Pepijn

Pepijn is een Nederlandse mannelijke voornaam van Frankische origine. Over de betekenis bestaan verschillende theorieën. De naam komt zeldzaam ook voor in de spelling Pippijn, Pepeijn en Peppijn.

Geschiedenis van de naam

De naam is al bekend sinds de 4e eeuw. Vanaf de vroege middeleeuwen won de naam aan populariteit onder invloed van verschillende Frankische hoge edelen die over Austrasië heerste, een koninkrijk rond de Maas en de Rijn in delen van het huidige Frankrijk, Nederland, België en Duitsland. De bekendste van deze Pepijnen, is Pepijn de Korte, koning der Franken en vader van Karel de Grote. Ten onrechte wordt soms gedacht dat de naam Pepijn afstamt van het Franse Pépin, omdat Pepijn de Korte, in het Frans Pépin le Bref, als een Franse koning gezien word. Maar Pepijn III en zijn voorvaders Pepijn I en Pepijn II waren Frankisch, een Germaanse taal die veel nauwer verbonden is met het Nederlands dan het Frans. Volgens prof. K. Roelandts werd de naam in het Frankisch uitgesproken als "Pippin" (waarbij de tweede i lang is) .

Betekenis

Voor de betekenis van de naam zij verschillende verklaringen:

• Het zou afgeleid zijn van het Frankisch woord bib- of bibēną dat bewegen of beven betekend, zoals in het Nederlandse bibberen. Het zou daarmee zoiets als "ontzagwekkend" (doen rillen) beteken.
• Nederlandse naamkundige bronnen suggereren dat de naam Pepijn een kinderlijke verbastering is van Wilbert of Wilbrecht, wat wil en helder betekent, waarbij Wilbert wordt ingekort tot Wilbo die veranderde in Pippo en uiteindelijk in Pepijn.
• In het Spaans en het Italiaans komen de gelijkklinkende namen Pepe, Pepin en Peppino voor. Dit zijn verkortingen of koosnamen voor José (sp), Jusepe (sp) en Giuseppe (it), allemaal vormen van Jozef. Het Frankische Pepijn lijkt echter een andere oorsprong te hebben. De historische figuren met de naam Pepijn heten in deze talen dan ook Pipino en niet Peppino.
• Het zou afkomstig zijn van het Oud-Franse pepin of pipin dat 'Fruitzaad' of zaad van een appel betekend, en daarmee een metonymische beroepsnaam voor een tuinman of teler van fruitbomen kunnen zijn. Waarschijnlijk berust dit op een valse etymologie of geld dit enkel voor de later gevormde Frans en Engelse achternamen Pépin en Pippin.

Vroegmiddeleeuwse personen

De Pepiniden of Pippiniden, waaronder:

• Pepijn van Landen (580-640); ook bekend als Pepijn de Oudere, hofmeier (615/623-640)
• Pepijn van Herstal (635/640-714); ook bekend als Pepijn de Jongere, hofmeier (680-714)
• Pepijn de Korte (714-768), ook bekend als Pepijn III, koning der Franken (751-768)
• Pepijn de Gebochelde, zoon van Karel de Grote (+ ca. 813)
• Pepijn van Italië, zoon van Karel de Grote, koning van Italië (781-810)
• Pepijn I van Aquitanië, koning van Aquitanië (817-838)
• Pepijn II van Aquitanië, koning van Aquitanië (823-864)

De afstammelingen van Karel Martel, zoon van Pepijn II, werden Karolingen genoemd.

Moderne personen

• Pepijn Crone, een Nederlands journalist en presentator
• Pepijn Lanen, rapper van De Jeugd van Tegenwoordig
• Pepijn Lijnders, een Nederlands voetbaltrainer

Personages

• Peregrijn Toek, kortweg Pepijn, een figuur uit de werken van J.R.R. Tolkien
• Pepijn (boek), hoofdfiguur uit een reeks kinderboeken van Katie Velghe

Overig

• Cabaret PePijn, de cabaretgroep van Paul van Vliet
• Theater PePijn, een Haags theater, opgericht en in de begindagen geleid door Paul van Vliet en de andere leden van de gelijknamige cabaretgroep

Bekijk alle artikelen waarvan de titel begint met Pepijn of met Pepijn in de titel.

Dit is een doorverwijspagina, bedoeld om de verschillen in betekenis of gebruik van Pepijn inzichtelijk te maken.

Op deze pagina staat een uitleg van de verschillende betekenissen van Pepijn en verwijzingen daarnaartoe. Bent u hier via een pagina in Wikipedia terechtgekomen? Pas dan de verwijzing naar deze doorverwijspagina aan, zodat toekomstige bezoekers direct op de juiste pagina terechtkomen.

Bronnen, noten en/of referenties