (ook geboren)
- Lodewijk Hendrik Johan Marie van Asch van Wijck (1858-1934), jonkheer en politicus
- Herman Fokker (1921-2001), ingenieur en politicus (o.a. raadslid te Rhenen)
- Mies Bouwman (31 december 1929), tv-presentatrice
- Willem Hoekzema (21 juli 1939), leraar en politicus (o.a. raadslid te Rhenen)
- Pieter Huistra (18 januari 1967), ex-profvoetballer
- Bianca van Dijk-Dercksen (7 augustus 1969), tri- en duatlete
- Judith Peereboom (26 april 1973), tv-presentatrice, deelneemster Big Brother 2004
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Veenendaal | Ede (Gld) | |||
Utrechtse Heuvelrug | Wageningen (Gld) | |||
Buren (Gld) | Neder-Betuwe (Gld) |