Gebruiker:Paul B/Lichtseinstelsel 1946

Voorbijrijden met hoge snelheid toegestaan, het volgende sein toont middensnelheid

Het lichtseinstelsel 1946 is het in 1949 ingevoerde seinstelsel van de Nederlandse Spoorwegen, het eerste dat volledig uit daglichtseinen bestond.

Op het moment van, kwam men nog vrijwel uitsluitend armseinen of vormseinen tegen, die overdag aan de vorm te herkennen waren, en alleen 's nachts aan de lichten. Voorafgaande aan het nieuwe seinstelsel waren er wel enkele experimenten geweest met daglichtseinen. Daarbij kwam het lichtseinbeeld doorgaans overeen met het nachtelijke beeld van de gebruikelijke armseinen. Deze experimentele daglichtseinen werden alleen geplaatst waar armseinen vanwege de situatie ter plekke minder geschikt waren en een daglichtsein beter zichtbaar zou zijn.

Voor het nieuwe seinstelsel werd een compleet andere opzet bedacht. Waar bij de armseinen het uitgangspunt vooral was dat de treinbestuurder steeds wist of hij rechtdoorgaand of aftakkend spoor bereed en in welke richting (waar dan bij aftakkend spoor snelheidsbeperkingen golden) was dat principe bij het seinstelsel 1946 verlaten. De seinen gaven nog slechts informatie over de toegestane snelheid, en niet meer over de richting. Door gebruik te maken van maximaal drie boven elkaar geplaatste lichten, kon men drie verschillende snelheden aangeven, die respectievelijk lage snelheid, middensnelheid en hoge snelheid werden genoemd.

Dit aspect van het lichtseinstelsel 1946 is duidelijk geïnspireerd op de nog steeds gangbare driehoogteseinen van de Noord-Amerikaanse spoorwegmaatschappijen, maar met enkele belangrijke verschillen. Zo worden in de Amerikaanse lichtseinen rode lichten als 'placeholder' of tellicht gebruikt; het seinbeeld rood-groen-rood betekent dan 'doorrijden met middensnelheid' (medium clear) en alleen wanneer alle lichten rood zijn, is dit een opdracht tot stoppen. Dit leek voor de Nederlandse situatie minder geschikt, en ook wilde men juist zoveel mogelijk toe naar slechts één kleur licht per seinbeeld. Het resultaat was niet geheel succesvol te noemen: al in 1955 werd de opvolger van het stelsel 1946 ingevoerd, en de driehoogteseinen hebben er niet lang gestaan.

Naast de driehoogteseinen waren er hoog geplaatste seinen met een enkel licht, dat rood, geel of groen kon tonen. Deze seinen werden gebruikt langs de vrije baan, als onderdeel van het automatische blokstelsel. Hier hoefde geen snelheid te worden gespecificeerd. Ook waren er laag geplaatste seinen (in feite voorlopers van de huidige dwergseinen) die alleen met lage snelheid voorbij mochten worden gereden.

In de jaren na 1949 werden nog enkele seinbeelden toegevoegd, met name laag geplaatste seinen met twee lichten (die dan zowel lage snelheid als middensnelheid konden aangeven).

Seinbeelden

Hoog			Midden		Laag	Waarschuwing			Stop
209	210	211	212	213	214	215	216	217	220

Nr.	lichtbeeld			Opdracht/toestemming
209	groen-wit-wit			Voorbijrijden met hoge snelheid toegestaan. Het volgende sein toont hoge snelheid.
210	groen-groen-wit			Hoge snelheid verminderen. Het volgende sein toont middensnelheid.
211	groen-wit-groen			Hoge snelheid verminderen. Het volgende sein toont lage snelheid.
212	wit-groen-wit			Voorbijrijden met middensnelheid toegestaan. Het volgende sein toont middensnelheid of hoger.
213	wit-groen-groen			Middensnelheid verminderen. Het volgende sein toont lage snelheid.
214	wit-wit-groen			Voorbijrijden met lage snelheid toegestaan. Het volgende sein toont lage snelheid of hoger.

Nr.	Lichtbeeld	Omschrijving	Opdracht/toestemming
209		groen-wit-wit	Voorbijrijden met hoge snelheid toegestaan. Het volgende sein toont hoge snelheid.
210		groen-groen-wit	Hoge snelheid verminderen. Het volgende sein toont middensnelheid.
211		groen-wit-groen	Hoge snelheid verminderen. Het volgende sein toont lage snelheid.
212		wit-groen-wit	Voorbijrijden met middensnelheid toegestaan. Het volgende sein toont middensnelheid of hoger.
213		wit-groen-groen	Middensnelheid verminderen. Het volgende sein toont lage snelheid.
214		wit-wit-groen	Voorbijrijden met lage snelheid toegestaan. Het volgende sein toont lage snelheid of hoger.

Meer seinbeelden

Veilig	Seinbeeld	Opdracht/toestemming
	groen-wit-wit	Voorbijrijden met hoge snelheid toegestaan. Het volgende sein toont hoge snelheid.
	wit-groen-wit	Voorbijrijden met middensnelheid toegestaan. Het volgende sein toont middensnelheid of hoger.
	wit-wit-groen	Voorbijrijden met lage snelheid toegestaan. Het volgende sein toont lage snelheid of hoger.
Aankondiging
	groen-groen-wit	Hoge snelheid verminderen tot middensnelheid.
	groen-wit-groen	Hoge snelheid verminderen tot lage snelheid
	wit-groen-groen	Middensnelheid verminderen tot lage snelheid.
Waarschuwing
	geel-wit-wit	Hoge snelheid verminderen, volgende sein toont stop.
	wit-geel-wit	Middensnelheid verminderen, volgende sein toont stop.
	wit-wit-geel	Lage snelheid verminderen, volgende sein toont stop.
Stop
	Eén rood licht	Stop voor het sein

Seinbeelden en opdrachten/toestemmingen van de lichtseinen staan in de tabel hieronder.

Lichtseinen in Nederland

Hoog geplaatste seinen	Omschrijving	Betekenis	Laag geplaatste seinen
	Hooggeplaatst groen	Voorbijrijden toegestaan met ter plaatse geldende snelheid.
	Hooggeplaatst groen-wit-wit	Voorbijrijden toegestaan met de ter plaatse geldende hoge snelheid.
	Hooggeplaatst wit-groen-wit	Voorbijrijden toegestaan met de ter plaatse geldende middensnelheid.
	Hooggeplaatst wit-wit-groen of laaggeplaatst groen	Voorbijrijden toegestaan met de ter plaatse geldende hoge snelheid.
	Hoog of laag geplaatst geel licht.	De snelheid begrenzen tot 40 km/h of zoveel minder als nodig is om voor het eerstvolgende stoptonende sein te kunnen stoppen. Tussen dit sein en het rode sein kan een geel knipperend sein geplaatst zijn, zie onder.
	Hoog of laag geplaatst knipperend geel licht, knippert 75 maal per minuut	Voorbijrijden toegestaan. Binnen remwegafstand bevindt zich een rood sein. Dit geel knipperende sein werd steeds voorafgegaan door een geel sein.
	Hoog of laag geplaatst knipperend geel licht, knippert 180 maal per minuut	Voorbijrijden toegestaan. Het snel knipperende licht betekent dat de trein binnenkomt op mogelijk bezet spoor of dat er om een andere reden voorzichtig moet worden gereden.
	Hoog of laag geplaatst rood licht.	Stoppen voor het sein.