Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/45

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Nijmegen in de winter

Nijmegen (uitspraak) (in het Nijmeegs: Nimwèège, Duits: Nimwegen, Frans: Nimègue, Spaans en Italiaans: Nimega, Latijn: Noviomagus) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, dichtbij de grens met Duitsland. De gemeente telt 187.011 inwoners (1 januari 2024) en is daarmee de grootste in de provincie en de tiende van Nederland.

De stad Nijmegen ligt grotendeels op de linkeroever van de Waal, aan de voet van een stuwwal. Een deel van de gemeente ligt aan de overzijde van de rivier. Het betreft hier de zogenaamde Waalsprong, een recent geannexeerd gebied, waarin zich het dorp Lent en een deel van Oosterhout bevinden. Samen met Arnhem en 18 andere gemeenten in de omgeving vormt Nijmegen de Stadsregio Arnhem Nijmegen (KAN).

Nijmegen heeft een lange geschiedenis, die meer dan 2000 jaar teruggaat. Als Ulpia Noviomagus Batavorum kreeg het rond het jaar 100 marktrechten. In 1230 werd Nijmegen vrije rijksstad en in 1402 hanzestad. Nadat Nijmegen tussen 1655 en 1679 al eens een Illustere Academie huisvestte is de stad sinds de komst van de Radboud Universiteit een universiteitsstad.

Nijmegen maakt samen met vele andere gemeentes in de omgeving zoals Wijchen en Beuningen deel uit van het Rijk van Nijmegen.

De latijnse naam Noviomagus kan worden teruggevoerd op de Keltische woorden magos ('vlakte' of 'markt') en novio ('nieuw'). De Romeinen latiniseerden dit vervolgens tot Noviomagus. In de tijd van Karel de Grote heette de stad Numaga, dat door de tijd in Nieumeghen of Nimmegen veranderde.