Finse school

Polygoon-journaal van 1 mei 1949: Om het nijpend tekort aan ruimte voor geven van lager onderwijs zo snel mogelijk te verminderen werden op veel plaatsen in snel tempo schoolgebouwen opgetrokken van hout. Het hout werd geïmporteerd uit Finland

De Finse school is een type houten schoolgebouw dat in jaren 1948-1955 verspreid door Nederland is gebouwd. Het hout waarvan de scholen zijn gebouwd komt uit Finland en werd geleverd als onderdeel van een handelsovereenkomst tussen Nederland en Finland, vandaar de naam ‘Finse School’. Het ontwerp is van de gebroeders Laurentius uit Voorschoten. De gebouwen zijn neergezet door de firma Panagro.

De scholen hebben allemaal hetzelfde typische uiterlijk. De indeling van de gebouwen, de gevels en de raampartijen zijn vrijwel identiek. Het aantal klaslokalen kan echter variëren en sommige gebouwen zijn voorzien van een extra ingang. Het is ook voorgekomen dat scholen later zijn verbouwd waardoor de indeling van het gebouw is veranderd. Een voorbeeld hiervan is de Finse school aan de Eksterweg in Apeldoorn: de ingang met het afdakje aan de zuidoostkant van het gebouw zijn vervangen door een wand met grote raampartij. Een andere bijzondere uitvoering is de Finse school in Doetinchem. In plaats van een zadeldak is een schilddak toegepast, de dakbedekking is van dakpannen, de buitenwanden bestaan uit verticale planken, de omlijsting van de kozijnen is recht en de ingang van het gebouw bevindt zich in het midden.

Overgebleven Finse scholen[bewerken | brontekst bewerken]

In totaal zijn er ongeveer 115 Finse scholen gebouwd. De meeste scholen zijn afgebroken of afgebrand. Het overzicht hieronder laat zien welke gebouwen nog bestaan (voor zover bekend) en wat de huidige functie van het gebouw is.

plaats	adres	formaat	naam (voormalige) school	huidige functie	bron
Amersfoort	Kamerlingh Onnesstraat 1-3	8 lokalen	Ichtusschool	architectenbureau en woonhuis
Amsterdam	Radioweg 64	6 lokalen		café (Jaap Eden IJsbaan)
Amsterdam	Uiterwaardenstraat 60-A	7 lokalen	Openbare kleuterschool 53 'De Kiekenren'	kantoor zorginstantie
Apeldoorn	Eksterweg 71 en 73	8 lokalen		kinderdagverblijf
Doetinchem	Tollensstraat 5	7 lokalen
Driehuis (Noord-Holland)	Driehuizerkerkweg 34-D	7 lokalen	Jan Campertschool	St. Cultuur Verbindt IJmond
Durgerdam	Durgerdammerdijk 68	4 lokalen
Eindhoven	Bennekelstraat 133	3 lokalen
Eindhoven	Poeijersstraat 69	5 lokalen	St. Jozef kleuterschool	Tot 29-10-2019 kledingruilatelier - daarna sloop	^[1]
Groningen	Helper Westsingel 96	4 lokalen	Openbare kleuterschool 'De Anemoon'	tijdelijke bewoning / sloop	^[2]
Groningen	Helper Westsingel 98	4 lokalen	Christelijke kleuterschool 'Helpman'	tijdelijke bewoning	^[3]
Leeuwarden	Julianalaan 2	6 lokalen		kerk
Leiden	Lorentzkade 15-A	2x 5 lokalen		school
Ter Apelkanaal	Ter Apelkanaal Oost 79	7 lokalen		dorpshuis

Verdwenen Finse scholen[bewerken | brontekst bewerken]

Het onderstaande overzicht laat op welke plekken in Nederland Finse scholen hebben gestaan (voor zover bekend).

plaats	adres	formaat	naam school	bijzonderheden	bron en/of afbeelding
Almelo	Hoornbladstraat		Jan Ligthartschool	afgebroken medio jaren 80	^[4]
Almelo	Windslaan		Windhoekschool	afgebroken medio jaren 80	^[4]
Almelo	Vriezenveenseweg		Prinses Beatrixschool	afgebrand in 1989	^[5]
Amsterdam	Adindastraat (nu: 'Bos en Lommerplantsoen')	7 lokalen	Klaas de Vriesschool		^[6]
Amsterdam	Lumeijstraat 47				^[7]
Amsterdam	Saïdjastraat (nu: 'Bos en Lommerplantsoen')	7 lokalen	Bos & Lommerschool	in spiegelbeeld gebouwd	^[8]
Amsterdam	Uiterwaardenstraat 234	7 lokalen	Alexander Rozendaalschool	in spiegelbeeld gebouwd	^[9]
Amsterdam	Uiterwaardenstraat 238	7 lokalen
Bakkum	Vondelstraat 25	8 lokalen	Cuneraschool		^[10]
Delft	Aan ‘t Verlaat 19	6 lokalen	Mariaschool	Afgebrand in 1983
Den Haag	Woudenbergstraat 2	8 lokalen	Openbare Lagereschool Prinses Wilhelmina
Deurne	Finse Weg (nu: 'Klingerveld 2')	6 lokalen	Gerardusschool		^[11]
Deventer	Scholierstraat
Drachten	Nachtegaalstraat
Enschede	Velveweg		Maria Gorettischool
Enschede	Elferinksweg		Casimirschool
Geleen	Lieve Vrouwestraat	6 lokalen	St Agnesschool	school gesloten en gesloopt na 1980	St Agnessschool te Geleen omstreeks 1959
Gouda	Jacob Catsstraat 2		Suomischool		^[12]
Groningen	Borgwal	6 lokalen	Kleuterschool De Boterbloem
Groningen	Molukkenstraat	6 lokalen	J.H. van der Palmschool		^[13]
Groningen	Molukkenstraat 1	7 lokalen	Brugsmaschool (later d'Ondersteen)		^[14]
Groningen	Molukkenstraat-Korreweg	7 lokalen	J.B. Woltersschool
Groningen	Paterswoldseweg		Jan Evert Scholtenschool (later Pestalozzischool)		^[15]
Groningen	Troelstralaan 63		Openbare kleuterschool De Goudsbloem		^[16]
Hilversum	Meteorenstraat 50		Jan Ligthartschool	Afgebrand (?)	^[17]
Hoogezand	Van Heemskerckstraat		Van Heemskerckschool	gesloopt	^[18]
Leeuwarden	Boerhaavestraat (nu: 'Jelle Bangastraat')	8 lokalen	Boerhaaveschool	gesloopt (2005)	^[19]^[20]^[21]
Noordwijk	Bronckhorststraat (nu: 'Binnenhof')			gesloopt (circa 2007)
Sappemeer	Arie Bosscherstraat 32		Prinses Margrietschool	afgebrand (5 augustus, 1966)	^[22]
Santpoort-Noord	Burg. Weertsplantsoen				^[23]
Tilburg	Havendijk		Paschalisschool, later Anastasiaschool		^[24]
Vlaardingen	Burgemeester Pruissingel (nu: 'Dr Bavinckplaats')		Dr. H. Bavinckschool	afgebrand (mei 1981)	^[25]
Vlaardingen	Curaçaolaan		Don Boscoschool
Vlaardingen	Curaçaolaan		Hugo de Grootschool
Vlaardingen	Floreslaan		Prinses Wilhelminaschool
Vlissingen	Hogeweg
Vlissingen	Rembrandtlaan
Voorburg	Graaf Florisstraat	6 lokalen	Openbare lagere school Graaf Floris	In de oudejaarsnacht van 1978 door brandstichting vernietigd.	^[26]
Zwartsluis	Julianastraat		Prinses Wilhelminaschool	Afgebroken 1975
Zwolle	Violierenstraat 42			gesloopt (circa 2001-2005)
Zeist	Oranje Nassaulaan 5		Kerckeboschschool	gesloopt (circa 1989)

Finse scholen in Groningen (stad)[bewerken | brontekst bewerken]

De Gemeente Groningen is eigenaar van de twee overgebleven Finse scholen in de stad Groningen. Beide panden staan aan de Helper Westsingel in de wijk Helpman: Helper Westsingel 96 en 98. In juni 2014 besloot de gemeente als eigenaar dat de Finse school aan de Helper Westsingel 96 zou worden gesloopt.^[27] Dit besluit is genomen hoewel het pand een gemeentelijk monument was. Op 15 januari 2015 gaf de gemeente aan zichzelf (als eigenaar van het pand) een sloopvergunning af. De Erfgoedvereniging Heemschut heeft bezwaar aangetekend tegen de sloop.^[28], en op 15 juli 2016 werd het sloopbesluit door de rechtbank in Groningen vernietigd.^[29]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Erfgoedvereniging Heemschut - Finse School

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Eindhovens Dagblad - 'Finse school bij klooster in Eindhoven kan niet gered worden' (25 oktober, 2019) [1]. Gearchiveerd op 27 oktober 2019.
↑ Nieuwsblad van het Noorden - 'Kleuterschool de Anemoon - Tweede Openbare Kleuterschool in Helpman' (18 september, 1950) [2]
↑ Nieuwsblad van het Noorden - 'We hebben 'm - Chr Kleuterschool in Helpman overgedragen' (18 september, 1950) [3]
↑ ^a ^b Historisch Archief gemeente Almelo
↑ Historisch Archief Gemeente Almelo - 'Lotgevallen van de Beatrixschool'[4]
↑ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Erasmusgracht[5]
↑ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Lumeijstraat 47[6]
↑ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Houten school de Bos en Lommerschool (school voor gewoon lager onderwijs) in aanbouw in de Saïdjastraat (later Bos en Lommerplantsoen)[7]^{[dode link]}
↑ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Uiterwaardenstraat 234-238 De Alexander Rozendaalschool (BLO)[8]
↑ Stichting Werkgroep Oud-Castricum - Beeldbank[9]
↑ DeurneWiki - Klingerveld 2 Finse school. Gearchiveerd op 4 maart 2016.
↑ Schoolbank - Suomischool, Gouda [10]
↑ Nieuwsblad van het Noorden - 'Opening J.H. v.d. Palm-school' (30 augustus, 1949)[11]
↑ Groninger Archieven - 2785 Molukkenstraat 1 : Brugsmaschool / Gemeentepolitie, 1950[12]
↑ Groninger Archieven - 2802 Paterswoldseweg westzijde / Gemeentepolitie, 1955-09-05[13]
↑ Groninger Archieven - 2787 Troelstralaan 63 : kleuterschool De Goudsbloem[14]
↑ Gooi en Vecht Historisch[15]
↑ Gemeentearchief Hoogezand-Sappemeer - De openbare lagere van Heemskerckschool aan de van Heemkerckstraat.[16]
↑ Historisch Centrum Leeuwarden - 'De Boerhaaveschool in de Jelle Bangastraat.' (1985). Gearchiveerd op 11 juli 2021.
↑ Historisch Centrum Leeuwarden - Technische tekening 'Houten Finse school. Aanpassing Zamenhofschool en kleuterschool "De Spreeuw" tot basisschool. Gevels, doorsneden en plattegrond.'. Gearchiveerd op 9 juli 2021.
↑ Fotoboek Leeuwarden - 'Sloop van de Finse Boerhaveschool.' (2005)
↑ Gemeentearchief Hoogezand-Sappemeer - Brand in de Prinses Margrietschool aan de Arie Bosscherstraat op 5 augustus 1966.[17]
↑ Noord-Hollandsarchief - Finse school in aanbouw aan de noordzijde van het Burg. Weertsplantsoen te Santpoor[18]^{[dode link]}
↑ Regionaal Archief Tilburg
↑ Geschiedenis van Vlaardingen - De Dr. H. Bavinckschool [19]
↑ schoolbank.nl
↑ Gemeente Groningen - Brief burgemeester en wethouders van Groningen aan de leden van de raad van de gemeente Groningen te Groningen, onderwerp: Helper Westsingel/Finse school, datum: 4 juni 2014, kenmerk: 43 55 731. [20]^{[dode link]}
↑ Heemschut tekende bezwaar aan tegen sloop[21]
↑ Rechter fluit gemeente Groningen terug inzake sloop Finse school. Gearchiveerd op 17 augustus 2016.

Zie de categorie Finse scholen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Eindhovens Dagblad - 'Finse school bij klooster in Eindhoven kan niet gered worden' (25 oktober, 2019) [1]. Gearchiveerd op 27 oktober 2019.

[2] Nieuwsblad van het Noorden - 'Kleuterschool de Anemoon - Tweede Openbare Kleuterschool in Helpman' (18 september, 1950) [2]

[3] Nieuwsblad van het Noorden - 'We hebben 'm - Chr Kleuterschool in Helpman overgedragen' (18 september, 1950) [3]

[archief_Almelo-4] Historisch Archief gemeente Almelo

[5] Historisch Archief Gemeente Almelo - 'Lotgevallen van de Beatrixschool'[4]

[6] Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Erasmusgracht[5]

[7] Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Lumeijstraat 47[6]

[8] Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Houten school de Bos en Lommerschool (school voor gewoon lager onderwijs) in aanbouw in de Saïdjastraat (later Bos en Lommerplantsoen)[7]^{[dode link]}

[9] Beeldbank Stadsarchief Amsterdam - Uiterwaardenstraat 234-238 De Alexander Rozendaalschool (BLO)[8]

[10] Stichting Werkgroep Oud-Castricum - Beeldbank[9]

[11] DeurneWiki - Klingerveld 2 Finse school. Gearchiveerd op 4 maart 2016.

[12] Schoolbank - Suomischool, Gouda [10]

[13] Nieuwsblad van het Noorden - 'Opening J.H. v.d. Palm-school' (30 augustus, 1949)[11]

[14] Groninger Archieven - 2785 Molukkenstraat 1 : Brugsmaschool / Gemeentepolitie, 1950[12]

[15] Groninger Archieven - 2802 Paterswoldseweg westzijde / Gemeentepolitie, 1955-09-05[13]

[16] Groninger Archieven - 2787 Troelstralaan 63 : kleuterschool De Goudsbloem[14]

[17] Gooi en Vecht Historisch[15]

[18] Gemeentearchief Hoogezand-Sappemeer - De openbare lagere van Heemskerckschool aan de van Heemkerckstraat.[16]

[19] Historisch Centrum Leeuwarden - 'De Boerhaaveschool in de Jelle Bangastraat.' (1985). Gearchiveerd op 11 juli 2021.

[20] Historisch Centrum Leeuwarden - Technische tekening 'Houten Finse school. Aanpassing Zamenhofschool en kleuterschool "De Spreeuw" tot basisschool. Gevels, doorsneden en plattegrond.'. Gearchiveerd op 9 juli 2021.

[21] Fotoboek Leeuwarden - 'Sloop van de Finse Boerhaveschool.' (2005)

[22] Gemeentearchief Hoogezand-Sappemeer - Brand in de Prinses Margrietschool aan de Arie Bosscherstraat op 5 augustus 1966.[17]

[23] Noord-Hollandsarchief - Finse school in aanbouw aan de noordzijde van het Burg. Weertsplantsoen te Santpoor[18]^{[dode link]}

[24] Regionaal Archief Tilburg

[25] Geschiedenis van Vlaardingen - De Dr. H. Bavinckschool [19]

[26] schoolbank.nl

[27] Gemeente Groningen - Brief burgemeester en wethouders van Groningen aan de leden van de raad van de gemeente Groningen te Groningen, onderwerp: Helper Westsingel/Finse school, datum: 4 juni 2014, kenmerk: 43 55 731. [20]^{[dode link]}

[28] Heemschut tekende bezwaar aan tegen sloop[21]

[29] Rechter fluit gemeente Groningen terug inzake sloop Finse school. Gearchiveerd op 17 augustus 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]