Overleg:Academische vrijheid
Onderwerp toevoegenMisverstanden[brontekst bewerken]
Waar het over vrijheid gaat, gaat het over juridische plichten om die vrijheid te respecteren (en niet primair om plichten van die vrijheid gebruik te maken). De academische vrijheid heeft met andere "klassieke" grondrechten gemeen dat het primair een opdracht is aan de overheid (de wetgever) om zich te onthouden van kritiek, en zeker van het verbieden van bepaalde uitingen. Dat dit recht bijv. in Duitsland als grondrecht wordt erkend betekent praktisch dat de wetgever deze vrijheid niet met een simpele meerderheid kan afschaffen.
De vrijheid van wetenschappers is zeker niet onbeperkt, al was het maar omdat onderzoek geld kost, en de geldschieter zal willen meepraten over bijv. onderzoeksprioriteiten. De academische vrijheid hoeft hierbij niet in het geding te komen: dat gebeurt pas als wetenschappers worden gedwongen uitspraken te doen die ze wetenschappelijk niet voor hun rekening kunnen nemen.
Met het eerste item in de lijst onder "Academische vrijheid inzake onderzoek" ben ik het niet eens. Volgens mij is het volstrekt legitiem dat wetenschappers niet zelf kunnen beslissen wat ze gaan onderzoeken. Dat gezegd wordt dat de wetenschapper vrij is in de methode en de onderzoekrichting is eerder een kwestie van taakopdracht. Ondergeschikten in een onderzoeksgroep kunnen hier niet vrij in zijn en naar het pijpen van hun hoogleraar moeten dansen. Die mag ze echter niet dwingen politiek wenselijke wetenschappelijk onverantwoorde uitspraken te doen. Ook de vraag wanneer het onderzoek beëindigd is, en de vraag op welke wijze onderzoeksresultaten bekend worden gemaakt valt duidelijk buiten de "acadmeische vrijheid".