Gibbons (mensaap)
| Gibbons | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Withandgibbon | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Familie | |||||||||||||||
| Hylobatidae Gray, 1871 | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Gibbons op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Gibbons (Hylobatidae) zijn een primatenfamilie die behoren tot de superfamilie van de mensapen (Hominoidea). Er bestaan 14 soorten gibbons in vier geslachten. De bekendste soorten zijn de withandgibbon (Hylobates lar) en de siamang (Symphalangus syndactylus). Deze komen alleen in Zuidoost-Azië voor. Enkele soorten dreigen uit te sterven.
Volwassen gibbons wegen 4-8 kilogram en leven in monogame familiegroepen, bestaande uit 2 tot 6 dieren. Zij leven hoog in de bomen en hebben lange armen, met handen die zo gevormd zijn dat ze zich makkelijk slingerend langs takken voort kunnen bewegen.
Wanneer ze op de grond lopen, lopen ze rechtop. Dit in tegenstelling tot de grote mensapen, die zich voortbewegen op handen en voeten.
Jonge gibbons blijven de eerste twee jaar zeer dicht bij hun moeder. Dit maakt deze diersoort extra kwetsbaar, want stropers die de jonge dieren willen vangen om ze als huisdier te verkopen, moeten beide ouders doden.
Wanneer de dieren als "huisdier" gehouden worden, worden ze na ongeveer zes jaar "moeilijk". Ze worden dan vaak in te kleine kooien gehouden en hun tanden worden afgeknipt.
Alle soorten staan op de Appendix I van de CITES lijst (Convention in International Trade in Endangered Species). Dat wil zeggen dat de dieren niet uit het wild gehaald mogen worden om te worden uitgevoerd of verhandeld.
Op het eiland Phuket in Thailand is een Gibbon Rehabilitation Center waar men probeert uit gevangenschap geredde dieren weer in het wild uit te zetten.
Taxonomie
- Familie: Gibbons (Hylobatidae)
- Geslacht: Bunopithecus (uitgestorven)
- Soort: Bunopithecus sericus (uitgestorven)
- Geslacht: Hoeloks (Hoolock)
- Soort: Westelijke hoelok (Hoolock hoolock)
- Soort: Oostelijke hoelok (Hoolock leuconedys)
- Geslacht: Hylobates
- Soort: Oenka (Hylobates agilis)
- Soort: Hylobates albibarbis
- Soort: Dwergsiamang (Hylobates klossii)
- Soort: Withandgibbon of lar (Hylobates lar)
- Soort: Zilvergibbon, Javaanse gibbon of wau-wau (Hylobates moloch)
- Soort: Borneogibbon of Müllers gibbon (Hylobates muelleri)
- Soort: Zwartkoplar (Hylobates pileatus)
- Geslacht: Nomascus
- Soort: Ruifgibbon of kuifgibbon (Nomascus concolor)
- Soort: Nomascus gabriellae
- Soort: Nomascus hainanus
- Soort: Eastern Black Crested Gibbon (Nomascus Nasutus)
- Soort: Witwanggibbon of witwangruifgibbon (Nomascus leucogenys)
- Soort: Nomascus siki
- Geslacht: Siamangs (Symphalangus)
- Soort: Siamang (Symphalangus syndactylus)
- Geslacht: Bunopithecus (uitgestorven)
Stamboom mensapen
| Mensapen Hominoidea | |||||||||||||||||||||||
| Mensachtigen of grote mensapen Hominidae |
Gibbons of kleine mensapen Hylobatidae | ||||||||||||||||||||||
| Homininae | Ponginae | ||||||||||||||||||||||
| Hominini | Gorillini | Orang-oetans Pongo | |||||||||||||||||||||
| Homo | Chimpansees Pan |
Gorilla's Gorilla |
Hoeloks Hoolock |
Hylobates | Nomascus | Siamangs Symphalangus | |||||||||||||||||
| Mens Homo sapiens |
Chimpansee Pan troglodytes |
Bonobo Pan paniscus |
Westelijke gorilla Gorilla gorilla |
Oostelijke gorilla Gorilla beringei |
Borneose orang-oetan Pongo pygmaeus |
Sumatraanse orang-oetan Pongo abelii |
Westelijke hoelok Hoolock hoolock |
Oostelijke hoelok Hoolock leuconedys |
Oenka Hylobates agilis |
Witbaard-gibbon Hylobates albibarbis |
Dwerg-siamang Hylobates klossii |
Withand-gibbon Hylobates lar |
Zilver-gibbon Hylobates moloch |
Borneo-gibbon Hylobates muelleri |
Zwartkop-lar Hylobates pileatus |
Nomascus annamensis | Kuif-gibbon Nomascus concolor |
Goudwang-gibbon Nomascus gabriellae |
Hainan-gibbon Nomascus hainanus |
Nomascus nasutus | Witwang-gibbon Nomascus leucogenys |
Nomascus siki | Siamang Symphalangus syndactylus |
· 
· 