Ezinge
| ||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||
Ezinge (Gronings: Aisen of Aizing) is een wierdedorp in het Westerkwartier.
Beschrijving
Ezinge behoort tegenwoordig tot de gemeente Winsum, Groningen (Nederland). Tot 1990 was het de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente. Het dorp Ezinge heeft 760 inwoners[1]. Het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht met een kerk uit begin 13e eeuw. Deze kerk met losstaande toren staat op de rand van de afgegraven wierde.
Opgravingen
Ezinge is vooral bekend vanwege de opgravingen die archeoloog Albert van Giffen hier in de jaren '20 en begin jaren '30 van de twintigste eeuw heeft gehouden. Er zijn hierbij de resten van 85 boerderijen en 60 bijgebouwen gevonden uit de periode van 600 v. Chr tot de 5e eeuw na Chr. Bijzonder is de vondst van de gouden zwaardknop van Ezinge uit de 7e eeuw, die vergelijkbaar is met die uit het koningsgraf van Sutton Hoo, Engeland.[2]
Ontstaan
Ezinge is het hoofddorp van het voormalige schiereiland Middag. In de achtste eeuw na Chr. ontstond de Lauwerszee door zware zee-inbraken. Sindsdien was Middag een schiereiland in de monding van de rivier de Hunze (tegenwoordig Reitdiep geheten). Middag is een verbastering van Mid-oog waarin oog dezelfde betekenis heeft als in Schiermonnikoog en Lauwersoog, namelijk eiland. Samen met een ander eiland in de monding van de Hunze, het Humsterland (hoofdplaats Oldehove) vormt Middag het Nationaal Landschap Middag-Humsterland.
Bezienswaardigheden
Ten noordoosten van Ezinge bevindt zich de Allersmaborg waarvan het oudst nog bestaande gedeelte, de "blauwe kamer", rond 1400 gebouwd is. De borg werd achtereenvolgens bewoond door het hoofdelingengeslacht Allersma en zijn erfopvolgers, de adellijke familie De Marees-Van Swinderen. De laatste borgheer Jkhr. De Marees-Van Swinderen was tevens de eerste notaris van Ezinge. Tegenwoordig is de Allersmaborg als alumnihuis in beheer van de Rijksuniversiteit Groningen, welke in 2007 een renovatie heeft laten uitvoeren.
In Ezinge is Museum Wierdenland gevestigd dat tot doel heeft de aandacht te vestigen op de geschiedenis van wierden en het wierdenland. In maart 2009 is een nieuw gebouw geopend. Het nieuwe pand is sindsdien veel meer dan alleen een museum en kreeg een nieuwe naam: "Wierdenland, Centrum voor wierden en landschap". Ezinge ligt aan het Oldehoofsche kanaal.
Voormalige gemeentekernen
Tot de voormalige gemeente Ezinge behoorden de volgende dorpen en gehuchten: Ezinge, Feerwerd, Garnwerd, Aduarderzijl, Allersma, Beswerd, Brillerij, Bolshuizen, Feerwerdermeeden, Hardeweer, Joeswerd, Krassum, Oostum, Schifpot, Suttum en Wierumerschouw (gedeeltelijk). Bij de gemeentelijke herindeling van Groningen wilde de provincie dat Ezinge samengevoegd zou worden met de andere gemeenten in het Westerkwartier. Ezinge koos echter voor Winsum, een keuze waarbij de provincie zich uiteindelijk neerlegde.
Afbeeldingen
-
De kerk met vrijstaande kerktoren (2009)
