Gebruiker:Quenyks/Hangul
Hangul (한글; RR: Han(-)geul; MR: Han'gŭl), in Noord-Korea Chosŏn'gŭl genoemd (조선글; RR: Joseon(-)geul; MR: Chosŏn'gŭl), is het schrift dat gebruikt wordt om Koreaans te schrijven. In tegenstelling tot het Chinese schrift, is Hangul fonetisch. Het bestaat uit 10 klinkers en 14 medeklinkers die als lettergrepen in een soort vierkantje worden gegroepeerd. Onder leiding van de Koreaanse koning Sejong de Grote (1397–1450) kwam het in 1443 of januari 1444 tot stand en het werd in 1446 voor het eerst gepubliceerd in de Hunmin Jeongeum.
In Zuid-Korea viert men op 9 oktober 'Hangul-dag', sinds 2006 een officiële nationale feestdag.[1] In Noord-Korea viert men het feest op 15 januari.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Ontstaan[bewerken | brontekst bewerken]
Koreanen schreven voornamelijk met Klassiek Chinees naast inheemse fonetische schrijfsystemen die honderden jaren ouder waren dan Hangul, waaronder Idu-schrift, Hyangchal, Gugyeol en Gakpil.[2][3][4][5] Veel Koreanen uit de lagere klassen waren echter analfabeet vanwege fundamentele verschillen tussen de Koreaanse en Chinese talen en het grote aantal Chinese karakters.[6] Om alfabetisering onder het gewone volk te bevorderen, heeft de vierde koning van de Joseon- dynastie, Sejong de Grote, persoonlijk een nieuw alfabet gecreëerd en afgekondigd.[7] Hoewel algemeen wordt aangenomen dat koning Sejong de Hal der Waardigen opdracht gaf om Hangul uit te vinden, benadrukken hedendaagse platen zoals de Annalen van de Joseondynastie en Jeong In-ji 's voorwoord bij de Hunminjeongeum Haerye dat hij het zelf heeft uitgevonden.[8]
Het Koreaanse alfabet is zo ontworpen dat mensen met een lage opleiding kunnen leren lezen en schrijven. Een populair gezegde over het alfabet is: "Een wijs man kan ze leren kennen voordat de ochtend voorbij is; zelfs een domme man kan ze in tien dagen leren."[9]
Het project werd eind december 1443 of januari 1444 voltooid en in 1446 beschreven in een document met de titel Hunminjeong'eum ( The Proper Sounds for the Education of the People ), waarnaar het alfabet zelf oorspronkelijk werd genoemd.[10] De publicatiedatum van het Hunminjeongeum, 9 oktober, werd Hangul-dag in Zuid-Korea. Het Noord-Koreaanse equivalent, Chosŏn'gŭl Day, is op 15 januari.
Een ander document gepubliceerd in 1446 en getiteld Hunminjeong'eum Haerye (" Hunminjeong'eum uitleg en voorbeelden") werd ontdekt in 1940. Dit document legt uit dat het ontwerp van de medeklinkerletters is gebaseerd op articulatorische fonetiek en het ontwerp van de klinkerletters is gebaseerd op de principes van yin en yang en klinkerharmonie .
Oppositie[bewerken | brontekst bewerken]
Het Koreaanse alfabet kreeg in de jaren 1440 tegenstand van de literaire elite, waaronder Choe Manri en andere Koreaanse confucianistische geleerden. Ze geloofden dat Hanja het enige legitieme schrijfsysteem was. Ze zagen ook de circulatie van het Koreaanse alfabet als een bedreiging voor hun status.[6] Het Koreaanse alfabet kwam echter in de populaire cultuur zoals koning Sejong het bedoeld had, vooral gebruikt door vrouwen en schrijvers van populaire fictie.[11]
Koning Yeonsangun verbood de studie en publicatie van het Koreaanse alfabet in 1504, nadat een document met kritiek op de koning was gepubliceerd.[12] Evenzo schafte koning Jungjong in 1506 het ministerie van Eonmun af, een overheidsinstelling die zich bezighoudt met Hangul-onderzoek.[13]
Opwekking[bewerken | brontekst bewerken]
De late 16e eeuw zag echter een heropleving van het Koreaanse alfabet toen gasa en sijo poëzie bloeiden. In de 17e eeuw werden de Koreaanse alfabetromans een belangrijk genre .[14] Het gebruik van het Koreaanse alfabet was echter al zo lang zonder orthografische standaardisatie verdwenen dat de spelling nogal onregelmatig was geworden.[11]
In 1796 bracht de Nederlandse geleerde Isaac Titsingh als eerste een boek in het Koreaans naar de westerse wereld . Zijn boekencollectie omvatte het Japanse boek Sangoku Tsūran Zusetsu ( An Illustrated Description of Three Countries ) van Hayashi Shihei .[15] Dit boek, dat in 1785 werd gepubliceerd, beschreef het Joseon-koninkrijk en het Koreaanse alfabet. In 1832 steunde het Oriental Translation Fund van Groot-Brittannië en Ierland de postume verkorte publicatie van Titsinghs Franse vertaling.
Dankzij het groeiende Koreaanse nationalisme, de druk van de Gabo-hervormers en de promotie van westerse missionarissen van het Koreaanse alfabet in scholen en literatuur[16] het Koreaanse Hangul-alfabet in 1894 voor het eerst in officiële documenten overgenomen.[12] In 1895 begonnen basisschoolteksten het Koreaanse alfabet te gebruiken, en Tongnip Sinmun, opgericht in 1896, was de eerste krant die zowel in het Koreaans als in het Engels werd gedrukt.[17]
Hervormingen en verbod onder Japanse overheersing[bewerken | brontekst bewerken]
Na de Japanse annexatie, die plaatsvond in 1910, werd Japans de officiële taal van Korea. Het Koreaanse alfabet werd echter nog steeds onderwezen op in Korea gevestigde scholen die na de annexatie waren gebouwd en Koreaans werd geschreven in een gemengd Hanja-Hangul-schrift, waarbij de meeste lexicale wortels in het Hanja werden geschreven en grammaticale vormen in het Koreaanse alfabet. Japan verbood eerdere Koreaanse literatuur van openbaar onderwijs, dat verplicht werd voor kinderen.
De spelling van het Koreaanse alfabet werd gedeeltelijk gestandaardiseerd in 1912, toen de klinker arae'a ( ㆍ ) - die nu uit het Koreaans is verdwenen - beperkt bleef tot de Sino-Koreaanse wortels: de nadrukkelijke medeklinkers werden gestandaardiseerd op ㅺ, ㅼ, ㅽ, ㅆ, ㅾ en laatste medeklinkers beperkt tot ㄱ, ㄴ, ㄹ, ㅁ, ㅂ, ㅅ, ㅇ, ㄺ, ㄻ, ㄼ . Lange klinkers werden gemarkeerd door een diakritische punt links van de lettergreep, maar deze werd in 1921 geschrapt.[11]
Een tweede koloniale hervorming vond plaats in 1930. De arae-a werd afgeschaft: de nadrukkelijke medeklinkers werden veranderd in ㄲ, ㄸ, ㅃ, ㅆ, ㅉ en meer eindmedeklinkers ㄷ, ㅈ, ㅌ, ㅊ, ㅍ, ㄲ, ㄳ, ㄵ, ㄾ, ㄿ, ㅄ waren toegestaan, waardoor de spelling morfofonemischer wordt . De dubbele medeklinker ㅆ werd alleen geschreven (zonder klinker) als het tussen zelfstandige naamwoorden plaatsvond, en het nominatieve deeltje -가 werd geïntroduceerd na klinkers, ter vervanging van -이 .[11]
Ju Si-gyeong, de taalkundige die in 1912 de term Hangul had bedacht om Eonmun of 'Vulgair schrift' te vervangen, richtte de Korean Language Research Society op (later omgedoopt tot de Hangul Society ), die de spelling verder hervormde met Standardized System of Hangul in 1933. De belangrijkste verandering was om het Koreaanse alfabet zo morfofonemisch praktisch mogelijk te maken gezien de bestaande letters.[11] In 1940 werd een systeem voor het translitereren van buitenlandse spellingen gepubliceerd.
Japan verbood de Koreaanse taal van scholen in 1938 als onderdeel van een politiek van culturele assimilatie[18] en alle Koreaans-talige publicaties werden in 1941 verboden.[19]
Verdere hervormingen[bewerken | brontekst bewerken]
De definitieve moderne Koreaanse alfabetspelling werd gepubliceerd in 1946, net nadat Korea onafhankelijk was van de Japanse overheersing. In 1948 probeerde Noord-Korea het script perfect morfofonemisch te maken door nieuwe letters toe te voegen, en in 1953 probeerde Syngman Rhee in Zuid-Korea de spelling te vereenvoudigen door terug te keren naar de koloniale spelling van 1921, maar beide hervormingen werden na slechts paar jaar.[11]
Zowel Noord-Korea als Zuid-Korea hebben het Koreaanse alfabet of het gemengde schrift als hun officiële schrijfsysteem gebruikt, met steeds minder gebruik van Hanja. Vanaf de jaren zeventig begon Hanja door overheidsingrijpen een geleidelijke daling van het commerciële of onofficiële schrijven in het Zuiden te ervaren, waarbij sommige Zuid-Koreaanse kranten Hanja nu alleen nog als afkorting of ondubbelzinnig gebruik van homoniemen gebruiken. Er is een wijdverbreid debat geweest over de toekomst van Hanja in Zuid-Korea. Noord-Korea voerde in 1949 het Koreaanse alfabet in als exclusief schrijfsysteem en verbood het gebruik van Hanja volledig.
Hedendaags gebruik[bewerken | brontekst bewerken]
De Hunminjeong'eum Society in Seoul probeert het gebruik van het Koreaanse alfabet te verspreiden naar ongeschreven talen in Azië.[20] In 2009 werd het Koreaanse alfabet onofficieel geadopteerd door de stad Baubau, in Zuidoost-Sulawesi, Indonesië, om de Cia-Cia-taal te schrijven.[21][22] Een aantal Indonesische Cia-Cia-sprekers die Seoul bezochten, genereerden veel media-aandacht in Zuid-Korea en werden bij hun aankomst begroet door Oh Se-hoon, de burgemeester van Seoul .[23] In oktober 2012 werd bevestigd dat de pogingen om het gebruik van het Koreaanse alfabet in Indonesië te verspreiden, mislukten.[24] Sommige mensen blijven het Koreaanse alfabet thuis of co-officieel gebruiken.
Uitspraak[bewerken | brontekst bewerken]
| Medeklinkers (자음 ) | ||
|---|---|---|
| karakter | naam | uitspraak |
| ㄱ | 기역 | [g] zachte k-klank. Zoals de g in garçon. |
| ㄴ | 니은 | [n] Zoals de letter n in neus |
| ㄷ | 디귿 | [d] Zoals de d in het woord deur. Klinkt soms meer als t. |
| ㄹ | 리을 | [l] De letter l, maar ook een (nooit rollende) r. Als de l van lief of als de r in het Engelse woord mother. |
| ㅁ | 미음 | [m] Zoals de m in maan. |
| ㅂ | 비읍 | [p] Zoals de letter p. Klinkt soms als een b, vooral als beginletter van een woord. Loopt of boer. |
| ㅅ | 시옷 | [s] Als de letter s. Boos. |
| ㅇ | 이응 | [ŋ] De ng-klank. Dit is een speciaal teken. Wanneer het aan het begin van een lettergreep staat, wordt het niet uitgesproken. Aan het eind van een lettergreep als –ng, zoals in training. |
| ㅈ | 지읒 | [dʒ] De dzj-klank. Zoals de j in het Engelse Joy. |
| De volgende medeklinkers zijn zogenaamde ‘geaspireerde’ klanken. Ze komen overeen met sommige van de vorige letters, maar bij het uitspreken ervan wordt meer lucht gebruikt. Wanneer men deze letters uitspreekt en de hand voor de mond houdt, is de adem tegen de hand te voelen. | ||
| karakter | naam | uitspraak |
| ㅊ | 치읓 | [tʃ] De tsj-klank als in tsjonge. |
| ㅋ | 키읔 | [k] Een hardere k-klank, zoals in kaas. |
| ㅌ | 티읕 | [t] De t-klank zoals in tennis. |
| ㅍ | 피읖 | [p] De p-klank zoals in politie. |
| ㅎ | 히읗 | [h] De h-klank zoals in hallo. |
| Klinkers (모음) | ||
| karakter | naam | uitspraak |
| ㅏ | 아 | [α] Korte a-klank: appel. |
| ㅑ | 야 | [jα] Ja-klank: Jansen. |
| ㅓ | 어 | [ɔ] Korte o-klank: bos. |
| ㅕ | 여 | [jɔ] Korte jo-klank: Zoals in het Engelse woord young |
| ㅗ | 오 | [o] Lange o-klank: boom. |
| ㅛ | 요 | [jo] Lange joo-klank: Joost. |
| ㅜ | 우 | [u:] De oe-klank: boer. |
| ㅠ | 유 | [ju:] Joe-klank: joepie. |
| ㅡ | 으 | [ə:] Korte u- of eu-klank. Lijkt een beetje op de uitspraak van freule. Met de mondhoeken uit elkaar. |
| ㅣ | 이 | [i:] Ie-klank: mier. |
| ㅔ | 에 | [e:] Eh-klank: gek. |
| ㅐ | 애 | [e:] Eh-klank: gek. |
| ㅖ | 예 | [je:] Jeh-klank: Lijkt op de uitspraak van het woord "shag", uitgesproken als shjehk. |
| ㅒ | 얘 | [je:] Jeh-klank: Lijkt op de uitspraak van het woord "shag", uitgesproken als shjehk. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
