Portaal:Bestuurskunde/Uitgelicht/29
Principaal-agentproblematiek (ook wel het lastgever-agent-model) is een term uit de politicologie die verwijst naar een situatie waarin sprake is van asymmetrische informatie en een persoon of lichaam (de principaal/lastgever) een ander (de agent) inschakelt om een bepaalde taak uit te voeren. De agent zal een informatie- en kennisvoorsprong hebben en krijgt daarbij ruimte om buiten of zelfs tegen het belang van zijn principaal zijn eigen belang te dienen. De agent is meestal de specialist en heeft door zijn positie "dichter bij het vuur" ook een kennisvoorsprong. De agent is weliswaar gehoorzaamheid verschuldigd aan zijn principaal, maar de principaal kan hem niet afdoende controleren. Voorbeelden van deze problematiek doen zich voor in de meeste verhoudingen op basis van ondergeschiktheid, zoals werkgever-werknemer, aandeelhouders-directie, hogere manager-lagere manager, minister-ambtenaar, regering-ministers, parlement-regering, staatshoofd-regering. Door verschillende mechanismen kan men de belangen van principaal en agent op een lijn stellen of een afdoende controle inbouwen.