Gebruiker:Lorevanhumbeeck/Kladblok
Thema's en motieven[bewerken | brontekst bewerken]
Een eerste belangrijk thema is de illusie van veiligheid. Deze illusie hangt samen met angst voor het vreemde, of anders gezegd xenofobie[1], een tweede belangrijke thema. De roman wordt voortgestuwd door angst. Zo begint de roman ook; "De hand van mijn vrouw maakte mij wakker, maar de angst in haar stem maakte mij waakzaam."[2] De fictieve jagers uit de maatschappij voelden zich angstig tegenover de vreemde en gewelddadige maatschappij en besloten zich af te zonderen van diezelfde maatschappij. Zo vormden enkele welgestelde burgers een eigen eiland, of een staat in een staat. In de roman de Heining is de Windroos een gated community waarin enkele rijkelui, welgestelden en weloverwogen mensen mogen verblijven nadat ze werden goedgekeurd door de kleine algemene raad van de Windroos zelf.[3]
De Windroos is in de roman een door de mens gecreëerde samenleving met een miniem uitgewerkte blauwdruk ervan en een overduidelijke aanwezigheid van een panopticum. Het voorgaande illustreert gelijkenissen met een utopie[3][4][5] als Utopia, maar echter zijn er ook vele verschillen. In een typische utopie zou de economische opbrengsten gelijk verdeeld moeten zijn, maar dat is in De Heining niet het geval. daar is een duidelijk verschil te zien tussen de rijkste mensen en de armsten van de gecreëerde staat. De focus in een utopie ligt normaal gezien ook op een gemeenschappelijke vooruitgang, maar binnen de Windroos is er niets te merken van een gemeenschap. De afzondering of het individuele overleven primeert. Waar families uit elkaar worden getrokken in Utopia van Thomas More ten voordele van de gemeenschap, splijten in De Heining gezinnen of relaties in het teken van isolement.[3] Uiteindelijk lijkt de afzondering van de zogenaamd vreemde maatschappij toch geen goede oplossing te zijn, maar het is duidelijk dat die veiligheid slechts een illusie is. Zelfs de camera’s geven geen garantie meer op veiligheid.[1][4] Dit laatste kan ook geïnterpreteerd worden als een vorm van kritiek op de mediageilheid van de maatschappij.[2]
Uit de belangrijkste thema’s als; illusie van de veiligheid, xenofobie, utopie/dystopie, panopticon en afzondering kunnen concretere voorbeelden aangehaald worden uit volgende thema’s; familie, liefde en overspel, verdwijning en moord, alcoholisme en miserabilisme, racisme, multiculturalisme, abortus, natuur vs. cultuur. Enkele vaak terugkerende motieven zijn de karikaturen van de burgers, camera’s of het idee van kijken en bekeken worden en ten slotte de afstandelijkheid op verschillende vlakken.[6]
Een eerste concreet voorbeeld omtrent de spanning tussen inperking en vrijheid is bijvoorbeeld de situatie van het personage Bril. Hij beschikt enerzijds wel over een bepaalde vrijheid. Er is zeker vrije meningsuiting en dankzij zijn erfenis is er een soort achterpoortje gevonden binnen de regeltjes van het toetreden in de gated community. Anderzijds woont hij nog steeds in de Windroos en is hij gekluisterd aan alcohol.[7] Een volgende concreter voorbeeld, deze keer omtrent xenofobie, vind je terug in bijvoorbeeld het racistische denken van enkele personages zoals Schrompelkop. Haar gehanteerde vorm van racisme is openlijk geuit, maar er zijn ook verborgen lagen van racisme. Deze vind je bij het koppel Debbie en het hoofdpersonage. Zij vluchten namelijk uit stad waarvan zij vinden dat die ‘te veel verschil en te veel onverschilligheid’ vertoond. Multiculti- en kindermoordproblematiek is ook te linken aan de Belgische grootstad.[7] Een derde voorbeeld, deze keer in thema van afstandelijkheid, zie je aan de relatie tussen Debbie en het hoofdpersonage. Deze relatie is moeilijk te redden en zeker in een gated community als de Heining valt alles in duigen.[8]
De twee slagen er maar niet in om een warme thuis te creëren. De heining, of de soort muur lijkt te staan voor een bepaalde kilheid. De stad is versnipperd en kent ook onverschilligheid. Deze kille sfeer verandert ook niet binnen de Windroos. Het utopisch alternatief blijkt dus geen oplossing.[9][10] Afstandelijkheid is ook te zien wanneer dat het hoofdpersonage ook beschuldigd wordt met allemaal zaken waarvan hij onschuldig is, simpelweg omdat hij op straat rondliep zonder een goed reden te kunnen voorleggen.[11] “De mens is bang voor zijn medemens - vooral de gegoede burger vreest zijn wat minder fortuinlijke buurman, en de maakbare veiligheid is een oppervlakkige illusie.”[6] De gated community kan ook gezien worden als een metafoor voor de tendensen van de huidige samenleving. De roman schept ook een anti-utopische visie. Het blijkt onmogelijk voor de mens een maakbare ideale microwereld te scheppen. De roman vormt dus een kritiek op de Vlaamse bekrompenheid van de kleinburgerlijkheid.[6]
Edities[bewerken | brontekst bewerken]
Van dit werk verschenen er 2 edities in 2008.[12] Buiten deze edities zijn er geen adaptaties of vertalingen van dit boek te vinden.
Literatuurlijst[bewerken | brontekst bewerken]
Theunissen, J. (2009) ‘Hapklaar [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 10 november 2018.
Heinen, F. (2008) ‘Omheind de angst te lijf [Recensie: De Heining]’, 8Weekly. URL bezocht op 12 november 2018.
Leyman, D. (2008) ‘Angst vreet de ziel op karakterstudie [Recensie: De Heining]’, De Morgen. URL bezocht op 10 november 2018.
Cloostermans, M. (2009) ‘Het proza van Jan van Loy’, Ons Erfdeel, 52, p. 58.
Schouten, R. (2008) ‘Een honger naar geborgenheid [Recensie van het boek De Heining]’, Trouw. URL bezocht op 12 november 2018.
Fortuin, A. (2008) ‘En toen daalde Nijinski neer op aarde [ Recensie: De heining]’, NRC Handelsblad. URL bezocht op 10 november 2018.
Vullings, J. (2009) ‘Omheind oord [Recensie: De Heining]’, Vrij Nederland. URL bezocht op 12 november 2018.
Huysegems, F. (2018) ‘Ik wil rustig wonen [Recensie van het boek De Heining]’, Literom. URL bezocht op 12 november 2018.
Tilkin, K. (2009) ‘De Gouden Uil Literatuurprijs [Recensie: De Heining]’, Humo. URL bezocht op 12 november 2018.
Theunissen, J. (2009) ‘Hapklaar [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 10 november 2018.
Coolsaet, R. (2009) ‘Het hek gaat open [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 10 november 2018.
Reynebeau, M. (2009) ‘Lezen wat er (niet) staat [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 12 november 2018.
Absillis, K. (2016) ‘De ruïnes van Utopia: Hoe het maakbare paradijs verschrompelde tot hekwerkwijk’, Passage, jrg. 3, nr. 3.
Primaire werken
Van Loy, J. (2008) De Heining. Amsterdam: Nieuw Amsterdam.
Van Loy, J. (s.d.) De Heining door Jan Van Loy. Jan Van Loy. URL bezocht op 10 november 2018.
Secundaire werken
Absillis, K. (2016) ‘De ruïnes van Utopia: Hoe het maakbare paradijs verschrompelde tot hekwerkwijk’, in: Passage, jrg. 3, nr. 3, pp. 4 - 14.
Bagaeen, S. (2010) ‘Gated Communities: Social Sustainability’, Contemporary and Historical Gated Developments.
Cloostermans, M. (2009) ‘Het proza van Jan van Loy’, in: Ons Erfdeel, jaargang 52, Raamsdonksveer: Stichting Ons Erfdeel, pp. 54-61.
Coolsaet, R. (2009) ‘Het hek gaat open [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 10 november 2018.
de Jong, S. (2018). Nieuwe roman Jan van Loy stelt teleur. [Recensie van het boek De Heining]. Literom. URL bezocht op 12 november 2018.
Fortuin, A. (2008) ‘En toen daalde Nijinski neer op aarde [ Recensie: De heining]’, NRC Handelsblad. URL bezocht op 10 november 2018.
Heinen, F. (2008) ‘Omheind de angst te lijf [Recensie: De Heining]’, 8Weekly. URL bezocht op 12 november 2018.
Huysegems, F. (2018) ‘Ik wil rustig wonen [Recensie van het boek De Heining]’, Literom. URL bezocht op 12 november 2018
Kruse, L.A.A. (s.d.) ‘De heining’, Bibliotheek. URL bezocht op 10 november 2018.
Leyman, D. (2008) ‘Angst vreet de ziel op karakterstudie [Recensie: De Heining]’, De Morgen. URL bezocht op 10 november 2018.
Leyman, D. (2008) ‘Jan Van Loy laat de paranoia welig tieren in zijn roman 'De heining’, URL bezocht op 10 november 2018.
Peppelenbos, C. (2013) ‘Recensie: Jan van Loy - De heining’, Tzum. URL bezocht op 10 november 2018.
Redactie, (2009) ‘Knal het neer [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 30 oktober 2018.
Reynebeau, M. (2003) ‘Lezen wat er (niet) staat’, Bibliotheek. URL bezocht op 10 november 2018.
Schouten, R. (2008) ‘Een honger naar geborgenheid [Recensie van het boek De Heining]’, Trouw. URL bezocht op 12 november 2018.
Theunissen, J. (2009) ‘Hapklaar [Recensie: De Heining]’, De Standaard. URL bezocht op 10 november 2018.
Tilkin, K. (2009) ‘De Heining’, LiteRom. URL bezocht op 10 november 2018.
Tomissen, E. (2008) ‘Jan Van Loy, de heining. Illusoire veiligheid’, Cutting Edge. URL bezocht op 10 november 2018.
Vullings, J. (2009) ‘De heining’ - Jan Van Loy’, Vrij Nederland. URL bezocht op 10 november 2018.
Vullings, J. (2009) ‘Omheind oord [Recensie: De Heining]’, Vrij Nederland. URL bezocht op 12 november 2018.
- ↑ a b Jan van Loy - De heining - Omheind de angst te lijf - 8weekly.nl. 8weekly.nl (22 november 2008). Geraadpleegd op 20 november 2018.
- ↑ a b Leyman, Dirk, Angst eet de ziel op karakterstudie. De Morgen (26 november 2008). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ a b c Absillis, Kevin (2016). De ruïnes van Utopia: Hoe het maakbare paradijs verschrompelde tot hekwerkwijk. Passage 3: 12
- ↑ a b Vullings, Jeroen, Omheind oord. Vrij Nederland (7 februari 2009). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ Filip, Huysegems, "Ik wil rustig wonen", 2009. Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ a b c Theunissen, Jeroen, Hapklaar. De Standaard (17 april 2009). Geraadpleegd op 20 november 2018.
- ↑ a b DBNL, Ons Erfdeel. Jaargang 52 · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 20 november 2018.
- ↑ Fortuin, Arjen, En toen daalde Nijinski neer op aarde. NRC Handelsblad (31 oktober 2008). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ Coolsaet, Rik, Het hek gaat open. De Standaard (24 april 2009). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ Reynebeau, Marc, Lezen wat er (niet) staat. De Standaard (30 april 2009). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ Tilkin, Kristoff, De Gouden Uil Literatuurprijs. Humo (14 april 2009). Geraadpleegd op 10 november 2018.
- ↑ Van Loy, Jan, 1964 -. Geraadpleegd op 10 oktober.