Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Deventer (1864-1888)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Deventer (1864-1888) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Deventer in de periode 1864-1888.
Het kiesdistrict Deventer was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd in 1864 gewijzigd door een aanpassing van de Kieswet. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Apeldoorn, Bathmen, Deventer, Diepenveen, Epe, Goor, Gorssel, Hellendoorn, Holten, Markelo, Olst, Raalte, Rijssen, Voorst en Wijhe.
In 1878 werd de indeling van het kiesdistrict gewijzigd. De gemeente Apeldoorn werd toegevoegd aan het kiesdistrict Amersfoort. Tevens werden gedeelten van de kiesdistricten Almelo (de gemeenten Ambt Delden en Stad Delden), Zutphen (de gemeente Diepenheim) en Zwolle (de gemeente Heerde) toegevoegd aan het kiesdistrict Deventer.
Het kiesdistrict Deventer was in deze periode een meervoudig[1] kiesdistrict: het vaardigde twee leden af naar de Tweede Kamer. Om de twee jaar trad één van de leden af; er werd dan een periodieke verkiezing gehouden voor de vrijgevallen zetel. Bij algemene verkiezingen (na ontbinding van de Tweede Kamer) bracht elke kiezer twee stemmen uit. Om gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel behalen.[2]
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
14 juni 1864 (tussentijds)[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren tussentijdse verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de omzetting van het kiesdistrict Deventer in een meervoudig kiesdistrict waardoor een tweede zetel beschikbaar kwam.[3]
14 juni | 28 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.598 | 2.598 |
Opkomst | 1.632 | 1.698 |
Geldige stemmen | 1.595 | 1.680 |
Blanco stemmen | 9 | 6 |
Kandidaten | ||
A. van Delden | 757 | 1.247 |
A.F. Vos de Wael | 394 | 433 |
J.P.P. van Zuylen van Nijevelt | 194 | |
W. van Lynden | 156 | |
C.L.M. Smissaert van de Haere | 51 |
14 juni 1864 (periodiek)[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.598 |
Opkomst | 1.630 |
Geldige stemmen | 1.603 |
Blanco stemmen | 17 |
Kandidaten | |
G. Dumbar[5] | 1323 |
O. van Wassenaer van Catwijck | 172 |
12 juni 1866[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.631 |
Opkomst | 1.064 |
Geldige stemmen | 1.035 |
Blanco stemmen | 11 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 774 |
O. van Wassenaer van Catwijck | 238 |
30 oktober 1866[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[6]
30 oktober | 13 november[7] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.631 | 2.631 |
Opkomst | 1.985 | 1.593 |
Geldige stemmen | 3.841 | 1.578 |
Blanco stemmen | 115 | 11 |
Kiesdrempel | 960 | 789 |
Kandidaten | ||
A. van Delden[5] | 1.013 | |
G. Dumbar[5] | 921 | 1.084 |
G.A. Vos de Wael | 427 | 494 |
P.J. Teding van Berkhout | 415 | |
W.A.A.J. Schimmelpenninck van der Oye | 403 | |
J.A. van de Velde | 394 | |
M.D. van Otterloo | 157 | |
H.C. Dubois | 36 |
22 januari 1868[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[8]
22 januari | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.719 |
Opkomst | 1.841 |
Geldige stemmen | 3.657 |
Blanco stemmen | 21 |
Kiesdrempel | 914 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 1.134 |
G. Dumbar[5] | 1.055 |
W.A.A.J. Schimmelpenninck van der Oye | 766 |
E. van Lynden | 665 |
8 juni 1869[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.725 |
Opkomst | 1.828 |
Geldige stemmen | 1.815 |
Blanco stemmen | 11 |
Kandidaten | |
G. Dumbar[5] | 1.242 |
J.J. Teding van Berkhout | 532 |
13 juni 1871[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
13 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.771 |
Opkomst | 1.224 |
Geldige stemmen | 1.209 |
Blanco stemmen | 11 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 887 |
G.A. Vos de Wael | 111 |
M.D. van Otterloo | 102 |
W.L.F.C. van Rappard | 58 |
A.F. Vos de Wael | 31 |
1 augustus 1872[bewerken | brontekst bewerken]
Albertus van Delden, gekozen bij de verkiezingen van 13 juni 1871, trad op 6 juli 1872 af vanwege zijn toetreding tot het kabinet-De Vries-Fransen van de Putte. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
1 augustus | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.814 |
Opkomst | 1.032 |
Geldige stemmen | 1.011 |
Blanco stemmen | 14 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas | 688 |
A. Schimmelpenninck van der Oye | 199 |
W.A.A.J. Schimmelpenninck van der Oye | 113 |
10 juni 1873[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.937 |
Opkomst | 1.611 |
Geldige stemmen | 1.596 |
Blanco stemmen | 5 |
Kandidaten | |
W.H. Dullert | 903 |
A. Schimmelpenninck van der Oye | 673 |
15 juli 1873[bewerken | brontekst bewerken]
Willem Dullert was bij de verkiezingen van 10 juni 1873 gekozen in twee kiesdistricten, Arnhem en Deventer. Hij opteerde voor Arnhem, als gevolg waarvan in Deventer een naverkiezing gehouden werd.
15 juli | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.937 |
Opkomst | 2.132 |
Geldige stemmen | 2.101 |
Blanco stemmen | 15 |
Kandidaten | |
A. Schimmelpenninck van der Oye | 1.072 |
W. van der Kaay | 850 |
G. Dumbar | 170 |
8 juni 1875[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.923 |
Opkomst | 2.214 |
Geldige stemmen | 2.201 |
Blanco stemmen | 11 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas[5] | 1.299 |
J.W. Gefken | 898 |
12 juni 1877[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.064 |
Opkomst | 2.356 |
Geldige stemmen | 2.348 |
Blanco stemmen | 4 |
Kandidaten | |
A. van Delden | 1.355 |
A. Schimmelpenninck van der Oye[5] | 992 |
10 juni 1879[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.090 |
Opkomst | 1.961 |
Geldige stemmen | 1.949 |
Blanco stemmen | 12 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas[5] | 1.092 |
A.P.R.C. Borch van Verwolde | 563 |
F.T. Westerwoudt | 273 |
14 juni 1881[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.173 |
Opkomst | 2.111 |
Geldige stemmen | 2.101 |
Blanco stemmen | 6 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 1.234 |
A.P.R.C. Borch van Verwolde | 859 |
12 juni 1883[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.243 |
Opkomst | 2.585 |
Geldige stemmen | 2.573 |
Blanco stemmen | 7 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas[5] | 1.426 |
A.P.R.C. Borch van Verwolde | 1.141 |
28 oktober 1884[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[9]
28 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.297 |
Opkomst | 2.793 |
Geldige stemmen | 5.562 |
Blanco stemmen | 16 |
Kiesdrempel | 1.391 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 1.621 |
P. Blussé van Oud-Alblas[5] | 1.572 |
A. Schimmelpenninck van der Oye | 1.193 |
A.P.R.C. Borch van Verwolde | 1.156 |
15 juni 1886[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[10]
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.470 |
Opkomst | 3.059 |
Geldige stemmen | 6.086 |
Blanco stemmen | 24 |
Kiesdrempel | 1.522 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 1.846 |
P. Blussé van Oud-Alblas[5] | 1.804 |
A. Schimmelpenninck van der Oye | 1.242 |
C. van Hövell | 736 |
P.F. Besier | 447 |
14 juni 1887[bewerken | brontekst bewerken]
Pieter Blussé van Oud-Alblas, gekozen bij de verkiezingen van 15 juni 1886, overleed op 19 mei 1887. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.438 |
Opkomst | 2.280 |
Geldige stemmen | 2.273 |
Blanco stemmen | 5 |
Kandidaten | |
H.J. Dijckmeester | 1.466 |
R.J. Schimmelpenninck | 608 |
W.G. Brantsen van de Zijp | 196 |
1 september 1887[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[11]
1 september | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.438 |
Opkomst | 1.479 |
Geldige stemmen | 2.786 |
Blanco stemmen | 170 |
Kiesdrempel | 697 |
Kandidaten | |
A. van Delden[5] | 1.341 |
H.J. Dijckmeester[5] | 1.331 |
Voortzetting[bewerken | brontekst bewerken]
Na de grondwetsherziening van 1887 werden de meervoudige kiesdistricten opgeheven; het kiesdistrict Deventer werd derhalve omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.[1] De gemeente Rijssen werd toegevoegd aan het kiesdistrict Almelo, de gemeente Epe aan het kiesdistrict Apeldoorn, de gemeente Heerde aan het kiesdistrict Kampen, de gemeenten Ambt Delden, Diepenheim, Goor, Gorssel, Markelo en Stad Delden aan het kiesdistrict Lochem, de gemeenten Holten en Raalte aan het kiesdistrict Ommen en de gemeenten Hellendoorn en Wijhe aan het kiesdistrict Zwolle.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Deventer (1848-1864)
- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Deventer (1888-1918)
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Deventer op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ a b Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer, een meervoudig kiesdistrict twee of meer leden.
- ↑ De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
- ↑ In 1864 werd het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van 72 naar 75. Daarom werden op 14 juni 1864 in drie kiesdistricten tussentijdse verkiezingen gehouden.
- ↑ Omdat geen van de kandidaten er in de eerste ronde in slaagde de districtskiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Deventer.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat deze een motie had aangenomen waarin het kabinetsbeleid op het gebied van Koloniën werd afgekeurd.
- ↑ Omdat niet het vereiste aantal kandidaten er in de eerste ronde in slaagde de districtskiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ Nadat de begroting voor Buitenlandse Zaken door de Tweede Kamer verworpen was, bood het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt zijn ontslag aan. Hierop ontbond de Koning de Tweede Kamer.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat het kabinet-Heemskerk Azn.zijn functie ter beschikking had gesteld.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.