Est (Gelderland)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Gelderland | ||
| Gemeente | Neerijnen | ||
| Coördinaten | 51° 51′ NB, 5° 19′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 0.065 km² | ||
| Inwoners (2005) |
610 | ||
| |||
Est is een klein West-Betuws dorp in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp, met ongeveer 610 inwoners, is gelegen rond een karakteristiek driehoekig dorpsplein met een nog functionerende authentieke waterpomp. Het maakt deel uit van de gemeente Neerijnen.
Ligging
Het dorp ligt direct ten zuiden van de A15 en 5 kilometer ten oosten van de A2. Liggen alle overige dorpen van de gemeente aan de rivier de Waal, Est maakt daarop een uitzondering. Dit dorp is vanouds veel meer geïsoleerd geweest en was vooral in de winter moeilijk bereikbaar. De oppervlakte van Est is betrekkelijk klein en omvat de hooggelegen Halsbreker, het laaggelegen Esterbroek, de Reijaard (of Riert) en de Mastmolen, dat gedeeltelijk Ophemerts grondgebied is.
Waar de naam Est vandaan komt is niet geheel duidelijk. De naam kan, naar analogie van verschillende andere plaatsen in deze streek, een zogenaamde boomnaam zijn, de woonplaats bij een es.
Historie
|
Zoals bijna alle dorpen heeft ook Est zijn adellijk huis gehad. Het geslacht van Est was in de middeleeuwen zelfs al bekend. De Latijnse dichter Franco van Est (Franco Estius) en de geleerde Willem Hessels van Est (Guillelmus Estius), kanselier der Universiteit van Dowaai (Fr.), stamden daarvan af.
Est heeft ook woelige tijden gekend. In 1607 is Est bij een dramatische gebeurtenis betrokken geweest. Op 25 september van dat jaar werd in de nabijheid van het dorp de overste du Bols, ritmeester en president van de krijgsraad, een dapper en een verstandig man, nadat hij met zijn huisgezin in Geldermalsen naar de kermis was geweest, door wat vijanden overvallen. Toen hij zich niet aan hen wilde overgeven, werd bij dood geschoten en zijn zoon gevangengenomen. In 1978 werd door de toen van regeringswege opgelegde gemeentelijke herindelingen de gemeente Est & Opijnen, en dus ook Est opgenomen in de gemeente Neerijnen. |
|
Rivaliteit
Ook tussen de inwoners van Est en Neerijnen was het niet altijd koek en ei. Wateroverlast was een bijna jaarlijks terugkerende aangelegenheid. Om het water kwijt te raken, stak men de kaden door. Meestal was dat een zaak van gezamenlijk overleg. Aan dat overleg mankeerde het nog wel eens, zoals in 1784. Zo werd op 25 maart van dat jaar door de inwoners van Est de Zwarte Kade doorgestoken. Het water stroomde naar Neerijnen. "Die van Neerijnen" hebben toen met een groot aantal manschappen de Zwarte Kade weer dichtgemaakt, waarop die van Est voor de tweede maal de kade doorstaken. Zo ging het door tot zevenmaal toe. Uiteindelijk zocht men het hogerop, maar ook de hoge heren konden daar weinig of niets aan doen.
Economie
Waar vroeger vooral de fruitteelt (kersen) een belangrijk middel van bestaan was is tegenwoordig de teelt in kassen een van de meest in het oog springende agrarische bezigheden.
Landgoed / kasteel
Volgens overleveringen zou er een landgoed /kasteel in Est hebben gestaan.