Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Rheden

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Rheden geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Rheden in de periode 1888-1918.^[1]

Het kiesdistrict Rheden werd ingesteld na de grondwetsherziening van 1887.^[2] Tot het kiesdistrict behoorden de volgende gemeenten: Angerlo, Bergh, Didam, Duiven, Herwen en Aerdt, Huissen, Rheden, Rosendaal, Wehl, Westervoort en Zevenaar.

Het kiesdistrict Rheden vaardigde in deze periode per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

Legenda

vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[3]

	6 maart
Kiesgerechtigden	2.998
Opkomst	2.655
Geldige stemmen	2.635
Blanco stemmen	9
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[4]	1.671
E. Brantsen	651
Æ. Mackay	297

9 juni 1891[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni
Kiesgerechtigden	3.066
Opkomst	1.780
Geldige stemmen	1.657
Blanco stemmen	118
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[5]	1.346
C.M. Brantsen	175
B. Cuperus	50
A.A.E.J.R. Brantsen	42

10 april 1894[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.

	10 april
Kiesgerechtigden	3.114
Opkomst	1.321
Geldige stemmen	1.279
Blanco stemmen	37
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[5]	1.058
H.J.A.M. Schaepman	156

15 juni 1897[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	6.417
Opkomst	5.094
Geldige stemmen	4.934
Blanco stemmen	160
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[5]	3.136
P. van Vliet	1.152
C.W. Vrijland	646

14 juni 1901[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	14 juni
Kiesgerechtigden	6.419
Opkomst	3.867
Geldige stemmen	3.781
Blanco stemmen	86
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[5]	2.811
B. Cuperus	970

16 juni 1905[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	16 juni
Kiesgerechtigden	7.056
Opkomst	4.406
Geldige stemmen	4.333
Blanco stemmen	73
Kandidaten
M.J.C.M. Kolkman^[5]	3.223
K. Eland	1.110

3 maart 1908[bewerken | brontekst bewerken]

Maximilien Kolkman, gekozen bij de verkiezingen van 16 juni 1905, trad op 11 februari 1908 af vanwege zijn toetreding tot het op 12 februari 1908 - na een kabinetscrisis - aangetreden kabinet-Heemskerk. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	3 maart
Kiesgerechtigden	7.562
Kandidaten
J.W.J.C.M. van Nispen tot Sevenaer

Van Nispen tot Sevenaer was de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

11 juni 1909[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	11 juni
Kiesgerechtigden	7.609
Kandidaten
J.W.J.C.M. van Nispen tot Sevenaer^[5]

Van Nispen tot Sevenaer was de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

17 juni 1913[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	17 juni
Kiesgerechtigden	8.548
Opkomst	5.888
Geldige stemmen	5.739
Blanco stemmen	149
Kandidaten
J.W.J.C.M. van Nispen tot Sevenaer^[5]	4.564
L.M. Hermans	1.175

6 februari 1917[bewerken | brontekst bewerken]

Joseph van Nispen tot Sevenaer, gekozen bij de verkiezingen van 17 juni 1913, overleed op 10 januari 1917. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	6 februari
Kiesgerechtigden	9.352
Kandidaten
J.R.H. van Schaik

Van Schaik was de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

15 juni 1917[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	9.404
Kandidaten
J.R.H. van Schaik^[5]

De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.^[6] Van Schaik was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

Opheffing[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Rheden. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.

Bronnen

Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Rheden op www.verkiezingsuitslagen.nl
Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
↑ Het kiesdistrict was een afsplitsing van de meervoudige kiesdistricten Arnhem en Nijmegen, die beide in 1888 werden omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.
↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
↑ Kolkman was aftredend Kamerlid voor Nijmegen, waarvan het kiesdistrict Rheden in 1888 een afsplitsing was.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Rheden.
↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1] De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

[2] Het kiesdistrict was een afsplitsing van de meervoudige kiesdistricten Arnhem en Nijmegen, die beide in 1888 werden omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.

[3] Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.

[4] Kolkman was aftredend Kamerlid voor Nijmegen, waarvan het kiesdistrict Rheden in 1888 een afsplitsing was.

[zittend-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Rheden.

[6] Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]