Marienbaum

**Marienbaum**
Plaats in Duitsland
	;
Situering
Deelstaat	Noordrijn-Westfalen
Gemeente	Xanten
Coördinaten	51° 42′ NB, 6° 23′ OL
Algemeen
Oppervlakte	16,26 km²
Inwoners ; (1996)	1.941 ; (119 inw./km²)
Portaal	Duitsland

Marienbaum is een bedevaartsplaats in de gemeente Xanten. Het ligt op ongeveer zeven kilomenter ten noordwesten van deze stad aan de weg naar Kalkar. De plaats heeft ongeveer tweeduizend inwoners en heeft de naam de oudste bedevaartplaats in de Nederrijnregio te zijn. Jaarlijks komen er zo'n vijftienduizend bezoekers.

Het wapen[bewerken | brontekst bewerken]

Op blauwe ondergrond ziet men een witte/zilveren eik met drie vertakkingen en ieder 8:7:8 bladeren en onder in het wapen ziet men drie worteltakken met aan weerszijden twee goudgele lelies. Het wapen werd in 1961 goedgekeurd.

Betekenis: Het is een vertellend wapen: de lelies staan voor 'Maria' en de eik voor 'boom'. De lelies staan bovendien voor de verbinding met het Hertogdom Kleef.^[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In de 11e eeuw werkte de plaats als Broechem mee aan de bouw van een kerk in het nabijgelegen Vynen. In 1419 werd Haus Balken gebouwd.

De geschiedenis als bedevaartsoord begon in 1430. Een verlamde herder zou volgens de legende na een droom een Maria-figuur ontdekt hebben in een trapvormige eik en kort daarop genezen zijn. Acht jaar later begon de bouw van een kapel An gen Trappenboom. In 1441 werd de bouw voltooid en begon de bezoekersstroom op gang te komen. In 1460 richtte Maria van Bourgondië een klooster op naar de leer van Birgitta van Zweden.

In het jaar 1705 was het inwoneraantal ca. 200. Van 1712 tot 1714 werd de kapel afgebroken en ervoor in de plaats de Maria Hemelvaartkerk gebouwd. In de napoleontische tijd werd het klooster verwereldlijkt en de kerk tot parochiekerk bestemd. De kloostergebouwen werden afgebroken. Het inwonertal was toen ca. 350.

In het voorjaar van 1945, toen de Nederrijnregio door het verschuiven van de fronten in de vuurlinie kwam te liggen was het station van Marienbaum van strategische betekenis. Voor de Schlacht am Totenhügel bij Uedem werden de tanks per spoor aangevoerd. Daardoor was het station doelwit in de Operation Blockbuster. Bij bombardementen van Marienbaum in op 27 en 28 februari 1945 werd het dorp voor veertig procent platgelegd.

De plaats behoort sinds 1969 tot de gemeente Xanten. In 1973 won het de titel Golddorf als mooiste dorp in de Nederrijnregio.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

St. Mariä Himmelfahrt, een bedevaartskerk met daarbij een bedevaartsmuseum.
Monument voor Maria van Bourgondië (1393-1463), oprichtster van het voormalige Birgittinessenklooster Marienbaum.
Marienbaum ligt in de nabije omgeving van het natuurgebied Uedemer Hochwald.

Marienbrunnen
Toren en portaal Sint-Maria Hemelvaartkerk
Votiefkunst, 1680
Informatiebord voor Jacobspilger

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Gherwen, Willem van: Historie Van Marien-Boom: Verdeelt in dry Deelen. Het eerste Deel. Van de Vindinge van het Mirakeleus Beelt. Het tweede Deel. Van de Opkomste des Kloosters. Het derde Deel. Van de Mirakelen aldaer geschiet door de Voor-spraeck van de Heylige Maget Maria. Abbema, Embrik 1711
Kreiten, J. M.: Beschreibung des ehemaligen Klosters von Marienbaum von neuem historisch an's Licht. Qualburg 1845
Stroband, Bernhard: Die Geschichte des Wallfahrtsortes Marienbaum am Niederrhein“; 1898.
Scholten, Robert: Marienbaum als Wallfahrtsort und ehemaliges Birgittinnen-Doppelkloster. Gesthuysen, Xanten 1909
Klein, Elisabeth: Das Heimatmuseum Marienbaum, 1986.
Hohmann, Karl-Heinz: Die Pfarr- und Wallfahrtskirche St. Mariä Himmelfahrt in Marienbaum, 1993.
Lehmann, Klaus Michael: Die Deymann Wassermühle in Marienbaum, 1993.
Creutz, Max: Marienbaum und seine Kunstschätze, 1927.
Die Kunstdenkmäler der Rheinprovinz 13, 1892, S. 34 ff.
Bergmann, Ludwig: Mirakelberichte aus den Wallfahrtsorten Marienbaum und Kevelaer, in: Buscher, G.: Marienbaum, Beiträge zur Geschichte seines Birgittenklosters, in: Annalen des Historischen Vereins für den Niederrhein 158, 1956, S. 139 ff.