Den Andel
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente |  Winsum
| ||
| Coördinaten | 53° 24′ NB, 6° 30′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners | ca 500 | ||
| |||
Den Andel (Gronings: Naandel) is een dorp in de gemeente Winsum in de provincie Groningen. Het is het meest noordelijke dorp van de gemeente, tot de herindeling van 1990 hoorde het tot de voormalige gemeente Baflo. Den Andel heeft bijna 500 inwoners.
Den Andel wordt al genoemd in de 9e eeuw wanneer een graaf Dirk land in 'Antlida' aan het klooster van Fulda schenkt. In de 12e eeuw heet het dorp 'Andledon'. Hier werd de oude zeedijk gelegd. De kerk van Den Andel dateert uit de dertiende eeuw. Het is een zaalkerkje met een losstaande klokkenstoel uit de veertiende eeuw. Het heeft een Van Oeckelen orgel uit 1879.
In het dorp staat een koren- en pelmolen uit 1875, De Jonge Hendrik. De molen is tot 1998 op vrijwillige basis in bedrijf geweest en is dat sinds kort na afronding van de restauratie weer. Met de molen is tot in de jaren '80 nog gerst tot gort gepeld.
Even buiten het dorp, aan de weg naar Westernieland ligt het kleinste natuurgebied van de provincie Groningen. Het is een restant van de oude zeedijk. Deze oude dijk kon tijdens de Kerstvloed van 1717 het water niet keren, met als gevolg duizenden doden. Na die ramp werd een nieuwe dijk gebouwd welke een stuk noordelijker kwam te liggen. Bij het aanleggen van de nieuwe dijk werd ook de grond van de oude dijk gebruikt. Van de oude dijk resteert nu alleen dit laatste restje bij Den Andel.