De organisatie werd opgericht in 1919.[1] Voorheen was essenscia bekend onder de namen Federatie Chemische Nijverheid van België (FCN) en Fedichem. In mei 2007 werd de huidige naam aangenomen.[2]
De organisatie behartigt de belangen van bedrijven die actief zijn in de chemie, kunststoffen, farmacie en de biotechnologie. Essenscia telt ongeveer 750 leden, grotendeels KMO's, en is actief in 17 productgroepen. De meeste leden zijn exportgericht en halen samen een omzet van 66 miljard Euro (2017). Goed voor 90.780 rechtstreekse arbeidsplaatsen in 2017. Daar komen nog eens 150.000 indirecte arbeidsplaatsen bij.[3]
Essenscia is samengesteld volgens de bestuurlijke indeling van België. Elk gewest heeft zijn afdeling, die elk de bedrijven binnen hun regio behartigen. Huidig algemeen voorzitter is Hans Casier en Yves Verschueren is gedelegeerd bestuurder. Bestuurder voor Vlaanderen is Frank Beckx en voor Wallonië en Brussel is dit Frédéric Druck.