Naar inhoud springen

3-nitrotolueen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
3-nitrotolueen
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van 3-nitrotolueen
Algemeen
Molecuulformule C7H7NO2
IUPAC-naam 3-nitrotolueen
Andere namen 1-methyl-3-nitrobenzeen, m-methylnitrobenzeen, m-nitrotolueen
Molmassa 137,14 g/mol
SMILES
CC1=CC(=CC=C1)[N+](=O)[O-]
InChI
1S/C7H7NO2/c1-6-3-2-4-7(5-6)8(9)10/h2-5H,1H3
CAS-nummer 99-08-1
PubChem 7422
Wikidata Q2816005
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
ToxischSchadelijk voor de gezondheidMilieugevaarlijk
Gevaar
H-zinnen H302 - H311 - H332 - H373 - H411
EUH-zinnen geen
P-zinnen P280 - P273 - P309+P311 - P302+P352
EG-Index-nummer 202-728-6
VN-nummer 1664
LD50 (ratten) (oraal) 1070 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vloeibaar
Kleur geel
Dichtheid (bij 20°C) 1,1581 g/cm³
Smeltpunt 15,5 °C
Kookpunt 232 °C
Vlampunt 106 °C
Zelfontbrandings- temperatuur 440 °C
Oplosbaarheid in water (bij 20°C) 0,419 g/L
Goed oplosbaar in benzeen, chloroform, aceton
Onoplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

3-nitrotolueen of m-nitrotolueen is een organische verbinding met als brutoformule C7H7NO2. De stof komt voor als kleurloze tot gele kristallen met kenmerkende geur, die quasi-onoplosbaar zijn in water. Ze lost wel goed op in aceton, benzeen, ethanol, ether en chloroform.

Het is een van de drie isomeren van nitrotolueen; de andere twee zijn 2-nitrotolueen of o-nitrotolueen en 4-nitrotolueen of p-nitrotolueen.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

De aromatische nitrering van tolueen met salpeterzuur in een mengsel met zwavelzuur levert een mengsel op van de drie nitrotolueenisomeren, dat voor ca. 60-65% uit 2- of ortho-nitrotolueen en 30-35% uit 4- of para-nitrotolueen bestaat en slechts voor ca. 5% uit 3- of meta-nitrotolueen:

Grafische weergave van de nitrering van tolueen met salpeterzuur

De isomeren kunnen van elkaar gescheiden worden door kristallisatie, omdat de smeltpunten vrij ver uit elkaar liggen. Een andere scheidingsmogelijkheid is de selectieve adsorptie op een geschikte zeoliet.[1] Risico voor de vorming van 2,4-dinitrotolueen is er onder deze reactieomstandigheden nauwelijks. Daarvoor is rokend zwavelzuur nodig.

Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

3-nitrotolueen is een intermediair product voor de synthese van andere verbindingen, voornamelijk m-toluïdine, dat gebruikt wordt voor de productie van onder andere landbouwchemicaliën, kleurstoffen en pigmenten.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

  • (en) Gegevens van 3-nitrotolueen in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA