Lijst van koloniale aardrijkskundige benamingen in Congo

Kaart van Belgisch-Congo uit 1914.

Dit is een lijst van koloniale aardrijkskundige benamingen in Congo, zoals die golden ten tijde van de Onafhankelijke Congostaat (1885-1908), Belgisch-Congo (1908-1960) en de eerste jaren na de Congolese onafhankelijkheid. Vanwege de meertaligheid van België waren er zowel Franstalige als Nederlandstalige koloniale benamingen. Veelal kregen steden de naam van invloedrijke Belgische koloniale figuren. Naar aanleiding van de zaïrisering verving de Congolese dictator Mobutu Sese Seko de koloniale aardrijkskundige benamingen door Afrikaanse namen. Tevens herdoopte hij Congo tot Zaïre.

Steden

Kinshasa, voordien gekend als Leopoldstad of Léopoldville.

Lubumbashi, voordien gekend als Elisabethstad of Élisabethville.

Kisangani, voordien gekend als Stanleystad of Stanleyville.

Mbandaka, voordien gekend als Cocquilhatstad of Coquilhatville.

Huidige naam Voormalige naam in het Frans Voormalige naam in het Nederlands Naamsverklaring Aketi Aketi Port-Chaltin Aketi-Chaltinhaven Genoemd naar Louis-Napoléon Chaltin, een Belgisch koloniaal militair officier ten tijde van de Onafhankelijke Congostaat. Bandundu Banningville Banningstad Genoemd naar Émile Banning, een invloedrijk een Belgisch ambtenaar en diplomaat en vertrouweling van Leopold II. Boteka Flandria Flandria Genoemd naar Vlaanderen, het noordelijke deel van België. Bukavu Costermansville Costermansstad Genoemd naar Paul Costermans, een koloniaal bestuurder ten tijde van de Onafhankelijke Congostaat. Djokupunda Charlesville Charlesstad Gombe (gemeente van Kinshasa) Kalina Kalina Genoemd naar Ernest Kalina, een Oostenrijkse metgezel van Henry Morton Stanley. Ilebo Port-Francqui Francquihaven Genoemd naar Émile Francqui, een Belgisch diplomaat en zakenman. Isiro Paulis Paulis Genoemd naar Albert Paulis, een Belgische kolonel. Kalemie Albertville Albertstad Genoemd naar de Belgische koning Albert I. Kananga Luluabourg Luluaburg Genoemd naar de nabijgelegen rivier Lulua. Kasa-Vubu (wijk van Kinshasa) Dendale Dendale Kikwit Poto-Poto Kindu Kindu Port-Émpain Kindu Empain-Haven Genoemd naar baron Édouard Empain, een Belgisch industrieel. Kinshasa Léopoldville Leopoldstad Genoemd naar Leopold II, Koning der Belgen en Souverein van de Onafhankelijke Congostaat. Kisangani Stanleyville Stanleystad Genoemd naar Henry Morton Stanley, een Brits ontdekkingsreiziger ten dienste van Leopold II. Kwilu Ngongo Moerbeke Moerbeke Genoemd naar de Belgische thuishaven van Maurice Lippens, gouverneur-generaal van Belgisch-Congo. Likasi Jadotville Jadotstad Genoemd naar Jean Jadot, een Belgisch koloniaal industrieel en topman van de Generale Maatschappij. Lingwala (wijk van Kinshasa) Saint-Jean Sint-Jan Genoemd naar de apostel Johannes. Lubao Sentery Sentery Lubumbashi Élisabethville Elisabethstad Genoemd naar de Belgische koningin Elisabeth. Lufu-Toto Cattier Cattier Genoemd naar Félicien Cattier, een Belgisch bankier, financier en filantroop. Luila Wolter Wolter Lukutu Elisabetha Elisabetha Genoemd naar de Belgische koningin Elisabeth. Lusanga Leverville Leverstad Genoemd naar Lever Brothers, een Brits bedrijf actief in de Onafhankelijke Congostaat (nu onderdeel van Unilever). Makanza Nouvelle-Anvers Nieuw-Antwerpen Genoemd naar de Belgische havenstad Antwerpen, van waaruit schepen naar Congo vertrokken. Makiso Stanley Stanley Genoemd naar een Brits ontdekkingsreiziger ten dienste van Leopold II. Mapangu Brabanta Brabanta Genoemd naar de Belgische provincie Brabant. Matonge (wijk van Kinshasa) Renkin Renkin Genoemd naar Jules Renkin, de eerste minister van Koloniën en later eerste minister van België. Mbandaka Coquilhatville, voordien Équateurville Cocquilhatstad, voordien Evenaarsstad Genoemd naar Camille Coquilhat, een Belgisch koloniaal soldaat en vice-gouverneur-generaal van de Onafhankelijke Congostaat. Mbanza-Ngungu Thysville Thysstad Genoemd naar Albert Thys, een Belgisch koloniaal en aanlegger van de spoorweg tussen Matadi en Leopoldstad. Moba Baudouinville Boudewijnstad Genoemd naar de Belgische prins Boudewijn, neef en lange tijd vermoedelijke troonopvolger van Leopold II. Mobayi-Mbongo Banzyville Banzystad Mbuji-Mayi Bakwanga Bakwanga Ngaliema (Kinshasa) (wijk van Kinshasa) Stanley Stanley Genoemd naar Henry Morton Stanley, een Brits ontdekkingsreiziger ten dienste van Leopold II. Nsiamfumu Vista Vista Tshilundu Mérode Mérode Genoemd naar het Huis Merode. Ubundu Ponthierville Ponthierstad Genoemd naar Pierre Ponthier, een Belgisch koloniaal militair.

Overige aardrijkskundige namen

Pool Malebo, voordien gekend als Stanley Pool.

Huidige naam Voormalige naam in het Frans Voormalige naam in het Nederlands Naamsverklaring Boyomawatervallen Stanley Falls Stanleywatervallen Genoemd naar Henry Morton Stanley, een Brits ontdekkingsreiziger ten dienste van Leopold II. Mai-Ndombemeer Lac Léopold II Leopold II-meer Genoemd naar Leopold II, Koning der Belgen en Souverein van de Onafhankelijke Congostaat. Pool Malebo Stanley Pool Stanley Pool Genoemd naar Henry Morton Stanley, een Brits ontdekkingsreiziger ten dienste van Leopold II. Mayumbe Crystal Crystal Nationaal Park Virunga Parc Albert Albert Park Genoemd naar de Belgische koning Albert I.