Xantfos

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Xantfos
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van xantfos
Molecuulmodel van xantfos
Algemeen
Molecuulformule C39H32OP2
IUPAC-naam 4,5-bis(difenylfosfino)-9,9-dimethylxantheen
Molmassa 578,62 g/mol
SMILES
O6c1c(cccc1P(c2ccccc2)c3ccccc3)C (c7cccc(P(c4ccccc4)c5ccccc5)c67)(C)C
InChI
1/C39H32OP2
CAS-nummer 161265-03-8
PubChem 636044
Wikidata Q2135551
Beschrijving Kleurloze vaste stof
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur kleurloos
Dichtheid 1,34 g/cm³
Smeltpunt 224-228 °C
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Xantfos is een organofosforverbinding die afgeleid is van de heterocyclische verbinding xantheen. Het is een kleurloze vaste stof.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Xantfos wordt bereid via een dubbele gestuurde lithiëring van 9,9-dimethylxantheen met sec-butyllithium, gevolgd door een reactie met chloordifenylfosfine.[1]

Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

De verbinding wordt gebruikt als bidentaat ligand. Vooral vanwege de zeer grote kaakbreedte kunnen interessante complexen gevormd worden. Het ligand vindt toepassing in onder andere de hydroformylering van alkenen.[2] Een typisch voorbeeld waarin de grote kaakbreedte tot uiting komt is het vermogen van xantfos om zowel cis- als trans-complexen te vormen met platina(II)chloride. Een verwant bidentaat ligand met een nog grotere kaakbreedte is spanfos.

Verder wordt xantfos ingezet bij de synthese van palladiumgekatalyseerde C-N-koppelingsreacties van 3-broomthiofeenderivaten met 2-aminopyridines en bij de rutheniumgekatalyseerde alkylering van actieve methyleenverbindingen met alcoholen.