Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Eindhoven (1888-1918)

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Eindhoven (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Eindhoven in de periode 1888-1918.^[1]

Het kiesdistrict Eindhoven was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd gewijzigd na de grondwetsherziening van 1887; tevens werd het kiesdistrict toen omgezet in een enkelvoudig district.^[2] Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Bergeyk, Best, Bladel, Borkel en Schaft, Dommelen, Duizel, Eersel, Eindhoven, Gestel en Blaarthem, Hooge en Lage Mierde, Hoogeloon, Hapert en Casteren, Liempde, Luyksgestel, Oerle, Oirschot, Reusel, Riethoven, Stratum, Strijp, Valkenswaard, Veldhoven, Vessem, Wintelre en Knegsel, Westerhoven, Woensel en Eckart en Zeelst.

Het kiesdistrict Eindhoven vaardigde in dit tijdvak per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

Legenda

vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[3]

	6 maart
Kiesgerechtigden	3.014
Opkomst	1.442
Geldige stemmen	1.424
Blanco stemmen	9
Kandidaten
A.J.H. van Baar^[4]	1.329
D.H. van den Acker	44

21 februari 1889[bewerken | brontekst bewerken]

Antonius van Baar, gekozen bij de verkiezingen van 6 maart 1888, overleed op 26 januari 1889. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	21 februari
Kiesgerechtigden	3.014
Opkomst	1.451
Geldige stemmen	1.443
Blanco stemmen	4
Kandidaten
W.P.A. Mutsaers	1.401

9 juni 1891[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni
Kiesgerechtigden	3.030
Opkomst	1.375
Geldige stemmen	1.364
Blanco stemmen	5
Kandidaten
W.P.A. Mutsaers^[4]	1.187
A.F. Vos de Wael	87
H. Goeman Borgesius	74

9 juli 1891[bewerken | brontekst bewerken]

Willem Mutsaers was bij de verkiezingen van 9 juni 1891 gekozen in twee kiesdistricten, Eindhoven en Waalwijk. Hij opteerde voor Waalwijk, als gevolg waarvan in Eindhoven een naverkiezing gehouden werd.

	9 juli
Kiesgerechtigden	3.030
Opkomst	1.632
Geldige stemmen	1.623
Blanco stemmen	7
Kandidaten
J.T.M. Smits van Oyen	1.209
D.H. van den Acker	191
H.J.A.M. Schaepman	178
L. Houben	31

10 april 1894[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.

	10 april
Kiesgerechtigden	2.994
Opkomst	1.088
Geldige stemmen	1.081
Blanco stemmen	7
Kandidaten
J.T.M. Smits van Oyen^[4]	1.047

15 juni 1897[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	5.555
Kandidaten
J.T.M. Smits van Oyen^[4]

Smits van Oyen was de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

16 november 1898[bewerken | brontekst bewerken]

Josephus Smits van Oyen, gekozen bij de verkiezingen van 15 juni 1897, overleed op 12 oktober 1898. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	16 november
Kiesgerechtigden	5.728
Opkomst	2.928
Geldige stemmen	2.874
Blanco stemmen	54
Kandidaten
V.A.M. van den Heuvel	1.725
D.H.van den Acker	1.149

14 juni 1901[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	14 juni
Kiesgerechtigden	6.156
Opkomst	3.652
Geldige stemmen	3.596
Blanco stemmen	56
Kandidaten
V.A.M. van den Heuvel^[4]	2.388
A.F.C.M. Raupp	1.208

16 juni 1905[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	16 juni
Kiesgerechtigden	6.814
Opkomst	4.934
Geldige stemmen	4.865
Blanco stemmen	69
Kandidaten
V.A.M. van den Heuvel^[4]	4.425
J.A.H. van den Brink	440

11 juni 1909[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	11 juni
Kiesgerechtigden	7.548
Opkomst	5.325
Geldige stemmen	5.270
Blanco stemmen	55
Kandidaten
V.A.M. van den Heuvel^[4]	4.759
J. Jansen	511

20 oktober 1910[bewerken | brontekst bewerken]

Vincent van den Heuvel, gekozen bij de verkiezingen van 11 juni 1909, trad op 20 september 1910 af vanwege zijn benoeming als lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	20 oktober
Kiesgerechtigden	7.808
Opkomst	5.353
Geldige stemmen	5.307
Blanco stemmen	46
Kandidaten
J. van Best	4.860
H. Spiekman	447

17 juni 1913[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	17 juni
Kiesgerechtigden	8.816
Opkomst	6.513
Geldige stemmen	6.392
Blanco stemmen	121
Kandidaten
J. van Best^[4]	5.751
H. Spiekman	641

15 juni 1917[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	10.059
Kandidaten
J. van Best^[4]

De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.^[5] Van Best was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

Opheffing[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Eindhoven. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.

Bronnen

Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Eindhoven op www.verkiezingsuitslagen.nl
Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Eindhoven.
↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1] De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

[2] Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

[3] Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.

[zittend-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Eindhoven.

[5] Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]