Gebruiker:MWAK/essay

Dit is een essay in wording ter gelegenheid van Wikipedia:100.000_artikelen

MWAK, ik heb wat kopjes en suggesties gedaan. Maar verander gerust alles. Motivatie of uitleg wat mij betreft niet nodig. Verder nog een idee om er geen traditioneel essay van te maken. Laten we er vooral plaatjes, geluid, kleuren, bewegend beeld aan toevoegen als dat mogelijk is. Of gaat je dat te ver? Elly 30 aug 2005 23:49 (CEST)

Terug in de tijd

• Nederlands: Wikipedia en Wikipedia:Geschiedenis van Wikipedia, Help:Unieke van Wikipedia
• Engels: en:Wikipedia en en:History of Wikipedia

Denkfout

Er wordt vaak een denkfout gemaakt als men het over wikipedia heeft. De denkfout bestaat hierin te menen dat Wikipedia een zo nauwkeurig mogelijke elektronische imitatie moet zijn van de gedrukte encyclopedie zoals die zich in de loop der eeuwen ontwikkeld heeft. Dat is om twee redenen een ernstige misvatting.

Op de eerste plaats heeft een gedrukte encyclopedie een vooraf bepaalde beperkte omvang. Behalve dat het leidt tot vele kenmerken die disfunctioneel zijn voor de kennisoverdracht (zoals een armoedige schrijfstijl — die kost minder ruimte — en een onsamenhangende weergave — lemmata moeten immers willekeurig verkleind kunnen worden om plaats te maken voor nieuwe kennis) betekent dit dat er zeer streng geselecteerd moet worden. Voor Wikipedia bestaat er echter geen noodzaak tot een dergelijk strenge procedure. Het is een dynamisch groeiend systeem.

Hiermee hangt het tweede punt samen. Bij die strenge selectie werd natuurlijk een bepaalde waardenhiërarchie toegepast. Bepaalde zaken achtte men belangwekkend, andere niet. Er moest een voldoende encyclopedisch belang zijn. Bij wikipedia vloeit uit de principiële onbegrensdheid voort dat er alleen een "marginale" toetsing nodig is. Het is voldoende dat een onderwerp enig encyclopedisch belang heeft. Sterker nog, in Wikipedia worden onderwerpen opgenomen die slechts weinig mensen van encyclopedisch belang zouden achten. Of er worden onderwerpen in opgenomen die traditionele encyclopedisten helemaal links laten liggen.

De kracht van Wikipedia ligt er daardoor in dat geen niemand aan een ander kan voorschrijven wat hij mag overdragen of leren. Dat kan uiteenlopen van een beschrijving van dagelijks begrip zoals geleuter, tot en met een bijzonder abstract wiskundig artikel zoals de vastepuntstelling van Brouwer.

Wikipedia heeft dus ruimte om bijvoorbeeld iedere individuele tank een korte geschiedenis te geven. Het toeval wil dat er in Frankrijk een project loopt om de lotgevallen van elke Char B1 bis in de campagne van 1940 te documenteren. Het mooiste boek dat ooit over tanks verschenen is, behandelt zo de geschiedenis van één enkel bataljon. En een korte samenvatting daarvan kan niet anders dan encyclopedisch zijn. Bij schepen is zoiets al heel normaal en de echte reden dat wij een tank anders behandelen dan een oorlogsbodem ligt eerder in de praktische beperking dan dat het zeer graduele verschil in belang een duidelijke dichotomie zou opleveren. Een encyclopedie heeft altijd een zekere distantie ten opzichte van de werkelijkheid maar de vraag waar die afstand dient te liggen zal beantwoord worden vanuit de culturele en intellectuele beperkingen van iedere samenleving en ieder individu. Mijn houding in deze kwestie is als een oproep die beperkingen zoveel mogelijk te overwinnen en in ieder geval nutteloze historische ballast overboord te gooien — en dan doel ik niet op slingermuren. (behoeft nog redactie)

Er kan ook nog iets komen over het bladeren van A tot Z in een gedrukte encyclopedie, en het willekeurig browsen van link naar link in Wikipedia. Beide heeft zijn charme natuurlijk. Welk kind is nooit begonnen te lezen vanaf de A, maar nooit verder gekomen dan de A? en hoe is dat in Wikipedia?

Talen

Links naar teksten in andere talen in veel artikelen. En natuurlijk de grootte/groei van deze talen ten opzichte van 100.000 artikelen in NL. En wat vinden we van een wikipedia in Limburgs en Fries. Zie ook http://www.wikipedia.nl voor alle wikipedia's in met het Nederlands samenhangde talen.

Het is veel en de groei is enorm

Statistieken over van alles en nog wat: http://en.wikipedia.org/wikistats/NL/Sitemap.htm

Wikipedianen

Inderdaad allerhande types. Zie Wikipedia:Wikipedianen. In het begin hield ik een grafiekje bij wie erbij kwamen. Ellywa was nr. 96. Ietsje fout, want mijn registratienummer is 97 (je nummer kan je zien als je klikt op "voorkeuren"). Dat doet me denken, een wikipediaan kan de layout van de encyclopedie die hij/zij ziet veranderen via een stylesheet (voor de echte nerds). Misschien zijn daar voorbeelden van (lezers: graag plaatjes van jouw speciale layout aanleveren). Zie ook op Wikipedianen de tabel links, wat voor types we zijn. Uiteen lopend van onkennis naar browser, maar ook serieuze zaken als je kennisgebied.

Zijn we allemaal nerds?

Nee, we ontmoeten elkaar soms ook irl, zie Wikipedia:Ontmoeten/Plaatsgevonden.

Speciale figuren

Vlaams blokkers, Jehova's, linkse en rechtse figuren, uit allerlei landen. Heetgebakerd of altijd kalm. Met veel (onbegrepen) humor of een totaal gebrek daaraan. Trollen ook ja. Zie Wikipedia:Achterkamertje en het archief daarvan. Sokpoppen.

Verslaving

Er zijn wel wat artikelen waarmee je kan testen of je wikiholic bent (zoek ik op als je dat wilt). Waarom is het zo verslavend. Heb ik zelf wel wat meningen over. Het sociale aspect, het soap effect, de bedreigingen van vandalisme, maar ook waardering geven en krijgen, genoegen beleven, verzameldrift uitoefenen. Er is altijd wel iemand met wie je kan communiceren. Naast wiki is er ook een chat op IRC en de mail.