Wikipedia:Auteursrechtencafé/Archief/2014-11

Foto van Facebook

Op Overleg:Jorryt van Hoof biedt iemand een foto van Jorryt van Hoof aan. Die staat op diens eigen Facebookpagina en is volgens de aanbieder volkomen rechtenvrij. Kan iemand kijken of deze foto inderdaad bruikbaar is hier? Groet Toth (overleg) 25 nov 2014 14:33 (CET)

Uit niets blijkt dat de genoemde foto rechtenvrij zou zijn. Deze foto werd eerder gebruikt op de Facebookpagina van MCOP, het materiaal op hun website is in elk geval niet vrij. Gr. RONN (overleg) 27 nov 2014 17:45 (CET)

Ik vraag mij af of vanaf 1 januari 2015, vanwege de aanpassingen in privacy-statement van Facebook, de foto's van daar wel of niet standaard rechtenvrij beschikbaar zullen zijn? Torval (overleg) 8 dec 2014 23:55 (CET)

Op dat punt werd er niets gewijzigd (oud, nieuw). Ik kan me ook niet voorstellen waarom FB dat zou willen. Een zeer belangrijke troef voor Facebook is dat zowat iedereen die zichzelf artiest meent, een account heeft op Facebook. Heel wat van deze artiesten delen content via FB. Daar zou FB er dan in één klap een heleboel van kwijt zijn. En degenen die hun account wel actief houden, zullen veel behoudender worden in het plaatsen van content. EvilFreD (overleg) 9 dec 2014 07:10 (CET)

De meeste mensen weten niet van deze verandering, maar het is zelfs op het NOS-nieuws geweest heb ik begrepen. Facebook legt in de nieuwe statement uit dat zij per 1 januari alle rechten krijgen over de afbeeldingen die op het medium gedeeld worden, volgens sommigen zelfs met terugwerkende kracht. Daarom is er momenteel zoveel ophef over facebook. Het gaat dus niet alleen om afbeeldingen van - al dan niet - artiesten of bekende personen, maar om alle afbeeldingen. Torval (overleg) 9 dec 2014 10:14 (CET)

Ze kunnen toch geen rechten claimen op beelden die op andere media al gepubliceerd zijn? Dat zou betekenen dat als beschermd materiaal op Facebook geplaatst wordt, ze vrij zijn om die te gebruiken naar hun inzichten?Smiley.toerist (overleg) 9 dec 2014 10:46 (CET)

Volgens hun nieuwe privacy-statement wel. Ik heb een advocaat gevraagd om opheldering, en volgens hem mogen ze die bepaling in hun statement opnemen. Gebruik van facebook wordt dan een heel bewuste keuze, tenzij men slecht is geinformeerd. Het zou zelfs met terugwerkende kracht gelden. Torval (overleg) 9 dec 2014 11:10 (CET)

Correct me if I'm wrong, maar ik denk dat Smiley.toerist doelt op het geval dat een Facebookgebruiker beschermd materiaal waarvan hij niet de rechthebbende op Facebook plaatst (kort door de bocht: als hij auteursrechten schendt). Daar kan Facebook (ik zou zeggen: vanzelfsprekend) geen rechten op doen gelden. De Servicevoorwaarden spreken van "your IP content", en de toestemming waar ze over spreken kan uiteraard niet gegeven worden ten aanzien van materiaal waar je geen rechten op kunt doen gelden. Wat verder gezegd wordt is waar, en zoals EvilFreD terecht opmerkt geldt dat nu ook al (er is dus geen sprake van een verandering op dit punt): het materiaal waarvan jij rechthebbende bent en wat jij op Facebook plaatst kan door Facebook vrij gebruikt worden, en zij kunnen andere personen/bedrijven toestaan hetzelfde te doen ("transferable, sub-licensable"). Dat betekent niet dat de afbeeldingen rechtenvrij zijn. Het gaat overigens om "IP content that you post on or in connection with Facebook." Ik vraag me persoonlijk af hoe ruim dat "or in connection with" bedoeld is. Gelukkig heb ik geen Facebook. Woody_|(?) 9 dec 2014 11:27 (CET)

Zie ook Dit artikel. Torval (overleg) 9 dec 2014 11:29 (CET)

Nieuwe mogelijkheden gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken

Goedemiddag, ik weet niet of dit onderwerp al eerder op Wikipedia besproken is, maar ik heb het niet kunnen vinden. Sinds recente jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie in de zaken Svensson/Retriever en Bestwater, zie ik een deur opengaan voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken (van bijvoorbeeld foto's of logo's) in artikelen op Wikipedia. Momenteel hebben we veel artikelen waarbij een afbeelding ontbreekt. Afbeeldingen worden niet overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia, omdat het Nederlandse citaatrecht aanzienlijk beperkter is dan de Angelsaksische Fair Use bepaling. Dankzij deze twee uitspraken, bestaat er nu een mogelijkheid om afbeeldingen uit bijvoorbeeld de directe bron (bijv. Campina website) van de afbeelding te gebruiken doormiddel van een directe embedded link.

Ik zal de twee arresten even in het kort uitleggen: Het Svensson-arrest bepaalt dat er geen sprake is van een secundaire openbaarmaking van een auteursrechtelijk beschermd werk, wanneer er naar dat werk (kan dus om een afbeelding gaan) wordt gelinkt, indien dit werk reeds rechtmatig op internet is geplaatst. Hiermee wordt er immers geen nieuw publiek bereikt, aangezien de afbeelding het internetpubliek al bereikt heeft toen het op internet geplaatst werd. Het embedded linken, waarbij een gebruiker een filmpje, afbeelding etc. te zien krijgt zonder door te worden geleid naar een fysiek nieuwe pagina, werd ook kort door het Svensson-arrest behandeld, hoewel dit echter geen uitgemaakte zaak was. Het Bestwater-arrest ging echter specifiek over embedded links, waardoor we definitief uitsluitsel hebben over het feit dat ook het embedden van auteursrechtelijk beschermd materiaal niet auteursrecht schendend is.

Wat mag nu wel? Via bijvoorbeeld Feyenoord kan nu direct embedded gelinked worden naar http://static.feyenoord.nl/images/logo.png. Een enkele opmerking bij is dat het er naar uitziet dat het embedden op dit moment technisch nog niet mogelijk is zonder het gebruik van html. Ik denk echter wel dat dit aangepast kan worden.

Wat mag nu niet? De afbeelding mag (nog steeds) niet geupload worden naar Commons. Het uploaden van de afbeelding is een nieuwe openbaarmaking, waardoor er inbreuk wordt gepleegd op het auteursrecht.

Ik stel voor dat we bovenstaande goed bespreken, vooral indien er veel vragen zijn. Het lijkt mij echter wel nodig om dit te implementeren, althans de bijkomende (technische) (on)mogelijkheden te onderzoeken. Michaelovic (overleg) 29 nov 2014 15:36 (CET)

Is het wel duidelijk voor de lezer dat het beeld afkomstig is van de Feyenoord website en dat als een lezer naar de auteursrechten wil kijken hij op de Feyenoord website moet kijken. Anders kan hij zeggen: het beeld staat op Wikipedia, dus ik kan het vrij gebruiken.Smiley.toerist (overleg) 9 dec 2014 10:53 (CET)

Het punt van Svensson (Bestwater is afgedaan als een acte éclairé) is dat het niet uitmaakt dat dit voor de lezer niet duidelijk is. Maar het arrest wordt wel hevig bekritiseerd. Er wordt wel, volgens mij op terechte gronden, gezegd dat het in strijd is met de Berner Conventie, het TRIPs-verdrag, de Auteursrechtrichtlijn, het wezen van het auteursrecht en eerdere rechtspraak van het Hof van Justitie. In wezen heeft het Hof van Justitie namelijk bepaald dat, wanneer iemand een werk op het internet heeft geplaatst op een zodanige wijze dat dat werk voor iedereen vrij te raadplegen is, het recht om dat exemplaar openbaar te maken is uitgeput. Het mag nog steeds niet gekopieerd worden, maar wel geëmbed, en in de praktijk maakt dat weinig verschil (sterker nog: het besparen van serverruimte maakt embedden juist aantrekkelijk). Het probleem is dat de Auteursrichtlijn uitdrukkelijk bepaalt dat het recht van mededeling helemaal niet kan worden uitgeput. Bovendien dwingt het auteurs ertoe technische restricties aan te leggen en voorbehouden te maken, hetgeen op zijn minst wringt met het formaliteitenverbod zoals neergelegd in de Berner Conventie. Ik zou er persoonlijk geen voorstander van zijn om ooit het embedden van afbeeldingen toe te staan op Wikipedia, omdat dit naar mijn mening — anders dus dan het Hof van Justitie heeft geoordeeld — in strijd is met het wezen van het auteursrecht. Ik zou in ieder geval willen afwachten hoe het voorstel van de Europese Commissie om het auteursrecht te hervormen eruit zal komen te zien. Er zal wel stevig gelobbyd worden om de voor rechthebbende ernstig nadelige gevolgen van dit arrest ongedaan te maken. Woody_|(?) 9 dec 2014 11:33 (CET)

Het feit dat wij geen fair use op de Nederlandstalige Wikipedia toestaan is, als ik mij het goed herinner, een kwestie van afspraken en niet per se gerelateerd aan wetgeving in Nederland of België. Het is dan maar de vraag in welk land je die wetgeving wilt opzoeken. Een van de belangrijkste redenen om fairusebestanden te weren is de fundamentele doelstelling van de Wikimediaprojecten: het delen van vrij te verspreiden kennis (bestanden, artikelen, bronnen, ...). Daar ga je aan voorbij als je bestanden gebruikt die niet verder verspreid kunnen worden. In dat geval kun je in theorie ook gewoon toestemming vragen voor gebruik op Wikipedia, terwijl dat ook vandaag de dag niet voldoende is. Velocitas(↑) 29 nov 2014 15:54 (CET)

Indien de gemeenschap dit inderdaad zo heeft afgesproken dan zijn we eigenlijk al klaar. Ik wil er wel op wijzen dat er door middel van het embedded linken wel informatie/kennis gedeeld kan worden (het staat immers vrij om de link te delen?), weliswaar indirect. Michaelovic (overleg) 30 nov 2014 00:18 (CET)

Hotlinken (embedden) mag niet, een gewone link mag vaak wel, maar ook niet altijd. Embedden is al jaren geleden onmogelijk gemaakt op wikipedia, o.a. daarom en wegens de veiligheid. — Zanaq (?) 10 dec 2014 07:25 (CET)

Wat bedoelt u met "Hotlinken mag niet"? Mag niet op Wikipedia of mag niet juridisch gezien? Woody_|(?) 10 dec 2014 16:57 (CET)

Mag niet als in technisch onmogelijk gemaakt. Bovendien mag het juridisch vaak ook niet en is het ethisch vaak het stelen van bandbreedte. — Zanaq (?) 11 dec 2014 07:44 (CET)

Juridisch gezien mag het wel, daar draait immers het hele Bestwater-arrest om. Dat het technisch gezien (op Wikipedia) niet kan is uiteraard een ander verhaal, hoewel ik er wel bij moet zeggen dat de techniek qua programmering niet voorbelemmeringen zorgt. Michaelovic (overleg) 17 dec 2014 13:00 (CET)

Zoals gezegd is het aktief onmogelijk gemaakt. Vroeger kon het wel. Vooral ivm security is het niet wenselijk deze functionaliteit weer aan te zetten, los van de juridische en ethische aspecten. — Zanaq (?) 17 dec 2014 13:29 (CET)