Overleg:Tuigage (rij- of trekdier)

Paardentuig, harnachement - tuigage?

Het woord tuigage staat in vele woordenboeken als een scheeps- of zeilterm. De enige hit in websearch-woordenboeken als paardenterm is deze wikipedia. Kan het zijn dat de naam op een misverstand berust? Zie ook deze bewerking: [1] Ik heb er geen probleem mee als het ergens in een tekst gebruikt zou worden, (het komt zeer incidenteel voor op websites van zadelmakers, en iedereen zal wel begrijpen wat er bedoeld is) maar een heel lemma onder een verkeerde naam en daardoor met talloze foutieve aanduidingen? Ook oude gedrukte woordenboeken brengen 'tuigage' niet in verband met rij- trek of lastdieren. Ik pleit voor een naamsverandering van het lemma in simpelweg Tuig (rij- of trekdier) en aanpassingen van de tekst opdat verdere uitwerking dit lemma zinvol is. Peli (overleg) 13 nov 2012 12:42 (CET)

En eigenlijk zou ik 'tuig (mensport) en paardentuig als in 'paardentuig (ruitersport)' los van elkaar willen zien. Een koetshuis heeft een tuigkamer, een manege heeft een zadelkamer. Paktuig past m.i. goed als subkop bij de zadels en hoofdstellen. Ik snap wel dat de formulering 'tuigage' iets ruimer lijkt dan 'tuig' en daardoor ook de juk en de dissel kan aanstippen, maar het lemma ontbreekt daar diepgang of verdere wikificatie. Peli (overleg) 13 nov 2012 16:46 (CET)

Om woordenboeken te raadplegen hoef je geen taalkundige te zijn. Ik kon deze betekenis van het woord op internet niet vinden in serieuze bronnen en Wikipedia is niet de plaats om nieuwe betekenissen te introduceren, dus het is juist om dit woord te vervangen.

Ik zou er wél bezwaar tegen maken wanneer dit woordgebruik als foutief betiteld zou worden. Wikipedia is niet de plaats om meningen te introduceren en ik heb geen bron kunnen vinden die dit gebruik afkeurt. Op DBNL vind ik in M. Schönfeld, Historische grammatica van het Nederlands over de suffix -age: Het suffix staat in de eerste plaats achter verba (kijvage, klappage, lekkage), maar ook achter substantiva (tuigage, dijkage). Het geeft handeling (boelage, kijvage) of collectiviteit (bosschage, tuigage) te kennen, soms ook het resultaat van de handeling (timmerage, stellage). Zie hier. Ik lees hierin dat de manier waarop in paardentuigage uit tuig het woord tuigage wordt gevormd volgens deze bron in overeenstemming is met een eeuwenlange traditie.

Afkeuren is dus onjuist, maar als encyclopedie moeten we natuurlijk volgend en niet leidend zijn bij nieuwvormingen in de taal. Op belangrijke plaatsen, zoals in lemmatitels en definities zal het woord vervangen moeten worden, op andere plaatsen staat het niet in de weg. bertux 14 nov 2012 07:11 (CET)

Wat Peli hierboven stelt over connotaties van tuigage is trouwens wel treffend in overeenstemming met het gebruik van het woord in de scheepvaart. Tuig duidt daar in beginsel op zeilen en touwwerk, maar tuigage duidt bovendien de masten, ra's en zelfs het takelwerk aan. Misschien toch even in het Taalcafé vragen of ze daar kunnen leven met het woordgebruik in Tuigage (rij- of trekdier)? bertux 14 nov 2012 07:18 (CET)

Als er geen bezwaren rijzen, voel ik me vrij om vanaf do 15-11 om 18 uur de discussie te kopiëren naar wp:Taalcafé. Wordt daar de discussie beëindigd met belangwekkende gezichtspunten, dan wordt deze vanzelfsprekend weer teruggekopieerd naar Overleg:Tuigage (rij- of trekdier) bertux 14 nov 2012 21:28 (CET)

Dikke Van Dale, 12e druk, 1992:

tuigage (v.;g.mv., verzameln.)(afgeleid van tuig en het Franse achtervoegsel -age), 1 al wat tot de optuiging van een schip behoort, het rondhout met staand en lopend touwwerk; 2 (beperk.) lopend touwwerk; 3 tuig van een rij- of trekdier.

Wammes Waggel (overleg) 14 nov 2012 23:19 (CET)

Bedankt Bertus, het is dus niet echt fout... Ok Wammes, mooi dat dat gevonden en gezegd is. Toch wil ik graag hier en daar waar het woord 'tuigage' ad absurdum gebruikt is, gaan vervangen door simpelweg tuig, met al zijn mogelijke samenstellingen. Voorbeeld: Een huis is wel een behuizing, maar men spreekt normaliter niet van een bakbehuizing of een koetsbehuizing of een tuinbehuizing wanneer een bakhuis, een koetshuis of een tuinhuis bedoeld zijn. Peli (overleg) 14 nov 2012 23:51 (CET)

Miscchien worden de verschillende termen minder irritant in deze vorm: Trekdiertuigage, Rijdiertuigage, en lastdiertuigage. en dan bij de foto's kortweg bv hondentuig' Peli (overleg) 15 nov 2012 01:15 (CET)

Het artikel is nu grotendeels aangepast en kan nog verder uitgewerkt worden Peli (overleg) 15 nov 2012 17:50 (CET)