Gebruiker:Natuur12/Pooljaar
Het internationale pooljaar (International Polar Year IPY) is erop gericht om gedurende de periode van een jaar intensief onderzoek te verrichten naar het poolgebied. Tijdens een pooljaar wordt er op internationaal gebied samengewerkt. Het eerste pooljaar is geïnitieerd door Karl Weyprecht en liep van 1882 t/m 1883. Tijdens z'n pooljaar werken er wetenschappers aan metingen, experimenten en uiteenlopend onderzoek in de poolgebieden.
Aanloop[bewerken | brontekst bewerken]
In de negentiende eeuw ontdekte men dat de aarde een magnetisch veld heeft. Dankzij dit magnetische veld wijzen kompassen naar het Noorden maar in de negentiende eeuw was er het probleem dat niet alle kompassen exact hetzelfde noordpunt aangaven. Daarnaast ligt het magnetisch noordpunt niet altijd precies op dezelfde plek en is het magnetisch veld niet homogeen. In de jaren dertig van deze eeuw ontwikkelde Carl Friedrich Gauss en Wilhelm Weber de magnetometer waarmee het magnetisch veld in kaart gebracht kon worden. In de jaren veertig werden de metingen die met deze apparaten gedaan werden naar Matthew Fontaine Maury toegestuurd om zijn werk The Physical Geography of the Sea te kunnen voltooien. Uiteindelijk organiseerde hij in 1953 het eerste internationale maritiem-meteorologische congres dat in Brussel gehouden werd waarna twintig jaar later de voorloper van de Wereld Meteorologische Organisatie werd opgericht. In 1861 was Maury de eerste die een voorstel deed om een internationaal programma voor onderzoek op de zuidpool op te zetten. Vanwege zijn vertrek bij de Marine kreeg dit plan weinig ruchtbaarheid. In de jaren zeventig waren er meerdere poolexpedities maar er ontstond rivaliteit tussen de verschillende expedities mede omdat de expedities niet altijd puur wetenschappelijk waren maar ook als doel hadden om territorium op de polen voor verschillende landen veilig te stellen. Georg von Neumayer pleitte voor het bouwen van onderzoeksstations op de zuidpool.
Gedurende de periode 1872–1874 organiseerde Karl Weyprecht en Julius von Payer een private expeditie naar de noordpool die uitliep op een ramp waarbij een van de bemanningsleden omkwam en het expeditieschip verloren ging. Wel ontdekte ze tijdens deze expeditie Frans Jozefland. Naar aanleiding van dit incident begon Weyprecht te pleitte voor een netwerk van internationale laboratoria gelegen in de poolgebieden in plaats van het gebruik van onderzoeksschepe Wel ontdekte n. Dit plan werd in 1879 goedgekeurd tijdens het internationale meteorologische congres.
Organisatie[bewerken | brontekst bewerken]
Op 18 januari 1875 pleitte Karl Weyprecht bij de Academie der Wetenschappen in Wenen voor meer internationale samenwerking op het gebied van poolonderzoek en het opzetten van onderzoeksstations in plaats van onderzoeksreizen. Op 18 september 1875 deed hij hetzelfde tijdens de 48e "Bijeenkomst van Duitse Wetenschappers en Natuurkundigen" in Graz. Het plan dat hij daar presenteerde had hij opgeschreven in het manuscript Grundzüge der arctischen Forschung dat hij opstuurde naar vertegenwoordigers op het gebied van poolonderzoek in diverse landen en de afgevaardigde en de leden van het Internationaal Meteorologisch Comité. Men vatte dit manuscript samen onder het motto Forschungswarten statt Forschungsfahrten. In dit voorstel werd een vijftal locaties besproken waar een mogelijk poolstation opgericht zou kunnen worden, namelijk aan de oost- en westkust van Groenland, Spitsbergen, Siberië en eentje aan de Beringstraat. Op 21 april 1976 kwam het verlossende woord toen het Internationaal Meteorologisch Comité Weyprecht zijn plan besprak in Londen. Ze stelde een lijst van mogelijke locaties op die in sommige opzichten afwijkt van de lijst opgesteld door Weyprecht, namelijk: Spitsbergen, Alta, de monding van de Lena, Nieuw-Siberische Eilanden, Point Barrow, Boothia Peninsula, Upernavik en Klein Pendulum. Deze aanbevelingen samen met de op en aanmerkingen van verschillende wetenschappers en wetenschappelijke instituten in verschillende landen werden door Graf Hans Wilczek en Weyprecht meegenomen tijdens de ontwikkeling van hun programma getiteld Entwurf eines Arbeitsprogrammes einer internationalen Polarexpedition. Dit programma werd voltooid op 30 september 1877 en beschreef een opzet van een internationale poolexpeditie omschreven waarbij acht poolstations gerealiseerd moesten worden. Georg von Neumayer stelde aan aantal andere locaties voor waar poolstations gebouwd konden worden. Het plan was om dit programma hetzelfde jaar nog te presenteren tijdens het Internationale Congres van Meteorologen maar dit werd uitgesteld omdat er oorlog uitbrak in de Balkan waardoor het plan in de ijskast belandde. In 1879 presenteerde hij zijn ideeën op het tweede Internationale Congres van Meteorologen in Rome.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
Categorie:Klimaatverandering Categorie:Gedenkjaar Categorie:Arctis Categorie:Antarctica