Overleg:Christelijke stroming

Stroming/beweging

Beste Bertrand77, ik ben blij met dit nieuwe artikel dat natuurlijk al lang op Wikipedia aanwezig had moeten zijn en benieuwd of dit nog verder uitgewerkt gaat worden. Ik heb een aantal informatieve vragen:

1. Is het correct om een beweging als een "interpretatie" te definiëren? Ik ben er altijd van uitgegaan dat een beweging gaat om mensen gezamenlijk een doel nastreven, waarbij de nadruk ligt op de samenhang tussen de mensen, niet de ideeën, zoals bij een stroming het geval is. Je kunt dan ook een beweging hebben die in meerdere stromingen, dus in meerdere "interpretaties" van het christendom, actief is. Ik denk hierbij aan de charismatische vernieuwing en aan de oecumenische beweging. Omdat het vaak moeilijk is om stromingen en bewegingen uit elkaar te houden is er in principe geen bezwaar om ze in hetzelfde artikel te behandelen, maar wat extra uitleg lijkt me in dat geval wel wenselijk.
2. Is er een reden waarom de drie hoofdstromingen van het christendom (katholicisme, oosterse orthodoxie en protestantisme) niet in het artikel worden genoemd?
3. Is ascese een filosofische stroming? Voor mijn gevoel is het eerder een levenswijze. Hetzelfde geldt in nog sterkere mate voor Quiverfull. Beide onderscheiden zich vooral door een specifieke interpretatie van de christelijke ethiek. Misschien is "ethische stromingen" een betere omschrijving.
4. Is creationisme een religieuze stroming? Dat is mijns inziens namelijk typisch een filosofische stroming omdat die zich van andere christelijke standpunten primair onderscheidt door haar visie op de wetenschap en niet door dogmatiek en ethiek, al zijn er natuurlijk wel opvattingen die samenhangen met een creationistische visie.
   

Ik ben benieuwd welke kant je met dit artikel op wilt gaan en hoe het past in andere plannen die je hebt. Met vriendelijke groet, Gasthuis(consultatiebureau) 9 sep 2011 19:21 (CEST).

Zeer terechte vragen en opmerkingen. Misschien moet stroming en beweging wel weer gesplitst worden. Omdat de definitie van het Engelse "movement" (wat mij betreft) het dichtst bij "stroming" lag (maar inderdaad niet 100% dekkend) heb ik van "Christelijke beweging" voorlopig een DP gemaakt. Moet wellicht worden teruggedraaid. Ik vind geen van de definities van "entiteiten" binnen het Christendom echt lekker. Zo is "Denominatie" een DP naar "Kerkgenootschap", om maar wat te noemen. Mij staat voor ogen dat we a. alle "entiteiten" benoemen en b. definiëren vanuit een specifiek gezichtspunt (d.w.z.: de verschillende definities naast elkaar zetten). In de sociologie worden heel andere definities gebruikt dan in de godsdienstwetenschap/ godsdiensthistorie en die verhouden zich weer anders tot de rechtspersonen in de wet. Kortom, dit artikel en aanverwante artikelen vragen om verdere uitwerking. Maar omdat dit artikel nog helemaal niet bestond, ben ik maar ergens begonnen. Bertrand77 (overleg) 10 sep 2011 07:56 (CEST)

Beste Bertrand77, zonder dit begin waren deze vragen niet boven tafel gekomen en mijn reactie is dan ook vooral positief en enthousiast dat je dit wilt aanpakken.

Wanneer ik kijk naar de in het Engelse artikel genoemde verschijnselen lijkt "christelijke beweging" mij de meest logische titel. Het zijn voornamelijk bewegingen. De definitie met het woord "interpretatie" past echter inderdaad beter bij stroming. Een Engels equivalent voor stroming is lastig te vinden, tot nu toe komt "school of thought" het meest in de richting. Het meest opvallende aan de bewegingen vind ik dat ze ofwel kerkoverstijgend zijn, ofwel slechts een deel van de kerk bereiken. Ze vallen echter niet samen met één kerk. Bovendien willen ze vaak maar één specifiek doel bereiken. Voor een goede definitie van een christelijke beweging zou ik echter een godsdienstsociologisch handboek nodig hebben en daarover beschik ik niet. Dat krijg je als je vooral als historicus met dergelijke zaken bezig houdt.

Wat betreft "denominatie", daarvan is in het Nederlands een van de betekenissen inderdaad kerkgenootschap. Het probleem met het artikel kerkgenootschap is echter dat het alleen het Nederlands recht behandeld en geen overzicht geeft van de verschillende kerkgenootschappen, iets wat het Engelse artikel en:Denomination (Christianity) wel doet. Denominatie is een meer institutioneel dan inhoudelijk begrip. Het zal moeilijk worden om daar iets anders van te maken dan een aangeklede lijst van kerkgenootschappen.

Met vriendelijke groet, Gasthuis(consultatiebureau) 10 sep 2011 09:56 (CEST).

Het kerk-sekte continuüm van Yinger

Ik vat het ook zeker positief-constructief op. Het indelen van religies in categorieën is altijd hachelijk (zie o.a. de eindeloze discussie over het toepassen van de term "sekte").

Als we het hebben over "entiteiten" is denk ik de benadering vanuit de sociologie interessant en is vooral het kerk-sekte continuüm van Yinger uit The Scientific Study of Religion zeer bruikbaar en ruim geaccepteerd. Hierin worden onderscheiden:

1. de universele kerk of wereldkerk (zoals de Rooms-katholieke Kerk);
2. de nationale kerk of staatskerk (zoals de Church of England);
3. de denominatie - de op een bepaald deel van de bevolking gerichte kerk, het kerkgenootschap in een situatie van religieus pluralisme;
4. de gevestigde sekte - de zich langzamerhand tot denominatie ontwikkelende sekte (ontstaan van een duidelijke hiërarchie, verdwijnen van het persoonlijke charisma);
5. de sekte - een zich ten opzichte van de gevestigde kerk en de samenleving kritisch opstellende religieuze gemeenschap;
6. de cultus - een nauwelijks georganiseerde en weinig stabiele religieuze gemeenschap, zich kenmerkend door een persoonlijke betrokkenheid op een charismatische leider.

Ik zie wel een verschil tussen "stroming" en "beweging". In mijn ogen (ik heb geen pasklare definitie voorhanden!) volgt een stroming op een beweging. Om maar even op mijn eigen stokpaardje te zitten: de Adventistische stroming volgde op de Second Great Awakening, een opwekkingsbeweging. Vraagt nadere studie van wetenschappelijke bronnen. We gaan speuren... Bertrand77 (overleg) 10 sep 2011 10:15 (CEST)