Naar inhoud springen

Dongguan Hanji

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dongguan Hanji
Naam (taalvarianten)
Vereenvoudigd 东观汉记
Traditioneel 東觀漢記
Pinyin Dōngguān Hànjì
Wade-Giles Tung-kuan Han-chi
Andere benamingen Jian wu zhu ji (建武注記, Optekening in hoofdlijnen van de krijgshaftige vestiging)
Hanji (漢記, Optekeningen van de Han)

Dongguan Hanji (Optekeningen van de Han uit de Oostelijke Toren) is oorspronkelijk een Chinees historisch werk uit de eerste en tweede eeuw na Chr. Tot in de Tang-tijd gold het boek als de officiële geschiedenis van de Oostelijke Han-dynastie. Toen werd het allengs vervangen door het Boek van de Late Han. Sindsdien zijn grote delen van het oorspronkelijke werk verloren geraakt. Aan het eind van de 18e eeuw werd uit bewaard gebleven fragmenten de huidige versie gereconstrueerd. Gevolg is dat de overgeleverde annalen, tabellen, verhandelingen en biografieën zeer onvolledig zijn.

Naam[bewerken | brontekst bewerken]

Het werk is genoemd naar de 'Oostelijke Toren' (dongguan, 東觀), een van de gebouwen waar de keizerlijke bibliotheek en het archief van het Zuidelijk Paleis van Luoyang was gevestigd. Daar zijn echter alleen de latere delen van het werk samengesteld. Het eerste gedeelte kwam tot stand op het 'Terras van de orchideeën' (Lantai, 蘭臺), de benaming van een ander gebouw van het Zuidelijk Paleis. Ook daar bevond zich een keizerlijke bibliotheek met archieven.

Ontstaan[bewerken | brontekst bewerken]

Ban Gu.

In 72 (na Chr.) gaf keizer Ming opdracht tot het samenstellen van een geschiedenis van de regering van zijn vader Guangwu, de stichter van de Oostelijke Han-dynastie. De taak werd opgedragen aan Ban Gu (32-92), die op dat moment bezig was met de redactie van het Boek van de Han. Ban Gu werd ondersteund door Chen Zong (陳宗, 1e eeuw), Yin Min (尹敏, fl. 30-60), Meng Ji (孟冀, fl. 44), Ma Yan (馬嚴, †98) en Du Fu (杜撫, fl. 30). Zij werkten vanuit het 'Terras van de orchideeën'. Hun werk omvatte 28 pian en bestond uit één diji (namelijk de annalen van keizer Guangwu), een aantal biografieën en verder zaiji voor Gongsun Shu (公孫述, †30) en de beide rebellengroepen uit Pinglin (平林) en Xinshi (新市) in het huidige Hubei. Het werk kreeg de titel Jian wu zhu ji (建武注記, 'Optekening in hoofdlijnen van de krijgshaftige vestiging') en besloeg de periode 22-57.

Vervolgens werd het werk viermaal aangevuld, driemaal als regeringsopdracht en eenmaal op particulier initiatief.

Eerste aanvulling[bewerken | brontekst bewerken]

In 120 gaf keizerin-weduwe Deng Sui (鄧綏, 81-121) opdracht aan Liu Zhen (劉珍, †na 126), Liu Taotu (劉騊駼, fl. 110), Liu Yi (劉毅, ca.58-125) en Li You (李友, †na 135) om de Jian wu zhu ji uit te breiden voor de periode 58-106. Zij schreven nieuwe annalen, tabellen en biografieën vanuit de 'Oostelijke Toren'. Het werk kreeg nu de titel Hanji (漢記, 'Optekeningen van de Han').

Tweede aanvulling[bewerken | brontekst bewerken]

In 151 (of 152) gaf keizer Huan opdracht aan Fu Wuji (伏無忌, fl. 130-150), Huang Jing (黃景, fl.130-150), Bian Shao (邊韶, fl.155), Cui Shi (崔寔, ca.110-170), Zhu Mu (朱穆, 100-163), Cao Shou (曹壽) en Yan Du (延篤, †167) om het werk uit te breiden voor de periode 107-146. Ook deze historici werkten vanuit de 'Oostelijke Toren'. Het nieuwe werk omvatte nu 114 pian.

Derde aanvulling[bewerken | brontekst bewerken]

Tussen 172 en 177 gaf keizer Ling opdracht aan Ma Midi (馬日磾, †194), Han Yue (韓說, f.180), Cai Yong (蔡邕, 133-192), Lu Zhi (盧植, †192) en Yang Biao (楊彪, 142-225) om het werk uit te breiden voor de periode 147-167. Zij voegden behalve annalen en biografieën ook verhandelingen toe aan het werk. Het boek kreeg nu de huidige naam als titel.

Vierde aanvulling[bewerken | brontekst bewerken]

De laatste aanvulling, voor de periode 168-220, werd na de val van de Han-dynastie in 220 samengesteld door Yang Biao (楊彪, 142-225). Hij deed dit uit eigen initiatief. Uiteindelijk omvatte het werk in totaal 143 juan.

Huidige versie[bewerken | brontekst bewerken]

Nadat Dongguan Hanji in de Tang-tijd als standaardgeschiedenis was vervangen door het Boek van de Late Han, raakten grote delen verloren. Volgens juan 33 van het Boek van de Sui bestond het werk nog steeds uit de oorspronkelijke 143 juan. Volgens juan 46 van het Oud Boek van de Tang was de omvang geslonken tot 127 en volgens juan 58 van het Nieuw Boek van de Tang tot 126 juan. Tijdens de Song-dynastie waren daarvan nog slechts acht juan over, zoals blijkt uit juan 203 van de Geschiedenis van de Song.

In de 18e eeuw werden de overgebleven fragmenten verzameld. Zij waren vooral afkomstig uit oude encyclopedieën, met name de Grote canon van de Yongle periode. Het voorwoord van dit gereconstrueerde werk stamt uit 1774-1777 en is geschreven door Lu Xixiong (陸錫熊, 1734-1792) en Ji Yun (紀昀, 1724-1805). Zij waren ook betrokken bij de samenstelling van Siku quanshu.

Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]

De gereconstrueerde versie vormt de basis voor de huidige Dongguan Hanji en bestaat uit 24 juan, inclusief een juan fragmenten (sanju, 散句), een juan aanvullingen (buyi, 補遺) en een juan bijlagen (fulu, 附錄). Het werk omvat dezelfde vier onderdelen als het Boek van de Han, namelijk keizerlijke annalen (diji, 帝紀), tabellen (biao, 表), verhandelingen (zhu, 志) en biografieën (liezhuan, 列傳).

dynastieke
geschiedenis
diji
(annalen)
shijia
(erfelijke
geslachten)
biao
(tabellen)
zhu
(verhandelingen)
liezhuan
(biografieën)
Totaal aantal
juan
Dongguan Hanji 3 - 1 1 16 plus 3 aanvullingen 24

Annalen[bewerken | brontekst bewerken]

Diji (帝紀, annalen), 3 juan. Keizerlijke biografieën in strikt annalistische vorm die een chronologisch overzicht bieden van de belangrijkste gebeurtenissen, bezien vanuit het keizerlijke hof. Van de laatste keizer, Xian (r.189-220), ontbreken de annalen.

Juan nrs. 1-3:

juan Titel Vertaling Opmerkingen
1 Shizu Guangwu huangdi (世祖光武皇帝) Keizer Shizu Guangwu keizer Guangwu, r.25-57, tempelnaam Shizu.
2 Xianzong Xiaoming huangdi, Suzong Xiaozhang huangdi, Muzong Xiaohe huangdi, Xiaoshang huangdi (顯宗孝明皇帝, 肅宗孝章皇帝, 穆宗孝和皇帝, 孝殤皇帝) keizer Xianzong Xiaoming, Keizer Suzong Xiaozhang, keizer Muzong Xiaohe, keizer Xiaoshang Bedoeld zijn:
  • keizer Ming, r.58-75, tempelnaam Xianzong
  • keizer Zhang, r.76-88, tempelnaam Suzong
  • keizer He, r.89-105, tempelnaam Muzong
  • keizer Shang, 106, postume naam Xiaoshang
3 Gongzong Xiaoan huangdi, Jingzong Xiaoshun huangdi, Xiaochong huangdi, Xiaozhi huangdi, Weizong Xiaohuan huangdi, Xiaoling huangdi (恭宗孝安皇帝, 敬宗孝順皇帝, 孝沖皇帝, 孝質皇帝, 威宗孝桓皇帝, 孝靈皇帝) keizer Gongzong Xiaoan, keizer Jingzong Xiaoshun, keizer Xiaochong, keizer Xiaozhi, keizer Weizong Xiaohuan, keizer Xiaoling Bedoeld zijn:
  • keizer An, r.106-125, tempelnaam Gongzong
  • keizer Shun, r.125-144, tempelnaam Jingzong
  • keizer Chong, r.144-145, postume naam Xiaochong
  • keizer Zhi r.145-146, postume naam Xiaozhi
  • keizer Huan, r.146-168, tempelnaam Weizong
  • keizer Ling, r.168-189, postume naam Xiaoling

Tabellen[bewerken | brontekst bewerken]

De tabellen (biao, 表) vormen chronologische overzichten van namen van diverse functionarissen.

Juan nr. 4:

juan Titel Vertaling Opmerkingen
4 biao (表) tabellen Genoemd worden functionarissen in de volgende vijf staatsfuncties:
  • zhuwang (諸王), keizerlijke prinsen
  • wangzi hou (王子侯), \markiezen van keizerlijke komaf
  • gongchen (功臣), verdienstelijke ministers
  • enze hou (恩澤侯), personen die wegens hun verdiensten tot markies zijn benoemd
  • baiguan (百官), de honderd regeringsfunctionarissen

Verhandelingen[bewerken | brontekst bewerken]

Elke verhandeling (zhi, 志) beschrijft een gebied van staatsbemoeienis.

Juan nr. 5:

juan Titel Vertaling Opmerkingen
5 zhi (志) verhandelingen Behandeld worden de volgende acht onderwerpen van staatszorg:
  • lüli (律曆), buisklokken en de kalender
  • li (禮), riten
  • yue (樂), muziek、
  • jiaosi (郊祀), offers (in de voorsteden)
  • tianwen (天文), astronomie
  • dili (地理), geografie (plaatselijk bestuur)
  • zhao gui (朝會), zittingen van de rechtbank
  • chefu (車服), rijtuigen en hofkleding

Exemplarische overleveringen[bewerken | brontekst bewerken]

Liezhuan (列傳, exemplarische overleveringen, vaak aangeduid als biografieën) 16 juan, gevolgd door een juan fragmenten (sanju, 散句), een juan aanvullingen (buyi, 補遺) en een juan bijlagen (fulu, 附錄). Biografieën van belangrijke personen. De biografie beperkte zich tot het beschrijven van gebeurtenissen die het exemplarische karakter van de betreffende persoon duidelijk moesten maken. In een hoofdstuk kunnen ook twee of meer personen worden behandeld, als zij tot hetzelfde type persoon behoren. De laatste hoofdstukken beschrijven de betrekkingen tussen China en de verschillende buurvolkeren. Zij werden geplaatst onder liezhuan omdat het memoranda betrof die op persoonlijke titel waren geschreven.

Juan 6-21 gevolgd door 3 juan aan fragmenten, aanvullingen en bijlagen:

juan Titel Vertaling Opmerkingen
6 zhuan yi (傳一), waiqi (外戚) biografie nr.1, keizerinnen en hun familieleden Genoemd worden:
  • 光烈陰皇后
  • 明德馬皇后
  • 章德竇皇后
  • 敬隱宋皇后
  • 孝和陰皇后
  • 和熹鄧皇后
  • 安思閻皇后
  • 順烈梁皇后
  • 竇貴人
  • 孝崇匽皇后
  • 孝桓鄧皇后
  • 靈帝宋皇后
  • 靈思何皇后
7 zhuan er (傳二), zongshi (宗室) biografie nr.2, de keizerlijke clan Genoemd worden:
  • 齊武王縯
  • 北海靖王興
  • 北海敬王睦
  • 趙孝王良
  • 劉弘
  • 劉梁
  • 城陽恭王祉
  • 東海恭王彊
  • 沛獻王輔
  • 楚王英
  • 濟南安王康
  • 東平憲王蒼
  • 阜陵質王延
  • 廣陵思王荊
  • 中山簡王焉
  • 琅邪孝王京
  • 彭城靖王恭
  • 樂成靖王黨
  • 樂成王萇
  • 下邳惠王衍
  • 梁節王暢
  • 清河王慶
  • 平原王勝
  • 孝穆皇
  • 孝崇皇
8 zhuan san (傳三) biografie nr.3 Genoemd worden:
  • 劉玄
  • 朱鮪
  • 申屠志
  • 王郎
  • 蘇茂
  • 龐萌
  • 王閎
  • 彭寵
  • 盧芳
9 zhuan si (傳四) biografie nr.4 Genoemd worden:
  • 李通
  • 鄧晨
  • 來歙
  • 鄧禹
  • 鄧訓
  • 鄧鴻
  • 鄧陟
  • 鄧悝
  • 鄧弘
  • 鄧閶
  • 鄧豹
  • 鄧遵
  • 寇恂
  • 馮異
  • 馮彰
  • 岑彭
  • 岑起
  • 賈復
  • 賈宗
  • 馮駿
  • 張豐
  • 秦豐
  • 鄧奉
10 zhuan wu (傳五) biografie nr.5 Genoemd worden:
  • 吳漢
  • 蓋延
  • 陳俊
  • 陳浮
  • 臧宮
  • 耿況
  • 耿弇
  • 耿國
  • 耿秉
  • 耿恭
  • 銚期
  • 王霸
  • 祭遵
  • 祭肜
  • 祭參
  • 郭況
  • 鄧讓
  • 孫咸
  • 蔣翊
  • 楊正
  • 耿嵩
  • 張重
  • 姜詩
11 zhuan liu (傳六), zhongchen (功臣) biografie nr.6, verdienstelijke functionarissen Genoemd worden:
  • 任光
  • 任隗
  • 李忠
  • 李純
  • 邳彤
  • 劉植
  • 劉歆
  • 劉嘉
  • 耿純
  • 朱祜
  • 景丹
  • 王梁
  • 馬成
  • 劉隆
  • 傅俊
  • 堅鐔
  • 馬武
12 zhuan qi (傳七) biografie nr.7 Genoemd worden:
  • 竇融
  • 竇固
  • 竇憲
  • 竇章
  • 馬援
  • 馬廖
  • 馬防
  • 馬光
  • 馬客卿
  • 馬嚴
  • 馬融
  • 馬棱
  • 朱勃
  • 樊重
  • 樊宏
  • 樊鯈
  • 樊梵
  • 樊准
  • 陰睦
  • 陰識
  • 陰興
  • 陰傅
13 zhuan ba (傳八) biografie nr.8 Genoemd worden:
  • 卓茂
  • 魯恭
  • 魯丕
  • 魏霸
  • 劉寬
  • 伏湛
  • 伏盛
  • 伏恭
  • 伏晨
  • 侯霸
  • 韓歆
  • 宋弘
  • 馮勤
  • 郭賀
  • 趙憙
  • 牟融
  • 韋彪
  • 韋豹
  • 桓虞
  • 趙勤
  • 王阜
  • 宋楊
14 zhuan jiu (傳九) biografie nr.9 Genoemd worden:
  • 宣秉
  • 宣彪
  • 張湛
  • 王丹
  • 陳遵
  • 王良
  • 杜林
  • 郭丹
  • 吳良
  • 承宮
  • 鄭均
  • 趙溫
  • 桓譚
  • 馮衍
  • 馮豹
  • 田邑
  • 申屠剛
  • 鮑永
  • 鮑昱
  • 郅惲
  • 蘇竟
  • 郭伋
  • 杜詩
  • 孔奮
  • 張堪
  • 廉范
  • 王堂
15 zhuan shi (傳十) biografie nr.10 Genoemd worden:
  • 朱浮
  • 馮魴
  • 馮石
  • 虞延
  • 鄭弘
  • 梁統
  • 梁竦
  • 梁商
  • 梁冀
  • 梁不疑
  • 張純
  • 曹褒
  • 鄭興
  • 鄭眾
  • 范升
  • 陳元
  • 賈逵
  • 司馬均
  • 汝郁
  • 張霸
  • 張楷
  • 桓榮
  • 桓郁
  • 桓焉
  • 桓典
  • 桓鸞
  • 桓礹
  • 丁綝
  • 丁鴻
  • 楊喬
  • 毛義
  • 薛苞
  • 劉平
  • 趙孝
  • 魏譚
  • 倪萌
  • 王琳
  • 淳于恭
  • 江革
  • 劉般
  • 劉愷
  • 蔡順
  • 趙咨
16 zhuan shiyi (傳十一) biografie nr.11 Genoemd worden:
  • 班彪
  • 班固
  • 班超
  • 班始
  • 第五倫
  • 玄賀
  • 鍾離意
  • 宋均
  • 朱暉
  • 樂恢
  • 何敞
  • 鄧彪
  • 張況
  • 張歆
  • 張禹
  • 徐防
  • 張敏
  • 胡廣
  • 袁安
  • 張酺
  • 韓稜
  • 周榮
  • 郭躬
  • 趙興
  • 陳寵
  • 陳忠
  • 尹勤
  • 梁諷
  • 何熙
  • 應順
  • 應奉
  • 應劭
  • 李恂
  • 龐參
  • 祝良
  • 陳龜
  • 巢堪
  • 鄭璩
  • 張表
17 zhuan shi'er (傳十二) biografie nr.12 Genoemd worden:
  • 崔篆
  • 崔駰
  • 崔瑗
  • 崔寔
  • 申屠蟠
  • 閔貢
  • 荀恁
  • 馮良
  • 楊震
  • 楊秉
  • 楊賜
  • 張綱
  • 陳球
  • 杜安
  • 杜根
  • 李雲
  • 蔡邕
  • 左雄
  • 周舉
  • 黃香
  • 黃瓊
  • 黃琬
  • 李固
  • 陳寔
  • 吳祐
  • 任尚
  • 張耽
  • 朱遂
  • 張奐
  • 段熲
  • 陳蕃
  • 王允
  • 李膺
  • 郭泰
  • 荀曇
  • 劉祐
  • 宗資
  • 符融
  • 韓卓
  • 孔融
  • 皇甫嵩
  • 袁紹
  • 呂布
  • 丘騰
  • 韓昭
  • 趙序
  • 韋毅
  • 周珌
  • 郭汜
18 zhuan shisan (傳十三), huizhuan (彙傳) biografie nr.13, collectieve biografieën Genoemd worden:
  • 衛颯
  • 茨充
  • 任延
  • 王景
  • 秦彭
  • 王渙
  • 董宣
  • 樊曄
  • 李章
  • 周紆
  • 陽球
  • 鄭眾
  • 蔡倫
  • 孫程
  • 苗光
  • 郭願
  • 曹節
  • 劉昆
  • 劉軼
  • 洼丹
  • 觟陽鴻
  • 楊政
  • 歐陽歙
  • 戴憑
  • 牟長
  • 尹敏
  • 高詡
  • 魏應
  • 薛漢
  • 召馴
  • 周澤
  • 孫堪
  • 甄宇
  • 張玄
  • 李育
  • 杜篤
  • 高彪
  • 李業
  • 劉茂
  • 所輔
  • 溫序
  • 索盧放
  • 李善
  • 周嘉
  • 李充
  • 范丹
  • 劉翊
  • 郭鳳
  • 郭玉
  • 逢萌
  • 周黨
  • 王霸
  • 嚴光
  • 井丹
  • 梁鴻
  • 高鳳
  • 鮑宣妻
  • 龐淯母
19 zhuan shisi (傳十四), buming niandai? (不明年代) biografie nr.14, biografieën niet in chronologische volgorde? Genoemd worden:
  • 蔣疊
  • 丁邯
  • 須誦
  • 周行
  • 劉訓
  • 梁福
  • 范康
  • 宗慶
  • 喜夷
  • 卜福
  • 翟歆
  • 魏成
  • 畢尋
  • 段普
  • 邢崇
  • 陰猛
  • 張意
  • 沈豐
  • 蕭彪
  • 陳囂
20 zhuan shiwu (傳十五), siyi (四裔) biografie nr.15, barbaren uit de vier (windstreken) Genoemd worden:
  • Xiongnu Nan Shanyu (匈奴南單于), de heersers van de Zuidelijke Xiongnu
  • Zuodu Yi (莋都夷), de Zuodu behoorden tot de Qiang en bewoonden het zuiden van de huidige provincie Gansu en het oostelijk deel van de huidige provincie Qinghai
  • Xiqiang (西羌), de Westelijke Qiang
  • Xiyu (西域), de westelijke regio's
21 zaiyi (載記) regionale geschiedenissen De volgende negen regionale machthebbers worden genoemd:
  • Wang Chang (王常, †36), leider van de Lülin boerenopstand, sloot zich in het jaar 26 aan bij keizer Guangwu
  • Liu Penzi (劉盆子, 10 na Chr. -†na 27), was 25-27 keizer namens de opstandelingen van de Rode Wenkbrauwen. Hij werd door keizer Guangwu na hun overgave gespaard.
  • Fan Chong (樊崇, †27), opstandelingenleider van de Rode Wenkbrauwen, werd in 27 geëxecuteerd door keizer Guangwu.
  • Lü Mu (呂母, †18), moeder Lü leidde een boerenopstand tegen Wang Mang
  • Wei Ao (隗囂, †33), regionale legerleider, steunde aanvankelijk Liu Xuan, de Gengshi-keizer en gaf zijn steun aan keizer Guangwu in zijn strijd tegen de Rode Wenkbrauwen. Toen Guangwudi de overgebleven krijgsheren ging bestrijden sloot Wei Ao zich in 31 aan bij Gongsun Shu tegen keizer Guangwu.
  • Wang Yuan (王元, †?), legerleider, sloot zich in 34 aan bij Gongsun Shu en gaf zich in 35 over aan keizer Huangwu
  • Gongsun Shu (公孫述, †36), benoemde zichzelf in 25 tot keizer van Shu (Chengjia, 成家, in het huidige Sichuan) en bleef dat tot zijn dood in 36.
  • Yan Cen (延岑, †36), generaal, verzette zich tegen keizer Guangwu, verbond zich met Gongsun Shu en werd na zijn dood in 36 geëxecuteerd
  • Tian Rong (田戎, †36), opstandelingenleider, sloot zich in 29 na een nederlaag tegen de Han aan bij Gongsun Shu. In 36 werd hij gevangengenomen en gedood door het Han-leger.
22 sanju (散句) fragmenten er worden 81 fragmenten genoemd
[ 23] buyi (補遺) aanvulling er worden 11 aanvullingen genoemd
[ 24] fulu (附錄) bijlage ?

Chinese tekst[bewerken | brontekst bewerken]

  • 劉珍, 東觀漢記 (24卷), 台北 (臺灣商務印書館) 1975, (Liu Zhen, Dongguan Hanji (24 juan), Taibei (Taiwan shang wu yin shu guan) 1975).
  • Klik hier voor de Chinese tekst in het kader van het Chinese Text Project.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bielenstein, Hans en Michael Loewe, 'Tung kuan Han chi' in: Early Chinese Texts. A Bibliographical Guide (Loewe, Michael, ed.), pp. 471–472, Berkeley: Society for the Study of Early China, 1993, (Early China Special Monograph Series No. 2), ISBN 1-557-29043-1.
  • Bielenstein, Hans, 'The Restoration of the Han Dynasty, with Prolegomena on the Historiography of the "Hou Han Shu", vol. 1, in: Bulletin of the Museum of Far Eastern Antiquities, 26 (1954), p. 1-209.
    • Hier is van belang pp. 9-11.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]