Overleg:Gnostische evangeliën

Graag wil ik reageren op de inleiding tot dit artikel, waarin een toelichting wordt gegeven op het begrip "Gnostische evangelieën". Het betreft de volgende passage:

"Deze behoren tot de Gnostische Evangeliën, omdat de Rooms-katholieke Kerk ze nooit als vertegenwoordigend voor Gods Woord zou hebben erkend"

Het begrip gnosis is, zoals ook uit het artikel blijkt (en in de artikelen waar dit artikel naar verwijst) niet verbonden aan sanctionering door enige kerkelijke autoriteit, maar aan de grondgedachte van de gnostieke tradities die tot in deze tijd hun stem laten horen: het Goddelijke leeft in de mens en kan ont-dekt worden, de heilige kennis ( = gnosis) daarvan kan niet verworven worden vanuit een externe bron. De breuk met het Goddelijke is onmogelijk, en bestaat alleen in de verbeelding. Gnostieke tradities hebben gemeenschappelijk dat zij zich richten op dit bewustzijn van goddelijke oorsprong in plaats van boetedoening voor het veroorzaken van een imaginaire breuk met God. Juist dit was de kerkvaderen een doorn in het oog, schuld en boete en de daarmee gepaard gaande angst voor gruwelijke bestraffingen vormen het bestaansrecht van die traditie.

Mogelijk bedoelt de schrijver hier "Apocriefe evangelieën", dat zou beter in de context van de zin passen.

Verder zou ik willen opmerken dat in Nag Hammadi verscheidene evangelieën gevonden zijn, die de biografie van Jezus en consorten min of meer negeren. In het Thomas evangelie wordt het filosofische erfgoed van Jezus besproken, niet zijn leven. In het Evangelie van de Waarheid wordt de kruisiging van Jezus kort aangehaald, en dan als metaforisch voor bloei en hergeboorte gebruikt. Het beeld dat zich opdringt bij het bestuderen van christelijk-gnostieke bronnen is eerder dat het al dan niet werkelijk bestaan van Jezus niet zo relevant is. Dat volgt ook logischerwijze uit de kernstelling van de gnostiek: Jezus laat zien wat in ieder mens aanwezig is, hij is dus niet uniek of bijzonder in die zin. Stromingen met neognostieke elementen benoemen gnosis wel eens als "Christus bewustzijn". Het gaat niet zozeer om Jezus, maar om de Christus. Voor de canonieke traditie is de kruisiging van Jezus de kern van het hele verhaal over schuld en boete, zondeval en besef van menselijke nietigheid. De biografie van Jezus wordt daarmee een soort verslag van een ritueel offer dat God tot verzoening moet bewegen. Dus legt de kerk een grote nadruk op de biografie van Jezus. Het wezen van de leer van de gnostiek entameert een slechts zijdelingse interesse, en de gnostieke mythevorming vooral een reactie die de verzoeningsleer beoogt te ontkrachten. Dat is eerder politiek dan filosofisch.

Dan Brown, en voor hem een tweetal BBC journalisten legden de nadruk op de mythevorming rond de kruisiging van Jezus en zijn (vruchtdragende) huwelijk met Maria Magdalena door een (waarschijnlijk door chauvinisme ingegeven) merovingische bloedlijn te veronderstellen. Het zij zo, iedere traditie kent haar eigen mythen en sagen. Positief aan dat alles is mogelijk, dat het de belangstelling voor de gnostiek bij een breed publiek heeft gewekt. Verder is het mijns inziens niet bijzonder bijdragend aan inzicht in de kern van het verhaal van de gnostiek.

Tot slot verbaas ik mij een beetje over de laatste opmerking over het al dan niet bestaan van gnostische evangelieën: ik zou dan graag een nadere duiding van het begrip "Evangelie" willen zien, want de vertalingen van deze evangelieën zijn momenteel gewoon verkrijgbaar in uw gespecialiseerde boekhandel....;-). – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Baudolino (overleg · bijdragen)PS: Wil je voortaan alsjeblieft op overlegpagina's ondertekenen met vier tildes (~~~~)? Er wordt dan automatisch een link naar je gebruikerspagina geplaatst.Baudolino (overleg) 14 dec 2013 17:01 (CET)

De inleiding zoals je die aanhaalt, lijkt me inderdaad wat vooringenomen. Voel je vooral vrij e.e.a. te verbeteren. Da's tenslotte de manier waarop Wikipedia werkt. Als je een paar bronnen toevoegt, ben ik helemaal blij. Kleuske (overleg) 13 dec 2013 12:17 (CET)