Cornelia van Wulfschkercke
Cornelia van Wulfschkercke (onbekend, 14.. - Brugge, 15 april 1540) was een Vlaamse miniaturist die werkzaam was in het atelier van het karmelietessenklooster van Sion in Brugge. Ze is één van de weinige laatmiddeleeuwse vrouwelijke miniaturisten van wie er vandaag nog kunstwerken overgebleven en gedocumenteerd zijn.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Van Wulfschkercke duikt voor het eerst op in de archieven in 1495, als postulant in het klooster van Sion in Brugge. In 1501 legt ze de geloften af als karmelietes in dit klooster.[1] Ze overlijdt op 15 april 1540 in Brugge.[2]
Loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]
Op het einde van de vijftiende eeuw en het begin van de zestiende eeuw was in het Brugse klooster van Sion een atelier van kopiisten en boekverluchters gevestigd. Volgens de archieven van het klooster werkt Cornelia van Wulfschkercke ten laatste vanaf 1495 in dit atelier als kopiist.[3] Ze wordt opgeleid als boekenverluchtster door Grietkin Scheppers, een professionele verluchtster en leek die lid was van de Brugse gilde van librariërs. Op haar beurt leidt Cornelia van Wulfschkercke een andere kloosterlinge op, Margriet van Rye.[4] Het eerste gedocumenteerde werk van van Wulfschkercke als verluchtster dateert uit 1505. In het colofon van dit manuscript, een graduale voor het klooster van Sion, vermeldt haar expliciet als verluchter van het werk.[5] Dit manuscript wordt in het onderzoek naar het oeuvre van van Wulfschkercke gebruikt als ijkpunt.[6]
Werken[bewerken | brontekst bewerken]
Alain Arnould en Anne Margreet As-Vijvers, de onderzoekers die zich het meeste hebben verdiept in de stijlkenmerken van haar werk, schrijven 23 werken toe aan Cornelia van Wulfschkercke.[1][3] In vergelijking met andere miniaturisten in die periode, en al zeker een vrouw, is dit een hoog aantal.[7] Ze vervaardigde boeken onder andere voor de de Spaans-Vlaamse familie Ayala-Rodriguez,[8] abt Raphael de Mercatellis van de Gentse Sint-Baafsabdij,[9] abt Christiaan de Hondt van de Duinenabdij,[10] en de Brugse Magdalenaleprozerie.[11]
Stijl[bewerken | brontekst bewerken]
Qua stijl sluit het werk van Cornelia van Wulfschkercke aan bij die van de Meesters van Raphael van Mercatellis, waarmee zij ook geregeld samenwerkte.[1]
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Arnould, A. (1998). De la production de miniatures de Cornelia van Wulfschkercke au couvent des carmélites de Sion à Bruges, Brussel
- As-Vijvers, A.M. (2013). ‘Manuscript Production in a Carmelite Convent: The Case of Cornelia van Wulfschkercke’, in S. Hindman & J. Marrow (red.), Books of Hours Reconsidered, Turnhout, p. 279-296, 519-520.
- Gil, M. (2011). ‘Les femmes dans les métiers d’art des Pays-Bas bourguignons au XVe siècle’, Clio. Femmes, Genre, Histoire, 34(2), 231-254.
- Hauwaerts, E. 'Cornelia van Wulfschkercke en vrouwen in het laatmiddeleeuwse boekenbedrijf', in België in 100 objecten. Lannoo: publicatie in 2024.
- Rossignol, S. (2017). 'Visualizing Reading Practices in the Late Middle Ages: Images in a Book of Hours Held at Memorial University', Florilegium, Volume 34, 90-118
- Vandamme, L. (1998). ‘Een bibliotheek in het karmelietessenklooster Sion’, in Vandamme, L. (red.), Een stad vol boeken: Bibliotheken en leescultuur in Brugge in de 16de eeuw, Brugge, p. 13-16.
- van der Stighelen, K., Meijer, M., & Westen, M. (1999). Elck zijn waerom : vrouwelijke kunstenaars in België en Nederland 1500-1950. Gent: Ludion.
- Vanwijnsberghe, D. (2015). ‘L’Antiphonaire d’Oosteeklo et son enlumineur (Cornelia van Wulfschkercke ?)’, CeROArt - Conservation, exposition, restauration d'objets d'arts, Hors série : Mélanges en l’honneur de Roger Marijnissen [Online tijdschrift] URL: http://journals.openedition.org/ceroart/4749; DOI: https://doi.org/10.4000/ceroart.4749
- Vertonghen, S. (1997). 'Graduale', Vlaamse miniaturen voor vorsten en burgers, 1475-1550 (tent. cat.), Gent, nr. 31, p. 188-189
Bronnen, noten en/of referenties
|