Naar inhoud springen

Gebruiker:Kameraad Pjotr/Kladblok/Alfred De Grote

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Alfred de Grote
849 - 899
Standbeeld van Alfred de Grote in Winchester.
Koning van Wessex
Periode 871 - 899
Voorganger Aethelred I
Opvolger Edward de Oudere
Vader Aethelwulf
Moeder Osburh

Alfred de Grote (Wantage (Berkshire), 849[1] - 26 oktober 899[2]) was koning van Wessex van 871[3] tot zijn dood in 899. Tijdens zijn koningschap werd het Britse schiereiland herhaaldelijk aangevallen door de Denen, die een steeds groeiende bedreiging vormden voor het voortbestaan van de onafhankelijke Angelsaksische koninkrijken. Hoewel Alfred hen zou verslaan in de beroemde veldslag bij Eddington in 878,[4] slaagden zij er toch in een groot deel van Engeland in te nemen, de Danelaw. Het deel van Engeland dat niet werd geregeerd door de Denen kwam onder zijn bestuur te staan,[3] waarna hij de titel "koning van de Engelsen" aannam.[3] Tijdens zijn koningschap hervormde hij het onderwijs en bevorderde vertalingen van een aantal belangrijke werken om de opleiding van clerici en de adel te verbeteren,[5] waarbij hij niet alleen geleerden aantrok, maar ook zelf de pen ter hand nam om een aantal belangrijke werken te uit het Latijn te vertalen, met name de Soliloquies van Augustinus, de De consolatione philosophiae van Boëthius en de Regula pastoralis van paus Gregorius I.[6] Ook zou hij de vertaler zijn van een aantal psalmen en de auteur van een verzameling wetten.[6] Zijn leven werd beschreven door de Welshe geleerde Asser in het Life of king Alfred, geschreven ca. 893.[7] Ondanks deze zeer vroege aandacht voor Alfred, kreeg hij het epitheton de Grote, als enige Engelse koning, pas vanaf de 16e en 17e eeuw.[2]

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Alfred werd geboren in 849 als de jongste zoon van koning Aethelwulf van Wessex met zijn eerste vrouw Osburh.[1] Het Wessex dat Aethelwulf had geërfd van zijn vader Egbert was een zeer belangrijke machtsfactor in Engeland. Egbert had in 825 in de buurt van Ellendun de koning van Mercia, Beornwulf verslagen en zo de macht van Mercia over het Britse schiereiland ten zuiden van de Humber gebroken en als een resultaat daarvan onderwierpen Kent, Surrey, Sussex, Essex en East Anglia zich aan Egbert.[8] In 830 veroverde hij Mercia en zouden ook Northumbria en Wales zich aan hem onderworpen hebben.[9] Egbert liet zijn zoo Aethelwulf echter niet alleen een sterk Wessex na, al werd Mercia wel in 830 terug onafhankelijk en was de controle over Northumbria en Wales onzeker, maar ook de voorbode van het grote gevaar waar Alfred zijn hele leven tegen zou strijden. Vanaf 835 kwamen raids van de Vikingen immers steeds vaker voor, en vanaf 850 overwinterden ze ook in Engeland en werden de legers steeds groter.[1] Toch zou de grote confrontatie pas in de jaren 860 komen.

Alfred was als jongste zoon van de koning waarschijnlijk niet voorbestemd om zelf koning te worden, maar wat er dan wel voor hem in het verschiet lag is niet geweten.[10] Wel is geweten dat hij minstens één keer naar Rome ging op pelgrimstocht in het gezelschap van zijn vader in 855,[11] en waarschijnlijk ook zonder zijn vader twee jaar eerder, in 853, waar hij ontvangen werd door paus Leo IV en waarschijnlijk ceremonieel benoemd tot consul, een goodwill gesture van de paus om de relatie met Wessex te verbeteren.[12] Waarschijnlijk koos Aethelwulf zijn jongste zoon als ambassadeur naar de paus omdat hij het minst nodig was in Wessex.[13]

Na de terugkeer van Aethelwulf en Alfred van hun pelgrimstocht in 856 was er een conflict tussen Aethelwulf en zijn zoon Aethelbald. Omdat het koninkrijk na de veroveringen van Egbert te groot was geworden om door één persoon bestuurd te worden, had hij het bestuur van de oostelijke provincies in 839 aan zijn zoon Aethelstan gegeven.[14] Net voor Aethelwulf op pelgrimstocht vertrok verdeelde hij het rijk, dat na de dood van Aethelstan weer volledig door hem werd bestuurd, tussen zijn zonen Aethelbald, die Wessex bestuurde, en Aethelberht, die het oosten bestuurde.[14] Toen hun vader terugkeerde, weigerde Aethelbald om Wessex terug af te geven, iets waar zijn vader noodgedwongen vrede mee moest nemen, waardoor zijn macht zich beperkte tot de oostelijke provincies.[14] Toch kon hij zijn opvolging bepalen, waarbij hij de situatie van 855 herstelde.[14] Na de dood van Aethelbald werd Aethelberht ook koning van Wessex, waardoor beide gebieden terug verenigd werden.[15]

Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]

  1. a b c S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great. Asser's life of king Alfred and other contemporary sources. Londen, Penguin Books, 2004, p. 13.
  2. a b S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 44.
  3. a b c R. Abels, Alfred the Great. War, kingship and culture in Anglo-Saxon England. Addison Wesley Longman, 1988, p. 24.
  4. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 9.
  5. A. Frantzen, King Alfred. Twayne Publishers, Boston, 1986, p. 5.
  6. a b A. Frantzen, King Alfred, p. 8.
  7. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 53.
  8. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 11.
  9. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 12.
  10. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 14.
  11. R. Abels, Alfred the Great, p. 72.
  12. R. Abels, Alfred the Great, p. 60.
  13. R. Abels, Alfred the Great, p. 67.
  14. a b c d S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 15.
  15. S. Keynes & M. Lapidge, Alfred the Great, p. 16.