Asperen

**Asperen**
Plaats in Nederland
	(Details) (Details)
	;
Situering
Provincie	Gelderland
Gemeente	Lingewaal
Coördinaten	51° 53′ NB, 5° 6′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2006)	3020
Foto's
	Toren van de Protestantse kerk in Asperen
Portaal	Nederland

Asperen is een stadje in de gemeente Lingewaal in de Nederlandse provincie Gelderland. De plaats heeft 3.020 inwoners (2006), waarvan 120 in het buitengebied. Het ligt in de Tieler- en Culemborgerwaard, ongeveer twee kilometer van Leerdam. Tot 1986 was Asperen een zelfstandige gemeente, dichtbij de rivier de Linge.

Geschiedenis

In de Romeinse tijd vermoedt men een nederzetting, genaamd Caspingium in wat nu Asperen is. Het staat op de Peutinger kaart (Tabula Peutingeriana) vermeld als gelegen tussen Tablis (Oud-Alblas?) en Grinnibus (Rossum) aan de zuidelijke heerweg (dus niet de limes) Noviomagus (Nijmegen) - Lugdunum Batavorum (Katwijk-Brittenburg). Ter plaatse zijn behoorlijk wat Romeinse vondsten gedaan.^[1]

Asperen heeft lange tijd een heerlijkheid gevormd. De eerste heer van Asperen die wordt genoemd is Jan van Arkel (ca. 1170-?). Otto van Arkel (ca. 1237-ca. 1283) en Otto I van Heukelom en Asperen (ca. 1280-ca. 1344) worden ook wel als stamvaders van het geslacht genoemd. Otto I zorgde ervoor dat het Huis Arkel Asperen in 1313 als vrije heerlijkheid in 'onsterfelijke' erfleen kreeg van Willem III van Holland. In 1347 sneuvelde nakomeling Robrecht van Arkel, waarmee de heerlijkheid verviel aan het geslacht Polanen, waarvan Dirk van Polanen was getrouwd met Elburg van Asperen. Zijn zoon Otto van Polanen trouwde met Johanna Van Voorst En Keppel. Via verschillende vrouwen; Alferade, Belior (Belia), Elburg (Elborch) en Cunegunda (Coenigonde) wordt de leen uiteindelijk gesplitst tussen Aernt (Arend) Pieck van Beesd (1468) en Rutger Van den Boetzelaer (1441). Een nakomeling van Beesd, Willem van Buren, schiet Van den Boetzelaer dood in 1460, waarop van Buren wordt opgehangen en Beesd's deel verbeurd wordt verklaard en Van den Boetzelaer ook de andere helft in leen verkrijgt (1481 en 1484). De familie Van den Boetzelaer hield vervolgens de heerlijkheid in bezit tot 1795.

Omstreeks 1314 kreeg Asperen stadsrechten.

In 1517 werd Asperen geplunderd door de 'Zwarte Hoop', een troep Duitse huurlingen, waarschijnlijk onder leiding van Johan van Selbach, die tijdens de Gelderse oorlogen na de plundering van Medemblik op de terugweg waren naar Duitsland. Hierbij kwam een groot aantal inwoners om het leven.

Asperen vierde in 1983 zijn duizendjarig bestaan.

Bezienswaardigheden

Asperen heeft twee kerken behorend tot de PKN, een voorheen Nederlands-hervormde en een voorheen Gereformeerde kerk.

Fort Asperen had eens een militaire functie. Het is een onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Sinds 1984 is het fort voor het publiek opengesteld en worden er culturele manifestaties georganiseerd.

Ten noorden van Asperen langs de Linge ligt het wiel het Galgenwiel.