De Bilt (dorp)

**De Bilt**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Utrecht
Gemeente	De Bilt
Coördinaten	52° 7′ NB, 5° 11′ OL
Algemeen
Inwoners ; (1 januari 2005)	10.465
Overig
Postcode	3731-3732
Netnummer	030
Detailkaart
	Locatie in de gemeente De Bilt
Portaal	Nederland

De Bilt is een van de zes dorpen, of dorpskernen, in de Nederlandse gemeente De Bilt (provincie Utrecht). Op 1 januari 2005 had De Bilt 10.465 inwoners.

Naamgeving

De naam van het dorp komt van belt. Een belt is een heuveltje, wat vergelijkbaar is met het hedendaagse bult. De plaats is ontstaan op één der uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug.

Geschiedenis

De ontstaansgeschiedenis van De Bilt gaat terug tot de twaalfde eeuw en hangt onder meer samen met de afdamming van de Kromme Rijn in 1122. Door de steeds weer terugkerende overstromingen van de Kromme Rijn was het gebied moerassig en moeilijk toegankelijk. De afdamming, gedaan in opdracht van bisschop Godebald, maakte de ontginning van het gebied mogelijk.

Bij akte van 14 maart 1122 schonk Mathildis, echtgenote van de Duitse keizer Hendrik V van het Heilige Roomse Rijk, aan het pas opgerichte dubbelklooster Oostbroek, wat later een Benedictijnenklooster werd. Dit klooster kreeg het eeuwigdurend bezit van het gehele moerasgebied Oostbroek en het aangrenzende grondgebied, dat volgens bedoelde akte in het spraakgebruik 'vene' werd genoemd. Niet alleen werd het grondgebied geschonken, maar ook enkele heerlijke rechten zoals het recht van tijnsheffing (grafelijke erfpacht) en het innen van tienden, alsmede het recht tot wetgeving, rechtspraak en bestuur.

De datum van deze schenkingsakte wordt daarom ook beschouwd als het begin van het lokale overheidsgezag. Sinds 1997 wordt 14 maart in de gemeente De Bilt officieel Mathildedag genoemd. Verder wordt De Bilt genoemd in 1372, als een van de plaatsen die verwoest is door de Geldersen.^[1]

In 1644 werd de Biltse Grift aangelegd, een kanaal. In de 17e en 18e eeuw verkochten Staten van Utrecht grote stukken grond (die onder andere in eigendom waren geweest van de kloosters) aan vermogende burgers, die er vele buitenplaatsen bouwden. De Bilt is sinds lange tijd doorgangsplaats van het oosten naar Utrecht, waardoor er herbergen en bijbehorende ambachten ontstonden langs de Dorpsstraat.