Gebruiker:Carib93/Kladblok
{{Coordinaten|NS=-22.896052|EW=-43.192947|type=landmark|dim=25|region=BR-RJ}}
De Cemitério dos Pretos Novos (in het Nederlands begraafplaats van de 'nieuwe zwarten' ), ook Memorial dos Pretos Novos genoemd, is een massabegraafplaats in Rio de Janeiro, Brazilië van omgekomen Afrikanen die slachtoffer waren van de Europese transatlantische slavenhandel.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De in het Cemitério dos Pretos Novos begraven slaven werden rond 1760 tijdens de Portugese koloniale periode, in de tijd van het Verenigd Koninkrijk van Portugal, Brazilië en de Algarve en in de periode van het Braziliaanse keizerrijk tot ongeveer 1830 uit Afrika ontvoerd. Velen van hen hadden de overtocht over de Atlantische Oceaan of gevangenschap in de ellendige accommodaties niet overleefd tot ze op de slavenmarkt werden verkocht.[1] Ze werden begraven langs de historische Gamboa-straat in het gebied van de havenwijk. De slavenbegraafplaats was geen afgesloten gebied, maar strekt zich uit langs de voormalige kerkhofstraat, tot in het huidige district Saúde. Het aantal begraven mensen wordt geschat op 20.000 tot 30.000.
Het grafveld werd ontdekt in 1996 tijdens bouwwerkzaamheden in de Bairro Gamboa van de Zona Central van Rio.[1] Het terrein van de haven en de begraafplaats werd in het kader van de stadsontwikkeling van Rio de Janeiro overgebouwd, zodat ook op particuliere terreinen voortdurend menselijke overblijfselen bij opgravingen worden gevonden.
De Cais do Valongo[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Archeologische site van de Valongokaai voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Vlakbij was de werf voor slavenschepen in de voormalige wijk Valongo (Cais do Valongo, in het Nederlands Valongokade) die tevens diende als marktplaats voor de slavenhandelaren, de Mercado de Escravos.[2] Veel van de zwarte Afrikanen die met de slavenschepen naar Brazilië werden gebracht, overleefden de eerste dagen aan wal niet. Het opruimen van de lichamen op de slavenbegraafplaats was een hygiënische maatregel. Over deze omstandigheden rapporteerden de Ierse geestelijke Robert Walsh (1772–1852) in 1828[3] en de schrijver Maria Graham (1785–1842).[4]
Tijdens de bouwwerkzaamheden voor de Olympische Zomerspelen 2016 werden in 2010 de overblijfselen van de aanlegplaats van de slavenschepen in Valongo opgegraven.[5] De Cais do Valongo staan sinds juli 2017 in Brazilië op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Gedenkplaats en onderzoekscentrum[bewerken | brontekst bewerken]
In het jaar van de ontdekking van de begraafplaats, 1996 werd er een eerste gedenkplaats opgericht. Het huidige monument omvat een tentoonstelling en een reeks ramen waarmee de overblijfselen van de begraafplaats te zien zijn.[6] In een galerij naast hen tonen kunstenaars hun werken over de geschiedenis van de slavenhandel en slavernij.
Het monument aan de begraafplaats werd aangevuld met een archeologisch onderzoeksgebied. Meer dan 5500 botfragmenten zijn uitgestorven.[7] Aangezien het geen volledig skelet is, is het onderzoek afhankelijk van tandheelkundige onderzoeken met behulp van de strontium-isotopenanalyse. Onder de onderzoekende wetenschappers en onderzoeksinstellingen vallen onder meer: Murilo Quintans Bastos van de Universiteit van Brasília, Sheila Mendonça de Souza en Ricardo Ventura Santos van de Escuela Nacional de Saúde Publica Sergio Arauca (ENSP) van de Fundação Instituto Oswaldo Cruz (Fiocruz). Ze ontdekten dat de herkomst van de Afro-Brazilianen van de Atlantische Oceaan en de oostkust van Afrika aanzienlijk verder verspreid is dan algemeen wordt aangenomen. Dit komt overeen met vergelijkbare vondsten in Salvador in Bahia, het andere slavencentrum in het noorden van Brazilië.
Het ENSP heeft hiervoor het onderzoeksprogramma 'Por una antropologia biológica do tráfico de escravos africanos para o Brasil: análise el origen dos remanescentes esqueletais do Cemitério dos Pretos Novos, Rio de Janeiro' opgericht. Door gebitsonderzoek, hier voornamelijk tandvijlingen, kunnen pre-Columbiaanse technieken worden onderscheiden van de oorspronkelijk Afrikaanse en de moderne van de Afro-Brazilianen, wat een duidelijker toewijzing van bevindingen mogelijk maakt.[8]
Het Memorial dos Pretos Novos is een stichting die eigendom is van het Instituto de Pesquisa e Memória Pretos Novios (IPN) (in het Nederlands 'Instituut voor Onderzoek en Herdenking Pretos Novios').
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Boeken
- Júlio César Medeiros da Silva Pereira: À flor da terra. O cemitério dos pretos novos no Rio de Janeiro. Editora Garamond, Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional (IPHAN), Rio de Janeiro 2007, ISBN 978-85-7617-123-2. (PDF; 1,9 MB; Portugees).
- Reinaldo Bernardes Tavares: Cemitério dos Pretos Novos, Rio de Janeiro, século XIX: uma tentativa de delimitação espacial UFRJ, Rio de Janeiro 2012 (zugleich Dissertation, Universidade Federal do Rio de Janeiro, Museu Nacional, Departamento de Antropologia). (PDF; 11,8 MB; Portugees).
- Media
- Tom Phillips: Rio’s Cemetery of New Blacks sheds light on horrors of slave trade. In: The Guardian van 20 december 2011 (Engels).
- Angelika Franz: Friedhof der Verschleppten. In: Spiegel Online van 14 februari 2012 (Duits)
- Nina Jurna: Rio ontdekt zijn slavernijverleden In: NRC van 4 september 2017.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
[[Categorie:Begraafplaats in Zuid-Amerika|Pretos]]
[[Categorie:Archeologische vindplaats in Amerika]]
[[Categorie:Slavernij in Amerika]]
[[Categorie:Koloniale tijd Brazilië]]
[[Categorie:Slavernij in Brazilië]]
[[Categorie:Bouwwerk in Rio de Janeiro]]
[[Categorie:Archeologische plaats in Brazilië]]
[[Categorie:Rio de Janeiro]]
[[Categorie:Slavernij in Amerika]]