't Hoekje (Westerkwartier)
Gehucht in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente |  Zuidhorn
| ||
| Coördinaten | 53° 18′ NB, 6° 18′ OL | ||
| Foto's | |||
| |||
| Gezicht op de rotonde vanuit de richting Grijpskerk met rechts het voormalige café (2006) | |||
| |||
't Hoekje is een gehuchtje in de gemeente Zuidhorn in de Nederlandse provincie Groningen, gelegen tegen de vroegere Waarddijk (noorddijk) van de 15e eeuwse polder Ruigewaard. Historisch gezien hoort 't Hoekje bij het dorp Kommerzijl. Het ligt op het kruispunt van twee wegen, tussen de plaatsen Grijpskerk (3,5 km), Kommerzijl (2 km), Lauwerzijl (2 km), Pieterzijl (3,3 km) en Munnekezijl (2 km). Het gehucht telt negen huizen, waaronder een logies en ontbijt en een vaste plantenkwekerij.
Geschiedenis
Tot in de 19e eeuw bestond alleen de weg langs de Waarddijk. In de 19e eeuw lag er de boerderij 'Knieneplaats' aan westzijde van het latere Hoekje. Rond 1850 was de Waardweg vanaf Grijpskerk doorgetrokken en was vervolgens de weg naar de Nieuwe Ruigezandsterpolder (waar later Lauwerzijl verrees) aangelegd, zodat een kruispunt ontstond. Op de kaart van 1907 duikt voor het eerst de naam Herberg Quatre bras ("kruispunt") op, waarschijnlijk het latere café `t hoekje. In dit café bevond zich ook een kruidenierszaak en slijterij, vanaf 1937 lange tijd onder leiding van Klaas Pol en vrouw. De naam 't Hoekje komt voor op kaarten vanaf 1953. Op een foto uit 1950 zijn een tweetal arbeiderswoningen achter het café zichtbaar, die kort erna moeten zijn afgebroken, daar ze niet meer zichtbaar zijn op kaarten uit de jaren 1960.
In 1982 verdwijnt de naam 'Quatre Bras' van de kaart: Deze komt nog wel voor op het transformatorhokje op 't Hoekje. In de jaren 1990 werd een rotonde aangelegd op 't hoekje. Begin 2008 kwam het café leeg te staan, waarna het na twee jaar leegstand op 30 augustus 2009 door onbekende oorzaak door een brand in de as werd gelegd. Een lege vlakte domineert sindsdien de plek.
- winter 2010
-
Gezicht op een aantal huizen bij 't Hoekje en de rotonde vanaf de Waardweg (Grijpskerk) -
Gezicht op 't Hoekje vanaf de Ooster Waarddijk (Kommerzijl) -
Rotonde vanaf de Ooster Waarddijk
Dijken en wateren
Langs 't Hoekje liep oorspronkelijk de Waarddijk, een zeedijk. Deze werd aangelegd in 1425, verzwaard in 1476 en deed dienst tot 1660, toen de zeedijk om de Waardsterpolder gereed kwam. Langs de zuidzijde van de Wester Waarddijk werd rond 1800 een waterloop gegraven (breedte: 3,7 meter) voor de scheepvaart (onder andere graan en turf) tussen Munnekezijl en het Hoekje, waarin vlak voor het Hoekje een zwaaikom werd gemaakt. Deze waterloop, een zijtak van de Noorderried, is rond 1900 waarschijnlijk dichtgegooid. In de Ooster Waarddijk werden in de jaren 1920 coupures (doorgangen) gemaakt voor de landbouwers, waarbij er ruimtes werden gelaten voor het laten zakken van deuren, mocht het tot overstromingen komen. De weg ten zuiden van deze dijk, die in de richting van Kommerzijl loopt, was tot ver in de 20e eeuw bij elke boerderij verhoogd om de boeren ten zuiden van de weg de mogelijkheid te geven om in de landerijen aan overzijde van de dijk te komen. Achter de dijk loopt een tocht, waarover bij elke coupure een dam werd gelegd voor de boeren. Later werden deze coupures verbreed om ruimte te maken voor het modernere en grotere landbouwvervoer en werd de weg grotendeels geëgaliseerd. Tot in de jaren 1980 is een groot gedeelte van de dijk afgegraven om er landbouwgrond van te maken; het laatste deel werd gevormd door de dijk direct ten westen van het Hoekje. Het oostelijk deel dreigde vervolgens ook te worden afgegraven, maar na protest werd dit voorkomen. Het resterende deel van de dijk is nu beschermd.
Even ten westen van het plaatsje ligt over een restant van de Noorderried een brug uit 1802, het Piepke genaamd.
