Overleg:Franse Revolutie

Oud overleg

Wat is dit een slecht stuk over de Franse Revolutie. Er ontbreken cruciale gebeurtenissen en veel gebeurtenissen krijgen geen enkele verklaring.

---

Ik dacht dat algemeen aanvaard was dat de Franse Revolutie duurde van 1789 tot 1815? Napoleon heeft de Revolutie wel gestabiliseerd, maar van een enigszins normale situatie kunnen we pas spreken vanaf 1815. Heb helaas geen tijd nu om het direct te veranderen, zal voor morgen of zo zijn Domie 30 okt 2003 20:47 (CET)

Juist niet. De dictatuur van Napoleon begon in 1799, een einde makend aan de Franse Revolutie. jeroenvrp 11 jan 2004 03:38 (CET)

Algemeen wordt naar mijn inziens helemaal niet aangenomen dat de revolutie in 1815 eindigt. De Napoleaanse tijd wordt volgens mij als apart tijdvak gezien. Zie ook de engelse versie van dit artikel. Ik ben dus voo Ÿr verandering naar 1799. jeroenvrp 11 jan 2004 03:44 (CET)

Volgens mij ligt het er maar net aan welk geschiedenisboek je leest en hoe je "de" Franse Revolutie definieert. Door de opstand van 1789 en de revoluties die daaruit volgden, was Frankrijk geen stabiele natie meer en raakte Europa gedestabiliseert. Bovendien brak dankzij de Franse Revolutie de Amerikaanse Revolutie uit. Verder maakten de Napoleontische oorlogen de chaos in Europa alleen maar groter en worden dan soms voor het gemak geplaatst onder het tijdvak 1789-1815, dat dan de Franse Revolutie genoemd wordt. Met het Congres van Wenen (1814-1815) kwam er weer stabiliteit in Europa en dat betekende dus het einde van "de" revoluties. Puckly 11 jan 2004 04:05 (CET)

"Bovendien brak dankzij de Franse Revolutie de Amerikaanse Revolutie uit".

De homo Revolutie begon in 1776 met de Declaration of Independence en eindigde in 1783 met de Vrede van Parijs. Het klopt dus niet wat hierboven te lezen staat. (Nov 2005)

Een revolutie is een omwenteling en die was zoals we met elkaar eens zijn in 1789. Als gevolg van deze omwenteling werd er een republiek ingesteld, deze is echter te niet gedaan door Napoleon in 1799 en daarna. Je kan dus meer spreken over een contrarevolutie van Napoleon en de zijne. Dat in 1815 tijdelijk een uitgeklede vorm van de ancient regime aan de macht kwam is niet van belang. Vergelijk het maar met de Russische Revolutie. Op het moment dat de bolsjewieken aan de macht kwamen, was de revolutie voorbij en niet in 1991. Je zal zelfs, als je echt purist bent, de Franse Revolutie alleen kunnen beperken tot het tijdvak van de afzetting van het oude regime tot het moment dat de republiek werd gesticht. jeroenvrp 11 jan 2004 15:56 (CET)

Mogelijk is het het meest correct als we beide standpunten in het artikel verwerken: Als je revolutie heel strikt ziet als omwenteling, is het jaar 1789 het jaar van de Franse Revolutie. Als de de Franse Revolutie als een tijdperk ziet waarin heel Europa "in vuur en vlam" stond, er overal (grote en kleine) revoluties uitbraken, er in de meeste Europese landen als gevolg daarvan een republiek werd ingesteld en er veel oorlogen waren, benoem je het tijdvak 1789-1815 als het tijdvak Franse Revolutie. Er zijn diverse meningen en opvattingen onder historici, dus dit kunnen we ook wel in het artikel aangeven... Puckly 13 jan 2004 21:31 (CET)

Ik ben van mening dat de Franse Revolutie duurt van 1789 tot Napoleons staatsgreep in 1799. Ik bezit verschillende geschiedkundige boeken die allemaal zeggen dat de Franse Revolutie van 1789 voortduurde tot 1799.Dat is dus de algemeen aanvaarde periode. Ook bij bestudering van de geschiedenis kan men een groot verschil zien tussen het Frankrijk van vóór 1799, en het Frankrijk van Napoleon. Vóór 1799 was Frankrijk een instabiele democratie in oproer. Onder Napoleon was Frankrijk een stabiele, autoritaire dictatuur; een wereld van verschil. Om goed te evalueren wannneer de Franse Revolutie heeft plaatsgevonden moet men niet gaan uitwijden over: "Het was een chaos in Europa van 1789 tot 1815". Dat is natuurlijk wel waar, maar om de Franse Revolutie te definiëren moet men kijken naar hoe de situatie in Frankrijk was. Tijdperken worden afgebakend op momenten dat er iets ingrijpends gebeurt en waardoor alle gebeurtenissen die er op volgen geen typische kenmerken bevatten van de afgeronde periode. Napoleons staatsgreep is zo'n moment. Op Europees niveau misschien een beetje futiel, op Frans niveau erg ingrijpend. Ter afronding: De periode van 1799 tot 1815 wordt de Napoleontische Tijd genoemd (vaak gesplitst in Consulaat en Eerste Keizerrijk) en de periode van 1815 tot 1830 (in Frankrijk, 1848 in de rest van Europa) heet Restauratie, hetgeen geen exacte terugkeer naar het Ancièn Regime betekende, maar wel een vergroting van de koninklijke macht in een parlementair stelsel en het herstel van het oude vorstenhuis. RZ. 22 feb 2004 12:50

Het overleg is misschien wel lange tijd geleden gestopt maar ik zou toch willen zeggen dat de napoleontische tijd volgens sommige historischi wel bij de FR hoort volgens anderen niet. En aangezien het de bedoeling is een objectief verslag te schrijven vind ik dat beide standpunten evenredig moeten worden vertegenwoordigt en niet zoals nu het geval is helemaal onderaan als een klein detail. Napoleon hoort er niet bij omdat het een terugkeer is naar een absoluut regime maar hij hoort er wel bij omdat hij veel principes van de verlichting heeft verspreid en verankerd over (bijna) heel Europa. Dit is toch een noemens waardige prestatie die meer is dan een notabene.--CrossbyMade 16 dec 2005 18:06 (CET)

---

Ik vind dit zeer handig, ik gebruik wikipedia sowieso veel. Alleen zoek ik specifiek de grondwet en daar is zeer weinig over te vinden, vooral als je een paar blaadjes vol moet kalken met de grondwetten van de Franse Revolutie. Nja, toch bedankt voor dit toch zeer nuttige stuk ;) Doeei doeei.

Staten Generaal

Op de Franse wiki, zie - http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tats_g%C3%A9n%C3%A9raux_de_1789 - staat volgens mij dat de Staten-Generaal werden geopend op 5 mei 1789 en niet in juni 1789. --EdwinB 21 jun 2006 15:36 (CEST)

14 juillet

Volgens Franse wikipedia worden op 14 juli volgens de wet van 6 juli 1880 2 momenten herdacht: zowel 14 juli 1789 als 14 juli 1790. De uitgelichte tekst op de hoofdpagina van 14 juli 2007 is hiermee in strijd. Hansmuller 14 jul 2007 15:32 (CEST)

Wet le Chapelier

In het artikel staat dat de wet werd afgekondigt op 20 juni, en op Wet le Chapelier staat 14 juni, wat is juist? Mastertim 12 dec 2007 13:32 (CET)

Algemeen

Ik vind dit artikel best te doen, zeker voor een onderwerp als de Franse Revolutie. Dat kan niet in een paar bladzijden samengevat worden. Juist bij zo'n onderwerp is Wikipedia goed te gebruiken. omdat ze links aanbiedt.

Wel zou ik meer nadruk bij de voorgeschiedenis op de Verlichting willen geven. Ook deze met links. Verder de invloed van "La Grande Peur". Een einde geven aan de Franse Revolutie is iets zeggen van de eigen politieke ideeën. Ook nu nog zijn er velen in Frankrijk die Napoleon zien als een "behoeder" van de Revolutie. Zal kijken wat ik kan aanvullen mede met betrekking tot Robespierre en tot de buitenlandse politiek, ( Talleyrand) Histrap 19 okt 2008 18:13 (CEST)

Onduidelijkheden

Ik heb een aantal vraagjes over dingen die niet helemaal duidelijk worden in de tekst en ik denk dat het ook beter in de tekst kan staan. In de tekst staat:

"Een zware misrekening, want de Derde Stand van de Staten-Generaal riep zich meteen uit tot Assemblée Nationale"

Wat was die "Assemblée Nationale" precies, wat verschilt het met het Parlement van Parijs en wat verschilt dat weer met de Staten-Generaal? (ikzelf kan geen Frans verstaan en ik denk dat er wel meerdere zijn die dat niet kunnen) Wat had het uitroepen tot "Assemblee Nationale" voor invloed op de bestuurszaken? Was het alleen symbolisch of had het dankzij de Staten-Generaal, of zo, ook invloed. Ook staat in de tekst:

"Adel en geestelijkheid sluiten zich aan bij de Nationale Assemblée, op één persoon na. Ze wisten niet dat dit de start was van de Franse Revolutie en het einde van het Ancien Régime."

Houdt dit in dat de koning geen stemrecht had of zo? "Op één persoon na" staat namelijk zeer letterlijk in de tekst.--80.57.211.224 5 apr 2011 10:37 (CEST)

Laten we de volledige naam van de Assemblée Nationale van 1789 uitschrijven: "Assemblée nationale constituante". Een (grond)wetgevende vergadering dus, die de hele rechtsorde van Frankrijk wilde veranderen. In 1791 kwam er een Assemblée nationale législative (wetgevende vergadering). En in 1792 een Convention.
Het Parlement was een rechtbank uit het Ancien Régime, die niet alleen recht sprak maar ook als een grondwettelijk hof de edicten van de Koning toetste en registreerde, eventueel wijzigingen voorstelde (remonstranties) en kon wijzen op verworven vrijheden. Het Parlement werd opgeheven bij de Franse revolutie.
Het Parlement krijgt weinig aandacht in de moderne geschiedschrijving omdat het bestaan van een grondwettelijk hof in het Ancien Régime niet strookt met de postrevolutionaire opvatting dat de absolute monarchie een soort dictatuur was, gedreven door koninklijke willekeur. Riyadi (overleg) 4 jun 2011 22:09 (CEST)

De ene persoon die "niet meedeed" - de Eed op de Kaatsbaan niet wilde ondertekenen - was Joseph Martin-Dauch, die vervolgens ternauwernood aan de lynching ontsnapte. De kreten "ter dood!" aan zijn adres kondigden reeds de stijl aan van wat de Revolutie zou worden Riyadi (overleg) 27 jan 2013 20:48 (CET)

mode verandering

Moet er niets over de verandering van de mode in deze tijd komen? Dit zou ik graag zien!

De rol van vrouwen

Is het nodig een artikel toe te voegen over de rol van vrouwen in de Revolutie (in de betekenis die daar gehanteerd wordt, nl. als eiseressen van vrouwenrechten)?
Ik denk niet dat de vrouwen in die zin een rol van belang gespeeld hebben, tenzij door het houden van salons waarin intellectuelen konden samen dromen over de heilsstaat die de Revolutie tot stand zou kunnen brengen. Of één of andere Théroigne de Méricourt, die op de barricaden ging staan. Dit zijn eerder anecdotes.

De feministen die zich verkijken op de marginale rol van vrouwen (inzake vrouwenrechten) in de Revolutie, vermelden zelfs niet de mars van de vrouwen van Parijs (de meute bestond uit vrouwen van het gewone volk en mannen met jurken aan) van 5 october 89. Die kwamen alleen maar brood eisen, en zwaaiden niet met de utopistische werken van de Condorcet.

Het nieuwe kopje over vrouwen geeft aan dat vóór de Franse Revolutie de vrouwen geen rechten hadden. Suggereert dit dat ná de Revolutie ze wél rechten kregen? Dat past inderdaad in het naïeve plaatje van de Revolutie als heilsbrenger en in die zin is het een ijdele steun aan de revolutionaire ideeën. Als men de Revolutie laat eindigen bij Napoleon, komen de vrouwen er aardig beschadigd uit. Onder het Ancien Régime had de vrouw, lijkt mij, meer rechten dan wat overbleef na de Code Napoléon. Dit kopje lijkt me overbodig, tenzij gevuld met factuele informatie, en zou minstens hernoemd kunnen worden naar wat de auteur werkelijk zoekt: vrouwenrechten.Riyadi (overleg) 9 apr 2012 14:33 (CEST)

POV-artikel

Wat een verschrikkelijk slecht, conservatief, pro-monarchistisch, historisch inaccuraat en gekleurd stuk is dit. Iemand wilde heel duidelijk ZIJN visie naar voren brengen hier, ipv een afgewogen, gedegen historisch artikel te schrijven.. En dat zeg ik als historicus, zonder enige voorkeur of binding met welke historische partij ook, even voor de duidelijkheid. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 87.214.2.207 (overleg · bijdragen) 5 jun 2012 15:03‎ PS: Wil je voortaan alsjeblieft op overlegpagina's ondertekenen met vier tildes (~~~~)? Er wordt dan automatisch een link naar je gebruikerspagina geplaatst.

Beste anoniem, het staat u geheel vrij het artikel aan te passen. Vriendelijke groet, Mexicano _(overleg) 5 jun 2012 15:07 (CEST)

Ik deel enkele observaties van anoniem, plus dat het artikel katholiek gezind lijkt te zijn. Dat Pruisen en Oostenrijk "bevrijders van de koning" worden genoemd is zo'n voorbeeld. Hier en daar probeer ik de bewoordingen neutraler te maken. Het hele artikel herschrijven kan en zal ik echter niet in m'n eentje doen, daarvoor is uitgebreid literatuuronderzoek en overleg tussen ervaren gebruikers met een historische achtergrond nodig. Mvg, Nederlandse Leeuw (overleg) 23 mei 2016 16:40 (CEST)

"Conservatief", "pro-monarchistisch" en "katholiek" lijken in deze context als een negatieve kleuring beschouwd te worden. De historiografie van de FR is een opeenvolging van gekleurde agenda's. Er zijn toch ook antiklerikale lezingen (Michelet), marxistische lezingen, anarchistische (Kropotkin), ook lezingen die zich concentreren op personaliteiten (bv. Schama). Onder de IIIde republiek werd een actieve poging ondernomen om de schoolkinderen een officiële zwart-wit versie op te dringen (het schoolboek Lavisse van 1913). Tegenwoordig is het in Frankrijk weer bon ton om de Bourbons en het Ancien Régime in eer te herstellen (Michel Antoine (Louis XV), Jean Sévillia (Historiquement correct), Jean-Christian Petitfils (Louis XVI)), zelfs met televisiefilms (Louis XV, Le soleil noir; Louis XVI, l'Homme qui ne voulait pas être roi), of series (Secrets d'Histoire van Stéphane Bern, of Métronome van Loránt Deutsch), die de socialistische politici zoals Mélenchon in de gordijnen jagen of zelfs de Parti Communiste die tot censuur oproept. De Revolutie is nog steeds actueel: de Franse Assemblée had het moeilijker in 2007 om de revolutionaire slachtingen in de Vendée te erkennen als genocide (niet dus), dan dat ze de Armeense genocide van 1915 in een ver land erkende. De slinger is dus een beetje naar rechts uitgeslagen. Diegenen die denken dat geschiedschrijving objectief is en voor altijd vastligt schrikken hiervan op. De geschiedenis van de Franse Revolutie is gewoon ongelooflijk complex en de benadering nog altijd emotioneel.Riyadi (overleg) 25 mei 2016 12:50 (CEST)

U heeft gelijk dat de geschiedschrijving gevoelig is voor subjectiviteit en aan verandering onderhevig. Tijdens mijn studie geschiedenis heb ik daar alles over geleerd. U noemt hier ook al een beknopte FR-historiografie die dit (terecht) aankaart. Als Wikipedianen dienen wij echter te streven naar een neutraal standpunt, hoe moeilijk dat ook is. Dat betekent dat we ons moeten beperken tot feiten, en waar die niet duidelijk zijn, meerdere gezichtspunten (indien die relevant zijn) zo onpartijdig mogelijk weer te geven om zwart-witversies van de geschiedenis te vermijden. Daarbij dienen we geen intrinsiek oordeel te vellen over termen zoals 'conservatief' of 'progressief', noch om de feiten vanuit een dergelijk gezichtspunt te kleuren (woorden zoals "bevrijden" kun je beter niet gebruiken, tenzij tussen aanhalingstekens). Laten wij dat samen proberen te doen. Het oordeel is uiteindelijk aan de lezer. Met vriendelijke groet, Nederlandse Leeuw (overleg) 25 mei 2016 13:20 (CEST)

Standen

Het kopje Standen is eerder een onhandig geformuleerde persoonlijke overtuiging dan een uitleg over de aanleidingen tot de revolutie. De uitdrukking "veel mensen vonden" wil eigenlijk zeggen "ik vind". Het kopje is ook factueel verkeerd. Het impliceert dat alleen de Derde Stand belastingen betaalde. De adel betaalde ook, zij het niet álle belastingen. Adel betaalde geen taille (op adellijke inkomsten, wél op niet-adellijke inkomsten), en geen gabelle, maar wél twintigsten, capitatie en kerkelijke tienden, en paulette op erfelijke ambten. Het is niet zo zeker dat de Derde Stand dat zo oneerlijk vond als wij nu. Er was een reden voor. De Koning was namelijk verplicht het doel van 'élke belasting' voor het Parlement te motiveren (het Ancien Régime was soms fiscaal transparant!). De taille werd gemotiveerd als een belasting om de oorlog te financieren. De adel kon dan inbrengen dat zij die oorlog op een andere manier, namelijk met hun leven, op het slagveld, financierden (l'impôt du sang), en dus gespaard moesten blijven van de taille.
Wat de eenvoudige lui wél kwelde was de vergaande mate van privatisering van de inning van de belastingen. In het bijzonder van de gabelle (soms met huiszoeking), en de verdeling van de (solidaire) taille over de belastingplichtigen van een conscriptie. Lodewijk XV had een poging gedaan om de belastinginning te de-privatiseren, wat mislukt was, en de druk van de belastingen te verdelen door de invoering van de twintigste voor adel en kerk (mislukt) en de invoering van een kadaster (mislukt). De geprivilegieerden verzetten zich via de Parlementen. Omdat iedereen op één of andere manier geprivilegieerd was (adel, burgers, georganiseerde arbeiders; behalve de boeren), genoten de Parlementen veel steun in de steden, tégen de goede bedoelingen van de koning in. Om het duidelijk te zeggen: het "volk" wilde geen veranderingen. Onder eerste minister Calonne deed een wanhopige Lodewijk XVI een beroep op het volk door de publicatie van een hervormingsplan: nada, nix reactie, geen steun.
Er staat "ze vonden het oneerlijk dat de Derde Stand 10% van het loon aan de Kerk moest afstaan". Vooreerst bedroeg de "tiende" geen tiende deel van het loon, maar ongeveer één dertiende van zekere landbouwproducten (graan, vlees en, in sommige streken, wijn). Verder werd de tiende slechts deels gecontesteerd, want een deel van de opbrengst bleef in de parochie, en werd niet alleen voor het salaris van de titulaire en dienstdoende priester aangewend, maar ook voor armenzorg en onderwijs. Dat onderwijs door de Kerk was de Verlichte filosofen een doorn in het oog (Voltaire, de la Chalotais vonden dat het gemene Volk niet méér opleiding moest krijgen dan nodig).
De meester heeft geen grotere en sterkere armen dan zijn knecht. Dus waarom zou hij meer waard zijn dan de armen. is een overtuiging uit hedendaagse tijden, en lag niet aan de basis van de Franse Revolutie. De (Verlichte) Encyclopédie definiëert een burger of citoyen als diegene die bezit en de Revolutie heeft dat principe ingevoerd. De armen konden het schudden, zowel vóór als ná de Revolutie. De verkozenen die ná de Revolutie Frankrijk bestuurden waren via het cijnskiesstelsel gekozen, en vertegenwoordigden alleen de rijken.
De Revolutie, althans in haar eerste faze, was beperkt tot politiek, en was zeker niet sociaal. Ze verving het Ancien Régime, een beproefd, autoritair en technocratisch (en niet absoluut, tenzij in woorden) en ook corrupt regime met drie Standen, met teveel checks and balances om nog te kunnen evolueren, laat staan zijn rekeningen betalen, door een nóg corrupter regime met twee 'Klassen', (arm en rijk, arbeider en patroon, boer en grondbezitter), een regime zonder politieke checks and balances, autoritair met onbeperkte macht en pedante arrogantie, dat uiteindelijk het land tot oorlog, plundering, repressie van boerenrevoltes en genocide (Vendée - 200.000 doden) zou leiden. Een regime dat óók zijn rekeningen niet kon betalen, en ondanks plundering, inbeslagname en hyperinflatie bankroet ging in 1797. De beperkte sociale zekerheid (armenhuizen), en het onderwijs, gefinancierd via de Kerk, vielen weg. De arbeiders, voorheen geregeld in ambachten (binnen de stadsmuren), werden door de Wet Le Chapelier uitgeleverd aan de patroons. Voor de boeren bleef alles hetzelfde (geluksvogels: alle feodale voorrechten kregen een andere naam, maar bleven bestaan), tot aan de Levée en Masse (dienstplicht). Méér werken voor minder: de malle Republikeinse Kalender van 1792 had tot doel het volk meer te doen werken: geen feestdagen meer en één rustdag op tien, in plaats van zeven.
Het Ancien Régime heeft lange tijd geen goede pers gehad. De historicus Jacques Dupâquier wijst naar de auteurs van de geschiedenisvervalsing (falsification) die tot heden een naïef negatief populair beeld van het Ancien Régime verspreidt: gedurende de IIIe Republiek liet een antiklerikale regering (Jules Ferry, Paul Bert) fantasierijke geschiedenisboekjes opstellen (die tot ver in de XXe eeuw gebruikt werden (het boekje van Ernest Lavisse)). In deze "Republikeinse catechismus" werden de wandaden van de koningen en feodale heren en de miserie van het vernederde volk breed uitgemeten. In een latere herdruk van Lavisse krijgt Lodewijk XIV zelfs de schuld van de hongerwinter van 1709. Het zijn deze boekjes die de stereotypes van de Bourbon-koningen hebben bepaald - Lodewijk XV de frivole nietsnut, Lodewijk XVI, de domme dikzak. Deze beelden waren in Frankrijk nog recent gemeengoed. Dupâquier ziet negen thema's, "karikaturen", die systematisch georchestreerd werden door de republikeinse propaganda:

• De geschiedenis van het Franse volk is die van zijn ontvoogding
  
• Jean met de pet werd verpletterd door belastingen, tot 81 % van zijn inkomen
  
• In 1789 waren er nog horigen, die een soort slaven waren
  
• Jean met de pet werd ook nog verpletterd onder feodale en heerlijke rechten
  
• De kerkelijke tienden liepen soms op tot een kwart of een derde
  
• Wanneer de Heer en de koninklijke belastinginners zich bediend hadden, bleef er vaak geen homp zwart brood over
  
• In huisjes van hout en modder, zonder andere kleren dan lompen, met alleen zwart brood of kastanjes te eten, werkten de mensen het hele jaar door voor de koning, de heer, en de bevoordeelden
  
• Zelfs hun zaaigoed werd afgepakt, waardoor ons vruchtbaar Frankrijk een arm land werd
  
• De mensen werden dom en ongeletterd gehouden
  

is hier iets van waar?

• Hier is een tekst over de belastingdruk, die voorrekent dat 25 miljoen Fransen 470 miljoen pond betaalden, inkomstenbelasting en indirecte belasting samen. Dat is 19 pond per Fransman. Een werkman verdiende één pond per dag. Zo hebben we niemand nodig om te zeggen of de druk hoog of laag was.
  
• Horigheid. Lijfeigenschap verdween vóór de Middeleeuwen voorbij waren, en de horigheid (servage personnel) was verdwenen in de XVIe eeuw. De boeren die geen land hadden, pachtten dat van de grondbezitter (adellijk of niet). Inderdaad, de boer kon "zijn" land niet verlaten, want dan liep het pachtcontract af. Zoals ook nu, pacht of huishuur aflopen bij effectief verlaten. Niettemin had Lodewijk XVI het nodig gevonden de horigheid officiëel af te schaffen, omdat er in de Franche-Comté nog een hoekje was waar horigheid in principe nog steeds bestond.
  
• Armoede. Frankrijk was het rijkste land van Europa, in BNP, en inkomen per capita, mogelijk éven voorbijgestoken door Nederland en Zwitserland. Frankrijk was rijker dan Engeland, en had een vergelijkbare schuld. Een markant verschil: Frankrijk betaalde dubbel zoveel interest op de schuld (die via tussenpersonen werd aangegaan).
• Wat betreft het dom houden van de mensen. Dat was geen project van adel of Kerk, maar wél van de Verlichting. Laat de Verlichtingsfilosoof Voltaire zelf aan het woord: "Il est à propos que le peuple soit guidé et non pas qu’il soit instruit" (het is beter dat het volk geleid wordt, en niet onderwezen) (uit zijn brief aan M. Damilaville, 19 maart 1766). La Chalotais schrijft in 1763 "Le bien de la société demande que les connaissances du peuple ne s'étendent pas plus loin que ses préoccupations" en eiste de sluiting van de scholen van de Jezuïeten. Voltaire feliciteert hem: "Je vous remercie de proscrire l'étude chez les laboureurs". Had de Verlichting het wel zó goed voor met het klootjesvolk? Riyadi (overleg) 24 jun 2014 20:14 (CEST)

Vier jaar later mag hier in ieder geval qua tekst nog wel wat aangepast worden. 'Veel mensen vonden het oneerlijk dat...' is ook een weinig specifieke uitleg. Wellicht dat iemand dit kan herschrijven/aanvullen. 145.90.151.156 12 mrt 2018 15:59 (CET)

Losse opmerkingen

• Quote: "Om de politieke problemen te boven te komen en de onbestuurbaarheid van revolutionair Frankrijk te verdoezelen, stuurde de girondijnse politieke fractie aan op oorlog, met als excuus de dreigende taal van verschillende Europese mogendheden"
• Voorwoord: Het Romeinse Rijk kopiëerde het intensief, religieus indoctrinatieprogramma van de Egyptenaren, en had als rijkste "Beverly Hills"-regio het huidige Zwitserland. (waarschijnlijk werd maffia-criminaliteit ook toen gestart, onder het mom van "verdeel en heers")

De macht werd gedecentraliseerd en verdeeld onder dictators met goddelijke macht, en regionaal onder adel (vergelijk: kolonisatie Afrika). Pogingen om los te komen van het Vaticaan, d.m.v. Protestantisme, werden vergeld met aanvallen van de nog katholieke landen, o.l.v. het Vaticaan en Zwitserland.

• Wijziging: Een poging werd gedaan om de rest van Europa te bevrijden van deze tirannie. Tevergeefs, tot op de dag van vandaag!– De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 78.21.195.66 (overleg · bijdragen) 22 nov 2017 04:15‎

Uh? De IP-gebruiker zal hiermee vast iets bedoelen, maar wat? Magere Hein (overleg) 22 nov 2017 07:59‎ (CET)

Referenties gevonden in artikelgeschiedenis

Hallo medebewerkers,

Om de kwaliteit van bronvermeldingen binnen Wikipedia te verbeteren hebben we gekeken of er in de artikelgeschiedenis van dit artikel links naar externe webpagina's of naar andere wikis staan. In het verleden werd veel gebruik gemaakt van deze optie om de bron van een bewerking aan te geven, maar tegenwoordig worden bronnen meestal in het artikel zelf getoond. Het zou dus kunnen dat in de geschiedenis waardevolle bronnen staan die in het artikel zelf kunnen worden meegenomen.

Meer informatie over dit project is terug te vinden in de FAQ.

In de artikelgeschiedenis van Franse_Revolutie zijn de volgende bewerkingen gevonden:

• 2008-08-08 00:18:00 Balko Kabo (/* Directe aanleidingen tot de Revolutie: */ MA citaatvertaling uit Wikiquote gebruikt: http://nl.wikiquote.org/wiki/Marie-Antoinette)

Zouden jullie kunnen kijken of deze links geschikt zijn om in de bronvermelding in het artikel mee te nemen? Bij voorbaat dank.

Groet, Valhallasw-toolserver-botje (overleg) 9 mrt 2022 06:14 (CET)

Als de bovenstaande bronnen zijn bekeken dan kan deze melding worden verwijderd. Als een lege overlegpagina overblijft dan kan deze met {{nuweg|afgehandelde botmelding}} voor verwijdering worden aangedragen.