Polsbroek
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Utrecht | ||
Gemeente | Lopik | ||
Coördinaten | 51° 59′ NB, 4° 51′ OL | ||
Algemeen | |||
Inwoners (2006) |
1218 | ||
Detailkaart | |||
Locatie in de gemeente | |||
Foto's | |||
Polsbroek | |||
|
Polsbroek is een dorp in de gemeente Lopik, in de Nederlandse provincie Utrecht. Het dorp ligt in de polder Lopikerwaard.
Geschiedenis
Al in de eerste helft de 12e eeuw werd Polsbroek als Pulzabruch genoemd.[1]
Demografie
Polsbroek heeft 1218 inwoners (2006) en ligt aan de Benschopse Wetering. Het dorp bestaat uit Noord-Polsbroek en Zuid-Polsbroek, die op 8 september 1857 werden samengevoegd tot de gemeente Polsbroek. Vanaf 1 januari 1989 behoort Polsbroek met acht andere kernen (Benschop, Cabauw, Jaarsveld, Lopik, Lopikerkapel, Polsbroekerdam, Uitweg, Willige Langerak) tot de gemeente Lopik. De gemeente had bij haar opheffing per 1 januari 1989 een oppervlakte van 1.127 hectare met 382 huizen en 1.180 inwoners.
Kern
De dorpskern bestaat uit het dorpshuis, het voormalige gemeentehuis en de kerk. Op het dorpshuis is het voormalige gemeentewapen van Polsbroek nog te zien. De weg en het pleintje zijn bedekt met witte kiezelstenen.
Zaalkerk
In Polsbroek staat een Nederlands-hervormde kerk waarvan het oudste gedeelte is gebouwd in de eerste helft van de veertiende eeuw. Op de plaats van deze kerk heeft vermoedelijk al vanaf het begin van de 13e eeuw een kerk gestaan.[2] Het onderste gedeelte van de kerktoren is opgetrokken uit kloostermoppen, een groot formaat middeleeuwse baksteen; het bovenste deel met een kleiner formaat baksteen.
In het Rampjaar 1672 werd deze kerk grotendeels verwoest door buitenlandse troepen. In 1676 werd de kerk herbouwd. Pieter de Graeff, vrijheer van Zuid-Polsbroek, schonk een nieuw gebrandschilderd raam. Ook Pieters jongere broer Jacob de Graeff[3] en stadhouder Willem III, baron van IJsselstein, Benschop en Noord-Polsbroek hebben nieuwe ramen geschonken.[2]
In 1830 is de gehele zaalkerk op de toren na opnieuw gebouwd. Gerrit de Graeff, vrijheer van Zuid-Polsbroek, legde de eerste steen. Hij schonk ook de nieuwe preekstoel. Voor de bouw werd 2000 gulden ontvangen uit het Fonds voor Noodlijdende kerken.[2] De toren is een beschermd rijksmonument.
Naast deze kerk bevindt zich een begraafplaats. De toegangspoort bestaat uit twee zuilen waartussen een hek is gehangen. Op de zuilen staat de tekst Memento mori.
Trivia
- Polsbroekers hebben de bijnaam kroosvissers. Kroos of eendenkroos is een veel in niet-stromend water voorkomend plantje, dat soms over het gehele wateroppervlak een ‘groene deken’ legt.
- Stier Herman heeft van 1996 tot juli 2002 op een boerderij in Polsbroek gestaan.
Zie verder
- ↑ C. Pijnacker Hordijk, Opgaven omtrent inkomsten, goederen, hoorigen, dienstmannen en rechten der abdij Egmond (1130-1161), in: Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap 21 (1900), p. 161-185; zee op p. 170
- ↑ a b c Polsbroek: de hervormde kerk
- ↑ Nederlands Hervormde Kerk Polsbroek-Vlist