Martvili (plaats)

**Martvili**
მარტვილი
Stad in Georgië
	;
Geografie
Regio	Samegrelo-Zemo Svaneti
Gemeente	Martvili
Hoogte	190 m
Coördinaten	42° 25′ NB, 42° 22′ OL
Bevolking
Inwoners (2023)	4.117
Etniciteit (2014)	Georgisch (99,6%)
Overige informatie
Stad sinds	1982
Eerdere namen	Gegetsjkori (1936-1990)
Tijdzone	UTC+4
Website	martvili.gov.ge
Martvili in Samegrelo-Zemo Svaneti
	;
Foto's
Portaal	Georgië

Martvili (Georgisch: მარტვილი, voormalige namen Tsjkondidi, Gegetsjkori) is een stad in het westen van Georgië met 4.117 inwoners (2023), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti aan de linkerzijde van de rivier Abasja. Het ligt 30 kilometer ten noordwesten van Koetaisi en is het bestuurlijke centrum van de gelijknamige gemeente. De stad was gedurende de middeleeuwen een klerikaal centrum en heeft een groot klooster.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De oude naam van Martvili is Tsjkondidi,^[2] maar de nederzetting werd in het verleden ook wel naar het Martvili-klooster genoemd. Matvili lag in het vorstendom Mingrelië. Na de annexatie door Russische Rijk kwam het dorp in de bestuurseenheid oejezd Senaki van het gouvernement Koetais te liggen en werd het een bestuurlijk centrum van een van de gemeentelijke districten in het oejezd. Bij de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie werd in 1930 het rajon Martvili geïntroduceerd, waarmee Martvili districtscentrum werd. In 1936 werd Martvili omgedoopt in Gegetsjkori (Russisch: Гегечкори; Georgisch: გეგეჭკორის), naar de Georgische revolutionair en bolsjewiek Aleksi (Sasja) Gegetsjkori (1887-1928), die in Martvili het gymnasium volgde.^[3]

In 1956 kreeg Gegetsjkori de status 'nederzetting met stedelijk karakter' (daba) en in 1982 de status van stad. Tijdens de Sovjetperiode waren er thee-, conserven-, kaasboter-, wijn-, houtverwerkingsfabrieken en een pluimveeboerderij. In 1985 werd een kabelbaan geopend van het stadscentrum naar het Martvili-klooster en medio 1990 werd de naam Martvili hersteld.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Martvili ligt op een hoogte van ongeveer 190 meter boven zeeniveau langs de linkeroever van de rivieren Intsjchia en Abasja, die ten zuiden van Senaki in de Techoeri uitmondt. Vier kilometer ten noorden van de stad snijdt de rivier zich via een kalksteen-kloof door een zuidelijke uitloper van het Egrisigebergte. Dit is een van de toeristische trekpleisters van de regio.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 2023 had Martvili 4.117 inwoners,^[1] en kent het een langjarige daling van inwoners. De bevolking van Martvili bestond volgens de volkstelling van 2014 vrijwel geheel uit Georgiërs (99,6%).^[4]

Jaar	1923	1939	1959	1970	1979	1989	2002^[5]	2014	2020	2023
Aantal	1.514	1.660	5.062	2.984	3.156	6.036	5.609	4.425	4.203	4.117
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden^[6]^[7]^[5]

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

In Martvili en directe omgeving zijn enkele bezienswaardigheden zoals het middeleeuwse klooster met kathedraal op een heuvel boven de stad, dat bereikbaar is met een kabelbaan, en de Martvili-kloof.

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Martvili is goed bereikbaar vanaf de steden Senaki, Samtredia en Koetaisi gelegen langs de centrale Georgische hoofdweg S1 en via regionale hoofdroutes. De dichtstbijzijnde treinstations zijn in Senaki en Samtredia, en het dichtstbijzijnde vliegveld is de internationale luchthaven Koetaisi (40 kilometer).

Stedenbanden[bewerken | brontekst bewerken]

Martvili heeft stedenbanden met:^[9]

Ardeşen, Turkije (sinds 2016)
Bojarka, Oekraïne (sinds 2019)^[10]
Czarnków, Polen (sinds 2016)
Njasvizj, Wit-Rusland (sinds 2019)
Odolanów, Polen (sinds 2017)

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

De stad is sinds 1955 thuisbasis van de landelijk spelende voetbalclub Merani Martvili.

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Evgeni Gegetsjkori (1882-1954), politicus, buitenlandminister van de Democratische Republiek Georgië.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Website Martvili

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Gearchiveerd op 11 juli 2023. Geraadpleegd op 3 juli 2023.
↑ (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Martvili. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 12 september 2023. Geraadpleegd op 17 september 2022.
↑ (ru) V.N. Kaloetskov e.a. (2020). Топонимия Ближнего Зарубежья: 100 лет переименований (Toponymie van het nabije buitenland: 100 jaar hernoemen) (pdf). Русское географическое общество (Russische Geografische Vereniging), Moskou, p.144. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 23 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
↑ ^a ^b Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[8], "1. Introduction", Pagina 1.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 22 november 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ (ka) საგარეო ურთიერთობები (Zustersteden). Gemeente Martvili. Gearchiveerd op 30 maart 2023. Geraadpleegd op 3 juli 2023.
↑ (uk) Міста-побратими. Boyarkamistoboyarka.gov.ua. Gearchiveerd op 23 januari 2022. Geraadpleegd op 9 februari 2022.

Zie de categorie Martvili van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Gearchiveerd op 11 juli 2023. Geraadpleegd op 3 juli 2023.

[topoarch-2] (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Martvili. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 12 september 2023. Geraadpleegd op 17 september 2022.

[3] (ru) V.N. Kaloetskov e.a. (2020). Топонимия Ближнего Зарубежья: 100 лет переименований (Toponymie van het nabije buitenland: 100 jaar hernoemen) (pdf). Русское географическое общество (Russische Geografische Vereniging), Moskou, p.144. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.

[etn14-4] (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 23 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.

[nootcensus2002-5] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[8], "1. Introduction", Pagina 1.

[inwplaatsen-6] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 22 november 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[etn1923-7] (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.

[retro2017-8] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[9] (ka) საგარეო ურთიერთობები (Zustersteden). Gemeente Martvili. Gearchiveerd op 30 maart 2023. Geraadpleegd op 3 juli 2023.

[10] (uk) Міста-побратими. Boyarkamistoboyarka.gov.ua. Gearchiveerd op 23 januari 2022. Geraadpleegd op 9 februari 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[8]