Sint-juttemis

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Magere Hein (overleg | bijdragen) op 17 aug 2010 om 14:41. (Versie 22272389 van VR-Land (overleg) ongedaan gemaakt. http://woordenlijst.org/zoek/?q=adellijk&w=w)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.

Wanneer men spreekt van met of op sint-juttemis bedoelt men gewoonlijk nooit, en hierdoor denken veel mensen dat deze dag niet bestaat.

Sint-juttemis bestaat volgens sommigen echter wel degelijk: de uitdrukking wordt in 1577 voor het eerst vermeld in de Kroniek van Roermond.[bron?] Men gaat er dan vanuit dat sint-juttemis op 17 augustus valt. Jutte zou een koosvorm zijn van Judith, en haar naamdag is op 17 augustus. De volledige uitdrukking was dan ook met sint-juttemis, als de kalveren op het ijs dansen. In augustus ligt er natuurlijk geen ijs, en kalveren kunnen niet dansen, vandaar de betekenis nooit. Een andere mogelijkheid is dat sint-juttemis de mis van Sint-Jutta is (5 mei). Jutta kwam van een adellijke familie in Thüringen en overleed in 1260 op weg naar het "Heilige Land". Volgens het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, is dit verhaal echter onzin. De heiligen Judit en Jutta hebben geen van beiden haar naamdag op 17 augustus (VK 17-8-2010).

Volgens een andere variant zou de naam een verbastering zijn van "als de joden de mis doen"; dat is dus nooit, want de mis is de katholieke eredienst.

Varianten

Er is nog een niet-bestaande dag (die echter wat in de vergetelheid is geraakt): Sinternuit, een moedwillige verhaspeling van "is-t-er-niet". Het Schip van Sinternuit komt zo aan zijn naam.

Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen is eveneens een uitdrukking voor nooit.

Spelling

Het woord sint-juttemis wordt met een streepje en kleine letters geschreven, omdat niet (meer) wordt verwezen naar een bestaande heilige.

In andere talen