Assendelft
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Assendelft is een lintdorp tussen 8 en 10 km in de provincie Noord-Holland. Assendelft loopt van Krommenie tot aan het Noordzeekanaal. Het was tot 1974 een zelfstandige gemeente en was qua oppervlakte de grootste gemeente in de Zaanstreek (daarna Zaandam). In 1974 is Assendelft opgegaan in de gemeente Zaanstad. Assendelft heeft op 1 januari 2010 19.935 inwoners (Bron: Gemeente Zaanstad).
Assendelft heeft na Oostzaan en Westzaan de oudste geschiedenis van de Zaanstreek. De eerste bewoning in Assendelft ontstond ongeveer 500 v.Chr. Opgravingen die enkele jaren terug zijn uitgevoerd hebben woonplaatsen van de eerste Assendelvers boven gebracht. Het Assendelft van vandaag de dag ligt enkele honderden meters meer naar het oosten.
Het oudst bekende voorkomen van de naam Assendelft, maar dan geschreven als "Ascmannedilf", is van 1063. "Askimanna dilbja" betekent in het Germaans: gegraven/gedolven door de askimanna (zeerovers).
De bijnaam van de Assendelvers is Spanjolen. Deze bijnaam kregen ze vanwege hun pro-Spaanse houding tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De overige Zaanse plaatsen, zoals Oostzaan en Westzaan, alsmede Oostzaandam en Westzaandam waren Oranjegezind en dus voor de Geuzen.
De vlag van Assendelft
Alhoewel de vlag niet officieel staat geregistreerd, wordt er al voor 1501 melding van gemaakt in een der Nederlandse Incunabelen. Dit boekje was geschreven door de kanunnik Willem Herman van Gouda. Hieruit bleek dat Assendelft het recht had een eigen vlag te voeren. Historisch bleek het "steigerend witte paard op een rode doek" ook de enig juiste. Sinds begin 2000 is deze vlag dan ook weer voor het publiek beschikbaar. Vlag en wapen komen redelijk overeen. Het wapen dat de heren van Assendelft voerden – een paard van zilver, stappend op een rood veld, ging na het verdwijnen van de feodale structuur in het jaar 1795 over op de burgerlijke gemeente Assendelft. Op veel plekken in Assendelft is dit paard, soms wat denigrerend het 'hinkend vool' genaamd, terug te vinden. Zo is een afbeelding te vinden in de voorgevel van het voormalige gemeentehuis in het Centrum van Assendelft. In de raadszaal van dit gemeentehuis hing een banier met daarop ook het hinkend vool afgebeeld. Dit ligt nu in de archieven van het Zaans Museum. De oorsprong van dit wapen is terug te voeren op een wapenlegende van Guilelmus Hermanus Goudamus: “Wie (nl te Assendelft) een mens vermoordt en te paard stijgt, is veilig of gered. Paarden zijn er namelijk niet. De Assendelvers voeren als teken in hun schild een paard om deze oorzaak. Een trekpaard (caballus) was naar hun oevers gezwommen; de hele streek wapende zich en heeft eindelijk met veel moeite het onbekende dier gedood. Voor deze, hun overwinning en strijd kregen zij een trekpaard in hun vaan (vexillum).”
Watertoren
Zie Watertoren (Assendelft) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De watertoren van Assendelft dateert uit 1885. Dit is de oudste nog bestaande watertoren in Noord-Holland, al wordt hij niet meer als watertoren gebruikt. Een van de kenmerken van dit type watertoren is het rechte kokervormige lichaam met in de bovenkant een gietijzeren reservoir. In 1922 is op de toenmalige watertoren een waterreservoir geplaatst van beton, met aan de buitenzijde een aangepast uiterlijk. De watertoren is particulier bezit en wordt volledig gerestaureerd en verbouwd tot kantoorruimte.
Station
Zie Station Krommenie-Assendelft voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het station van Assendelft heet Station Krommenie-Assendelft en is gelegen in de gemeente Zaanstad, aan de spoorlijn van Amsterdam naar Uitgeest en Alkmaar. Het station wordt bediend door NS. In oktober 2006 is men begonnen aan de verplaatsing van station Krommenie-Assendelft in noordelijke richting, boven de onderdoorgang met de Saendelverlaan. Dit heeft te maken met de bouw van Vinex-locatie "Saendelft". Het oude station had geen uitgang aan de Assendelftse kant en kon aan deze zijde ook moeilijk worden ontsloten. Het nieuwe station ligt gunstiger ten opzichte van Saendelft en Krommenie-West, maar daardoor wel verder van de oudere gedeeltes van Krommenie en Assendelft. Het nieuwe station is per 14 december 2008 in gebruik genomen.
Winkelcentrum
In Saendelft een Vinex-wijk van Assendelft werd er gebouwd aan winkelcentrum De Saen, dat inmiddels klaar is. Er zijn twee supermarkten, dit zijn de Albert Heijn & Vomar. De Vomar is opengegaan op 14 april 2010 en de Albert Heijn op 21 april 2010. Hierna volgen nog meer winkels. Het winkelcentrum werd op 2 september 2010 officieel geopend door de burgemeester van Zaanstad, Geke Faber. Op 4 september werd dit op feestelijke wijze gevierd. Er zijn ook woningen gevestigd. Inmiddels zijn er al woningen opgeleverd. Er komen voor de rest nog heel veel andere winkels waaronder Pearle, Bruna (winkelketen), een drogist (Etos), HEMA, Bart Smit, een grand café restaurant en een groot gezondheidscentrum met specialisten van het Zaans Medisch Centrum.
Onderwijs
Basisonderwijs
- Interconfessionele Basisschool Octant
- Openbare Basisschool Meander
- Openbare Basisschool Ayundo
- Rooms Katholieke Jenaplanschool De Bijenkorf
- Basisschool De Regenboog
- Basisschool De Dorpsakker
- Basisschool De Rank
- Basisschool De Oceaan
- Basisschool De Delta
Voortgezetonderwijs
- Praktijkschool De Brug
Wijken en buurten in Assendelft
- Saendelft (bestaande uit:)
- Langeheit
- De Zuid
- Westerpolder
- Centrum (Assendelft)
Sport
Assendelft heeft veel sportverenigingen waaronder twee voetbalclubs genaamd SVA en VVA en twee tennisverenigingen genaamd TVA en TC Overdan.
Evenementen
- Rond eind april/begin mei wordt in Assendelft een kortebaandraverij verreden. Assendelft vormt traditioneel het decor voor de opening van het kortebaanseizoen.
- In Assendelft vindt ook Haltpop plaats.
Trivia
- In de Spaarndammerbuurt in Amsterdam is een straat vernoemd naar het dorp Assendelft.
- Het locofaulisme (bijnaam of scheldnaam) voor Assendelvers is Gortzakken.
Assendelvers
Hier geboren
- Pieter Jansz. Saenredam (1597), schilder.
- Adam van Vliet (1901-1992), compagnon en ontwerper van de bekende landhuizen architect Jan Rebel uit Laren (NH).
- Ton Baltus (1965), Nederlands kampioen 800 m atletiek.
Woonachtig in Assendelft
- Dennis Looze (1972), professioneel triatleet en duatleet.
- Niki Terpstra (1984), Nederlands wielrenner
- Guus Hoogmoed (1981), atleet
Hier gestorven
- Jan Saenredam (1565), graveur, tekenaar en cartograaf
Oud-burgemeesters
- Willem (W.) Smit (eerst heette de functie Maire in 1811 en daarna schout in 1814) 1811-1844
- Klaas de Boer Czn. 1879-1918
Naburige kernen
Zie ook
· 
· 
