Passiefhuis
Een passiefhuis is een zo energiezuinig mogelijke woning. Het verbruik is minder dan 15 kWh/m² bruto per jaar voor ruimteverwarming. Dit wordt bereikt door het verminderen van het warmteverlies en het maximaliseren van de warmtewinst. Het verbruik van woningen gebouwd in 1960 is ongeveer 200 kWh/m² bruto per jaar. Door betere isolatie is het energieverbruik bij nieuwbouw al teruggebracht tot 100 kWh/m² bruto per jaar. Bij een energiearme woning wordt 75 kWh/m² bruto per jaar bereikt. De meest energiezuinige vorm is een 'energie plus' woning. Hiermee wordt bij bewoning meer energie opgewekt dan verbruikt.
Techniek
Bij een passiefhuis worden de doelstellingen bereikt door verschillende technische oplossingen. De oriëntatie van de woning is meestal gericht op het zuiden. Hierdoor wordt maximaal gebruikgemaakt van de opwarming door directe zonnestraling. Een passiefhuis wordt ook wel een zonnewoning genoemd. Een traditionele centraleverwarmingsinstallatie is overbodig, omdat de woning zeer goed geïsoleerd is. De gezuiverde lucht die via het ventilatiesysteem wordt aangevoerd, wordt bijverwarmd. Daarbij probeert men zoveel mogelijk de warmte van de afgevoerde lucht te onttrekken, bijvoorbeeld via een warmtewiel, platenwarmtewisselaar, warmtepomp of een ander warmteterugwinsysteem.
De grote uitdaging van een passiefhuis zit in het luchtdicht en koudebrugvrij krijgen van het gebouw. Het is dan ook belangrijk dat zowel in de ontwerpfase als in de uitvoeringsfase veel aandacht besteed wordt aan de uitvoeringsdetails, zoals de aansluiting tussen het dak en de muur, de deuren en de ramen. Hiervoor is samenwerking tussen gespecialiseerde architect, installateur en aannemers een vereiste.
Het verminderen van warmteverlies wordt bereikt door:
- ver doorgevoerde warmte-isolatie;
- luchtdichtheid van het gebouw;
- passiefhuis geschikt schrijnwerk en glas;
- warmte-herwinning op de ventilatielucht.
Het optimaliseren van de warmtewinst wordt bereikt door benutting van:
- optimale positionering van de vensters in combinatie met externe zonwering;
- beperking van de interne warmtewinsten (energiezuinige apparatuur).
Totale energieverbruik
Behalve voor verwarming van de woning verbruikt een huishouden ook energie voor koken, wassen en ontspanning. De apparatuur die hiervoor gebruikt wordt dient ook energiezuinig te zijn. Voor het totale energieverbruik van een huishouden wordt gestreefd naar een maximum primair energieverbruik van 120 kWh/m² per jaar.
Kosten
De bouwkosten van een passiefhuis gaan gepaard met een meerprijs tussen 0 en 20% ten opzichte van de bouwnorm (K45 E100). De technische maatregelen en het wegwerken van koudebruggen zijn moeilijker bij renovatie dan bij nieuwbouw. De kosten voor deze bouwwijze zijn hoger door de isolatie van wanden, het luchtdicht afwerken van kieren, het gebruik van drievoudig glas in de ramen en de installatie van ventilatie met warmteterugwinning. Daar tegenover staat dat er een aanmerkelijk hoger comfort heerst en dit bij een veel lagere energierekening.
K-peil en E-peil
Het K-peil (maat voor de warmteverliezen in een gebouw in België) van een passiefhuis ligt ongeveer tussen de 10 en de 20. Het E-peil (maat voor het totale energieverbruik in een gebouw) kan zeer sterk variëren, aangezien men hernieuwbare energie hiervoor in mindering brengt. Hierdoor is het quasi onmogelijk om een passiefhuis te bestempelen met een bepaald E-peil.
Voorkomen
In België is het aantal passiefhuizen schaars, in 2008 telt Vlaanderen er een vijftigtal. In andere Europese landen (zoals Duitsland) komen passiefhuizen wel meer voor, onder andere door stimulering door de staat. In België is het nog moeilijk om architecten of aannemers te vinden die een passiefhuis kunnen ontwerpen of uitvoeren. Men is bijvoorbeeld gewoon om met een spouw te bouwen, terwijl een passiefhuis dikwijls met één muur uitgevoerd wordt doordat de dikte van het isolatiemateriaal gemakkelijk oploopt tot dertig centimeter.
