Naar inhoud springen

Britse Lagerhuisverkiezingen 2024

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Britse Lagerhuisverkiezingen 2024
Datum 4 juli 2024
Land Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Te verdelen zetels 650
Vorige premier Rishi Sunak
Opvolging verkiezingen
2019     2029 →
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Verenigd Koninkrijk

De Britse Lagerhuisverkiezingen van 2024 zullen worden gehouden op 4 juli 2024.[1] In alle 650 kiesdistricten van het Verenigd Koninkrijk wordt één lid gekozen voor het Lagerhuis van het Britse parlement. De verkiezingen vinden plaats volgens het first-past-the-post principe: in elk district krijgt de kandidaat met de meeste stemmen de zetel.

Aanloop[bewerken | brontekst bewerken]

Het zijn de eerste verkiezingen sinds de Lagerhuisverkiezingen op 12 december 2019, die gewonnen werden door Conservatieven onder Boris Johnson. Deze verkiezingen stonden ook bekend als de Brexit-verkiezingen. Johnson was in 2022 afgetreden als partijleider en premier en opgevolgd door Liz Truss, die na 44 dagen werd vervangen door Rishi Sunak.

De verkiezingen werden door Sunak aangekondigd op 22 mei 2024. Volgens de vigerende wetgeving moeten algemene verkiezingen voor het Lagerhuis worden uitgeschreven binnen vijf jaar na de eerste bijeenkomst van het zittende Lagerhuis (17 december 2019). Dit betekende dat de verkiezingen uiterlijk op 28 januari 2025 moesten plaatsvinden.[2] Omdat de Conservatieven in de eerste maanden van 2024 slecht scoorden in de opiniepeilingen was de verwachting geweest dat Sunak de verkiezingen in de herfst zou laten plaatsvinden. De aankondiging dat het 4 juli zou worden kwam voor veel Conservatieve Lagerhuisleden als een verrassing, en leidde tot onbegrip en kritiek.[3]

Het is de eerste keer sinds 1945 dat er een Lagerhuisverkiezing wordt gehouden in de maand juli.[4]

Uitslag van de verkiezingen in 2019[bewerken | brontekst bewerken]

Conservatives Labour SNP Liberal Democrats
Aantal zetels[5] 365 202[6] 48 11
Partij-
leider (in 2024)
Rishi Sunak Sir Keir Starmer John Swinney[7] sir Ed Davey

Belangrijke thema's[bewerken | brontekst bewerken]

In 2019 was Brexit voor de kiezers het belangrijkste thema geweest. Bij de Lagerhuisverkiezingen van 2024 speelt dit nauwelijks meer een rol. Belangrijke thema's voor alle kiezers zijn de economie, de stijgende kosten van levensonderhoud, en gezondheidszorg. Voor kiezers die aangaven Conservative Party of Reform UK te willen stemmen is immigratie en asielbeleid echter het belangrijkste thema. Reform-kiezers vinden ook misdaadbestrijding zeer belangrijk, en Labour stemmers klimaat- en milieubeleid.[8]

Kandidaten[bewerken | brontekst bewerken]

De uiterste datum voor het inschrijven van kandidaten was 7 juni 2024. Er stelden zich 4515 personen kandidaat, verspreid over de 650 kiesdistricten in het Verenigd Koninkrijk. Er zijn 543 kiesdistricten in Engeland, 57 in Schotland, 32 in Wales en 18 in Noord-Ierland.

Het aantal kandidaten was hoger dan in voorgaande verkiezingen. Dit werd deels veroorzaakt door het feit dat Reform UK, anders dan bij de verkiezingen in 2019, nu wel kandidaten stelde in districten waar ook een Conservatieve kandidaat was. De Workers Party of Britain deed voor het eerst mee met de Lagerhuisverkiezingen. Geen enkele partij had kandidaten in alle 650 districten. De grote landelijk operende partijen stellen geen - of slechts enkele - kandidaten in Noord-Ierland. Ook is het niet gebruikelijk dat andere partijen kandidaten stellen in het kiesdistrict van de Speaker (voorzitter) van het Lagerhuis. [9][10]

Partij Aantal

kandidaten

Opmerkingen
Conservative Party 635
Labour Party 631
Liberal Democrats 630
Green Party 574
Reform UK 609
Workers Party of Britain 152
Scottish National Party 57 alleen in Schotland
Plaid Cymru 32 alleen in Wales
Alliance 18 alleen in Noord-Ierland
DUP 16 alleen in Noord-Ierland
UUP 17 alleen in Noord-Ierland
Sinn Féin 14 alleen in Noord-Ierland
SDLP 18 alleen in Noord-Ierland
overige partijen en

onafhankelijke kandidaten

1112

Niet herkiesbaar[bewerken | brontekst bewerken]

Gemiddeld waren er tussen 1979 en 2010 bij Lagerhuisverkiezingen 87 parlementariërs niet herkiesbaar. Bij de verkiezingen in 2019 waren dat er 74.[11][2] Al voordat de verkiezingen van 2024 waren aangekondigd, hadden zittende Lagerhuisleden laten weten zich niet herkiesbaar te zullen stellen, na de bekendmaking van de verkiezingsdatum volgden er meer. Uiteindelijk waren het er 132. Hieronder waren 75 fractieleden van de Conservative Party (ongeveer 20% van de fractie), en 4 voormalige leden van die fractie die bij het uitschrijven van de verkiezingen zitting hadden als onafhankelijk Lagerhuislid. Ook bij de Scottish National Party stelde 20% van de fractieleden zich niet herkiesbaar.[12][13]

Een aantal prominente politici en voormalig bewindslieden koos ervoor het Lagerhuis te verlaten

Conservative Party
Labour Party
Scottish National Party
Green Party
  • Caroline Lucas, enige Lagerhuislid van de Green Party
Democratic Unionist Party

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]