Gebruiker:Stunteltje/Kladblok/Sophia (schip, 1911)

Sophia
Geschiedenis
Werf	Scheepswerf Mittendorff, Dedemsvaart
Datum oplevering	1912
Eigenaren
Vroegere eigenaren	1937 Arend, Dirk & Hendrik Kattouw, Hoogeveen; 1963 Dirk & Roelofje Kattouw, Hoogeveen; 1965 Geert Bosch, Zwolle; 1989 Jan & Aleida Johanna Tingen & Rijk Hofstede
Vroegere namen	1912 SOPHIA; 1965 FIDUCIA
Algemene kenmerken
Type	Hasselter aak
Lengte	25,50 m
Breedte	4,72 m
Tonnenmaat	1989 23,558 t
Voortstuwing en vermogen	1953 Opduwer "Spes" 0,650 ton met Ford motor 40 PK; 1962 Deutz 18 PK; 1965 Deutz 16 PK met zijschroef; 1989 Deutz MAH 320 22 PK
ENI-nummer	03050624
Teboekstelling	1912 2444 B Zwolle 1912; 1937 624 B Zwolle 1937
Portaal	Maritiem

Arend Kattouw (1859-1942) werd geboren aan het Krakeel C511 te Hoogeveen. Hij was de zoon van Albert Kattouw deze was schipper / landbouwer. In de geboorteakte van Arend staat dat de vader bij de aangifte afwezig was. De aangifte werd gedaan door Derk Veldman, zijn grootvader.

Arend Kattouw trouwde in 1899 met Sophia Kamman (1871-1942). Ze kregen vier kinderen, Albert (1900), Johanna (1902), Hendrik (1906) en Derk (1910). Schip

In 1911 laat Arend een schip bouwen bij scheepswerf Mittendorff in Dedemsvaart. Het is een zogenaamde Hasselter aak. De lengte is 22,65 meter en breed 4,74 meter. Het schip heeft 98 ton laadvermogen. Het schip, de Sophia, werd als zeilschip gebouwd. In 1939 werd het schip verlengd tot 25,09 meter en werd daarmee 112 ton. Later werd er een opduwer aangeschaft, een klein bootje met een motor erin dat het schip vooruit duwde.

In 1937 namen de broers, Hendrik en Derk Kattouw het schip van hun vader over. Er werden diverse ladingen mee vervoerd. Eind november 1944 hadden ze turf geladen in Klazienaveen. Er was een deklast op gezet van 20 turven hoog. Ook de gangboorden waren volgestouwd met turf. De lading was bestemd voor de Houtbewerkingsfabrieken van Halbertsma in Grouw. Op 30 november 1944 werd ’s avonds afgemeerd ter hoogte van de Openbare School dichtbij de Holslootsbrug. (Nieuw Amsterdam) Het was ongeveer 23.30 uur toen er Engelse vliegtuigen over kwamen. Het schip werd zodanig getroffen dat het in korte tijd zonk.

Het schip lag stevig afgemeerd aan de zuidelijke oever. Het maakte zwaar slagzij en bleef op de hellende kanaalbodem liggen. Hierdoor lag alleen de stuurboordzijde onder water. Bijzonder is dat de 20 turven hoge deklast bleef liggen. De loegers (turfstouwers) hadden dus goed werk verricht. In Nieuw-Amsterdam was de Duitse Weermacht gevestigd. Zij namen de turf in beslag. Zij transporteerden dat naar hun kwartier en werd gedroogd. Uiteindelijk verbranden ze de hele lading. Zij weigerden hierover een verklaring af te geven aan de schippers, de gebroeders Kattouw.

Schaderapport

Het schip was verzekerd bij de Dedemsvaartse Assurantie. Het was oorlogsschade. De gebroeders waren niet voor molest verzekerd. De claim werd doorgespeeld naar een landelijke organisatie. De schade werd aangemeld en er kwam een expert, de heer Duinkerken, om de schade op te nemen. Hij had opdracht gekregen van ene Jan ter Meulen uit Amsterdam die ‘Regeeringsgemachtigde’ was.

Al op 2 december kwam Duinkerken kijken hoe de Sophia er bij lag. Later bij de lichting werd de schade vastgesteld. Er werd een uitgebreid rapport opgesteld. Allereerst werd de conditie van het schip bekeken. In detail werd vastgesteld dat het een goed onderhouden vaartuig was. Daarna werd uitgebreid de schade beschreven. Er zaten vijf gaten in het schip. Het grootste was 250 mm doorsnee. Het kleinste 40 mm. Hieruit kun je concluderen dat het niet alleen een kogelgaatje was. Boven water

Half januari 1945 was het schip weer drijvende. In het schadeverslag staat het als volgt vermeld: Door onvoorziene omstandigheden sprong een duiker stuk in het kanaal. Hierdoor werd het waterpeil abnormaal laag. De lichting van het schip kon op eigen kracht plaatsvinden. Je kunt je afvragen: toeval? Het kan ook doorgestoken kaart geweest zijn. Er moest heel wat aan het schip gebeuren voordat het weer in de vaart kwam. Tot 1949 hebben de broers samen gevaren. Daarna voer Derk met zijn vrouw op het schip. In 1964 werd de Sophia verkocht en ligt nu als woonschip in Zwolle.

^[1]

Naam schip: ”Sophia” Type: Aak Gebouwd bij: scheepswerf Mittendorff Jaar: 1912 Eerste eigenaar: A. Kattouw (Hoogeveen) Afmetingen: L. 22.65 m, Br. 4.74 m., D 1.49 m. Gewicht: 98 ton Verdere bijzonderheden: - 1ste meting 1913 - Opduwer: "Spes" - 0,650 ton 1937: "Sophia" - eigenaar: gebrs. H.& D. Kattouw te Hoogeveen - 624B Zwolle 1937 1939: Verlengd tot 25.09 m., 112 ton 30-11-1944: Bij de Holtslootbrug (Nieuw Amsterdam) beschoten door Engelse vliegtuigen. Gezonken. 1945: Weer drijvend gemaakt. Opduwer. 1949: "Sophia" - eigenaar D. Kattouw te Hoogeveen - Zijschroef, 18/20 pk Deutz 1952: Stuurhut 1964: "Fiducia" - eigenaar: G. Bos te Zwolle 1966: Verkocht als woonschip. Ligplaats: woonschepenhaven Zwolle. Laatst bijgewerkt: juni 2016

https://www.hvavereest.nl/wp-content/uploads/2021/07/Scheepswerf-Mittendorff.pdf

Liggers Scheepmetingsdienst^[2][bewerken | brontekst bewerken]

Meetnummer	District en volgnr.	Meetdatum	Meetplaats	Lengte [m]	Breedte [m]	Inzinking [m]	Waterverplaatsing [ton]	Naam	Eigenaar	Domicilie
Hv640N	Hoogeveen	16 mei 1913	Hoogeveen	22,65	4,74	–	98,760	SOPHIA	Arend Kattouw Albertzoon	Hoogeveen
R11940N	Rotterdam	4 mei 1939	Arnhem	25,09	4,72	1,49	112,717	SOPHIA	Gebr. Kattouw	Hoogeveen
G10900N	Groningen	7 juni 1962	–	25,40	4,72	1,48	110,679	SOPHIA	D. Kattouw	Hoogeveen