Gebruiker:PAvdK/Kladblok/Hongaars werkwoord

	Dit is het persoonlijke kladblok van PAvdK/Kladblok.
	Een kladblok is een subpagina van iemands gebruikerspagina. Het dient als testruimte voor de gebruiker en om nieuwe artikelen of langere toevoegingen aan bestaande pagina's voor te bereiden. Let op: je kladblok opslaan gaat met de knop 'publiceren'. De pagina wordt daarmee nog niet in de openbare encyclopedie geplaatst en blijft een kladpagina. De kladblokpagina is wel zichtbaar (voor iedereen die wat meer van Wikipedia) en mag dus geen onoorbare dingen te bevatten.
	Het is, ook in een kladblok, uitdrukkelijk niet toegestaan om zonder toestemming auteursrechtelijk beschermd materiaal van derden te publiceren.
	Enkele handige links: Spiekbriefje | Snelcursus Andere testplaatsen: De algemene zandbak | De probeerpagina van de snelcursus | De sjabloonzandbak

P.A. van der Knaap (overleg) (Navigatie) Goedenacht. Het is vandaag 25-05-2024

Pagina's die met Gebruiker:PAvdK beginnen  PAvdK /Archief2010-2012 /Archief2013 /Archief2014 /Archief2015 /Archief2016 /Archief2017 /Archief2018 /Archief2019 /Archief2020Corona /Archief2021-2022 /EditCounterOptIn.js /Kladblok /Kladblok/Biologie /Kladblok/Biologie/Mossenmorfologie /Kladblok/Grammatica van het Hongaars /Kladblok/Hoe laat /Kladblok/Hongaars achterzetsel /Kladblok/Hongaars meervoud /Kladblok/Hongaars telwoord /Kladblok/Hongaars voornaamwoord /Kladblok/Hongaars werkwoord /Kladblok/Hongaars zelfstandig naamwoord /Kladblok/Hongaarse bezitsuitgangen /Kladblok/Hongaarse literatuur /Kladblok/Hongaarse woordvorming /Kladblok/Hongaarse zinsbouw /Kladblok/Japanse lantaarns en pagodes /Kladblok/Koreaanse lantaarn en pagodes /Kladblok/Nagybánya /Kladblok/Navigatie PAvdK /common.css Tellingen bijdragen Globale bijdragen (maand) nieuw gemaakt Aantal doorgevoerde wijzigingen Articleinfo Analyse gebruikersweergaven Cijfers en diagrammen Boek maken van WP-artikelen Logboeken oorwurm

Hongaars werkwoord

Zie Hongaars werkwoord voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook Gebruiker:PAvdK/Kladblok/Grammatica van het Hongaars.

---

<Stammen>

geen, twee harmonische vormen of in drie harmonische vormen

---

<Vervoeging>

onbepaalde vervoeging en bepaalde vervoeging

---

<!>

Hongaarse werkwoorden hebben een werkwoordstam die dient als de basisvorm. De stam staat opgenomen in het woordenboek. De werkwoordstam komt overeen met de derde persoon enkelvoud (3^de pers. ev.) van de tegenwoordige tijd van de onbepaalde vervoeging van het werkwoord. De werkwoordstam eindigt vrijwel altijd op een medeklinker.

kort overzicht

Werkwoordstammen

De korte (of absolute) stam van het werkwoord , wordt gewoonlijk gebruikt bij de vorming van alle werkwoordstijden en wijzen, de infinitief en de deelwoorden.

Werkwoordvervoeging: Stam & Teken & Uitgang
Stam	← komt overeen met 3p. ev. tt.
+ Teken	Tijd	tegenwoordig tijd verleden tijd	(tt.) (vt.)
	Wijs	voorwaardelijke wijs aansporende wijs
+ Uitgang	Persoon	eerste persoon tweede persoon derde persoon	(1p.) (2p.) (3p.)
	Getal	enkelvoud meervoud	(ev.) (mv.)
	Bepaaldheid	onbepaald bepaald

Teken

Op de stam volgt eerst het eventuele 'teken' (voor de tijd en de wijs), en dan de persoonsuitgang (voor weergaven van de persoon, het getal en de bepaaldheid). De onbepaalde wijs (infinitief) en de deelwoorden worden eveneens gevormd uit de werkwoordstam.

Functies van het teken (dat voor de eventuele persoonsuitgang staat):

• verleden tijd (múlt idő): vaak een -t-
• voorwaardelijke wijs (feltételes mód), vaak een -n-
• gebiedende of aansporende wijs (), vaak een -j-

De tegenwoordige tijd (jelen idő) heeft geen teken

Persoonsuitgang

Functies van de persoonsuitgang (dat volgt op een eventueel teken):

• de persoon: eerste persoon, tweede persoon of derde persoon
• het getal: enkelvoud of meervoud
• de bepaaldheid hangt af van der aard van het lijdend voorwerp: bepaald of onbepaald

Bij de derde persoon enkelvoud ontbreekt bij veel werkwoorden een uitgang, met uitzondering van groep van de -ik-werkwoorden. Deze vorm, met weglating van de -ik-uitgang, wordt in het woordenboek vermeld, omdat bijna alle vormen hieruit worden samengesteld. (de woordenboekvorm is dus niet de infinitief, zoals in het Nederlands!) Een vervoegde vorm van een werkwoord bestaat tenminste uit een werkwoordstam, een 'teken' voor de tijd of wijs en een persoonsuitgang.

Typen werkwoordstammen
onveranderlijke stammen
alternatieve stammen
onregelmatige stammen

Alternatieve stammen

De werkwoordstammen eindigen vrijwel altijd op een medeklinker en zijn gewoonlijk stabiel: zij worden gebruikt bij alle tijden en wijzen. Naast de absolute stam is er bij sommige werkwoorden een alternatieve stam. Onregelmatige werkwoordstammen worden gekenmerkt door stammen die kunnen veranderen als er een uitgang achter wordt geplaatst, ongebruikelijke veranderingen veroorzaken in de uitgangen of anderszins onvoorspelbare eigenschappen hebben.

Voor- en achtervoegsels

Een stam van een werkwoord kan nog verlengd worden met voor- en achtervoegsels, die de betekenis van het werkwoord wijzigen.

Persoonlijke voornaamwoorden

De 1^ste naamval van de persoonlijke voornaamwoorden wordt alleen bij sterke nadruk gebruikt. Er is geen grammaticaal geslacht. De persoonlijke voornaamwoorden zijn:

getal ↓	persoon ↓	1ste naamval nominatief	3de naamval datief	4de naamval accusatief
Enkelvoud	1ste	én = ik	nekem = mij	engem = mij
	2de	te = jij	neked = jou	téged = jou
	3de	ő = hij/zij Maga/Ön = U	neki = hem/haar Magának/Önnek = U	őt = hem/haar Magát/Önt = U
Meervoud	1ste	mi = wij	nekünk = ons	minket = ons
	2de	ti = jullie	nektek = jullie	titeket = jullie
	3de	ők = zij Maguk/Önök = U	nekik = hun Maguknak/Önöknek = U	őket = hen Magukat/Önöket = U

De beleefdheidsvormen (vgl. U) worden behandeld als de derde persoon (vgl. hij/zij).

Klinkerharmonie

Klinkerharmonie houdt in dat er in een enkelvoudig woord gewoonlijk alleen klinkers zijn van één type. De meest uitgangen en ook sommige 'tekens' zijn er in twee of drie vormvarianten (allomorfen), in andere gevallen is er slechts één vorm. Op grond van de regels voor de klinkerharmonie moet een keuze gemaakt worden uit de verschillende varianten van uitgangen.

De drie klinkertypen bij de klinkerharmonie
klinkerronding = ↓ lipronding ↓	tongstand, articulatieplaats
	achterklinker	voorklinker
ongerond	a, á	e, é, i, í
gerond	o, ó, u, ú	ö, ő, ü, ű

De keuze van de uitgang en van de 'tekens' is afhankelijk van de laatste klinker in de stam van het werkwoord. Er zijn:

1. onveranderlijke vormen (uitgangen en 'tekens' onveranderlijk),
2. twee harmonische vormen (uitgangen en 'tekens' verschillend voor achter- en voorklinkers) en
3. drie harmonische vormen (uitgangen en 'tekens' verschillend voor achter- en voorklinkers, met of zonder lipronding).

De regels voor klinkerharmonie worden ook gebruikt bij andere uitgangen, zoals die voor meervoud en voor bezitsaanduidingen.

Onbepaalde en bepaalde vervoeging

Afhankelijk van de bepaaldheid van het lijdend voorwerp wordt een andere vervoeging gebruikt.

Tegenwoordige tijd, uitgangen en allomorfen
persoon	getal	onbepaald	bepaald
1ste p.	ev.	-ok/-ek/-ök	-om/-em/-öm
2de p.		-sz	-od/-ed/-öd
3de p.		Ø	-ja/-i
1ste p.	mv.	-unk/-ünk	-juk/-jük
2de p.		-tok/-tek/-tök	-játok/-itek
3de p.		-nak/-nek	-ják/-ik
1de p. ev.→2de p.		-lak/-lek

De onbepaalde vervoeging wordt gebruikt als het lijdend voorwerp onbepaald is, bijvoorbeeld door een onbepaald lidwoord, een telwoord, 1ste of 2de persoon of een ontbrekend lijdend voorwerp, bij een onovergankelijk (intransitief) werkwoord. Dit is de 'standaardvervoeging'.

De bepaalde vervoeging wordt gebruikt als het lijdend voorwerp bepaald is, dat wil zeggen specifiek door een bepaald lidwoord, aanwijzend voornaamwoord, bezitsuitgang. Ook deze vervoeging wordt veel gebruikt.

De eerste persoon inclusief wordt gebruikt als het onderwerp 1^ste persoon enkelvoud is en het lijdend voorwerp 2^de persoon enkelvoud of meervoud. Voorbeelden:

• látok sok fát = ik zie veel bomen (onbepaald)
• látom azt a fát = ik zie die boom (bepaald)
• látlak = ik zie jou (ik → jou^accusatief)

Tekens

Het 'teken' voor werkwoordstijden en wijzen staat direct na de stam en voor de uitgang. De tegenwoordige tijd heeft geen 'tekens'

Tekens voor tijden en wijzen
Tijd en wijze	Nl	Teken
jelen idő	tegenwoordige tijd (tt.)	ø
mult idő	verleden tijd, (vt.)	-t,-ott/-ett/-ött
feltételes mód	voorwaardelijke wijs	-n,-an/-en
felszólító mód	aansporende wijs	-j

Er zijn drie 'tekens' die kunnen aangeven:

• Verleden tijd: het 'teken' is -t, -ott/-ett/-ött,
• Voorwaardelijke wijs: het 'teken' is -n,-an/-en,
• Aansporende en gebiedende wijs: het 'teken' is -j,

De toekomende tijd wordt gevormd met een hulpwerkwoord (fog = zullen) en de infinitief (onbepaalde wijs). Ook kan de tegenwoordige tijd betrekking hebben op de toekomst. Dan kan een bijwoord (majd = dan, holnap = morgen, jövőre = volgend jaar) gebruikt worden.

Uitgangen

De vervoeging van de werkwoorden vindt plaats met persoonsuitgangen achter de werkwoordstam. Het persoonlijk voornaamwoord worden in het Hongaars weinig gebruikt omdat de uitgang en de context al duidelijk maken over welke persoon het gaat. De achter de werkwoorstam geplaatste persoonsuitgang geeft verschillende zaken aan:

1. de persoon,
2. het getal (enkelvoud of meervoud) en
3. de bepaaldheid van de vervoeging, wat afhangt van de het lijdend voorwerp (onbepaald of bepaald).
4. met een 'teken' achter de stam en vóór de uitgang wordt de verleden tijd (van de aantonende wijs), de voorwaardelijke wijs of de gebiedende (aansporende) wijs aangegeven.

Voorbeelden van persoonsuitgangen met vormvarianten (tegenwoordige tijd)
ver- voe- ging	Getal	Persoon		onbepaalde vervoeging			bepaalde vervoeging
				Standaard vervoeging	Absolute stam eindigt op:		Standaard vervoeging	Absolute stam eindigt op -sisklank (-s, -sz, -z, -dz)
					-sisklank (-s, -sz, -z, -dz)	-2 medeklinkers, of -ít
Stan- daard	ev.	(én)	1ste	-ok/-ek/-ök			-om/-em/-öm
		( te)	2de	-sz	-ol/-el/-öl	-asz/-esz	-od/-ed/-öd
		(ő)	3de	ø			-ja/-i	[X]a/-i
	mv.	(mi)	1ste	-unk/-ünk			-juk/-jük	[X]uk/[X]ük
		(ti)	2de	-tok/-tek/-tök		-otok/-etek/-ötök	-játok/-itek	[X]átok/-itek
		(ők)	3de	-nak/-nek		-anak/-enek	-ják/-ik	[X]ák/-ik
-ik werk- woor- den	ev.	(én)	1ste	-om/-em/-öm			-om/-em/-öm
		(ő)	3de	-ik			-ja/-i	[X]a/-i
				[X] verdubbeling door assimilatie van eind-sibilant met -j van de uitgang

Daarnaast zijn er uitgangen voor het infinitief, het verleden en het tegenwoordig deelwoord, en het werkwoordelijke bijwoord. Voorbeeld: -ni,-ani/-eni is de uitgang voor de infinitief.

Standaard uitzonderingen

Er zijn drie 'standaard' uitzonderingen op het algemene schema van de werkwoordvervoegingen. Deze komen frequent voor. Bijvoorbeeld bij de tegenwoordige tijd zijn dat:

1. werkwoorden waarvan de stam eindigt op twee medeklinkers of op -ít
2. werkwoorden waarvan de stam eindigt op een sisklank (sibilant)
3. ik werkwoorden: uitgang -ik bij de woordenboekvorm

Werkwoordvoorvoegsels

Werkwoorden kunnen ook voorzien worden van voorvoegsels, waarvan sommigen een tijdsaspect hebben. Werkwoordvoorvoegsels vervullende verschillende functies: vele geven plaats of richting aan.

Voorbeeld: Megyek vidékre = Ik ga naar het platteland; Bemegyek a házba = Ik ga het huis binnen. (dubbele richtingbepaling)

Voorbeeld: Tegnap olvastam egy könyvet és az újságot = Ik las gisteren een boek en de krant. Elolvastam tegnap a könyvet = Ik heb gisteren het boek uitgelezen.

Werkwoordachtervoegsels

De stam van het werkwoord kan worden verlengd met een of meer achtervoegsels om de betekenis van het werkwoord te veranderen. De werkwoordsuitgangen volgen weer op de achtervoegsels. Voorbeelden van achtervoegsels, die al of niet gecombineerd gebruikt kunnen worden:

• -at/-et, -tat/-tet (laten),
• -hat/-het (kunnen, mogelijk zijn)
• -gat/-get (geeft herhalingen aan)
• -kodik/-kedik/-ködik,-akodik/-ekedik (wederkerige werkwoorden) e.a.

Deelwoorden

Uit de werkwoordstam kunnen deelwoorden worden gevormd.

• voltooid of verleden deelwoord heeft de uitgang: -ó/-ő
• onvoltooid of tegenwoordig deelwoord heeft de uitgang: -t, -ott/-ett/-ött (vergelijkbaar met de 'tekens' voor de verleden tijd).
• toekomend deelwoord heeft de uitgang: -andó/-endő (wordt vrijwel alleen gebruikt in staande uitdrukkingen)
• bijwoordelijk deelwoord heeft de uitgang: -va/-ve

De deelwoorden kunnen bijvoeglijk of zelfstandig gebruikt worden. Voorbeelden: Ez a ház eladó = Dit huis [is] te koop, A jövendő = De toekomst, Nyitva, Zárva = Geopend, Gesloten.

Werkwoorden met veranderlijke stam

Naast de regelmatige werkwoorden zijn er een aantal groepen te onderscheiden:

• als de uitgang begint met een klinker
  • klinkerverliezende werkwoordstammen, voorbeeld: seper (söpör) = vegen, seprek = ik veeg
  • v-toevoegende stammen (fő = koken, lő = schieten, nő = groeien, nyű = verslijten, sző = weven, ró = kerven)

    voorbeeld: lő = schieten, lövök = ik schiet (hier tevens een klinkerverkorting ő→ö)

• sz/d- en de sz/z-stammen
  • Cszik stammen (C = medeklinker), vaak is er een alternatieve stam, waarbij -szik vervangen wordt door -odik/-edik of -ozik/-ezik

    Voorbeeld: mosakszik ↔ mosakodik (woordenboekvorm! letterlijk: hij/zij wast zich) = zich wassen.

  • Vszik stammen (V = klinker), -uszik/-üszikstammen
  • sz/d/v- en de sz/z/v-stammen
• de onregelmatige (en frequent voorkomende) werkwoorden
  • tesz = doen, vesz = kopen, hisz = geloven, lesz = worden, eszik = eten, iszik = drinken
  • van = zijn, megy = gaan, jön = komen

Onregelmatige werkwoorden

De onovergankelijke werkwoorden van = zijn, megy = gaan, jön = komen zijn zeer onregelmatig, vooral in de tegenwoordige tijd. Voor de andere tijden en wijzen zijn er andere, soms ook onregelmatige stammen.

Voorbeelden:

• Zijn:
  • van = zijn (woordenboekvorm), letterlijk: hij/zij/het is (er), volt = hij/zij/het was (er)
  • lesz = zal (er) zijn, worden (woordenboekvorm), letterlijk: hij/zij/het zal (er) zijn, wordt, lett = hij/zij/het was, hij/zij/het is geworden, Legyél jól! = Wees braaf!
  • nincs = (er) niet zijn (woordenboekvorm), letterlijk: hij/zij/het is niet, er is geen (alleen in de derde persoon, tegenwoordige tijd).
• Hebben:
  • Nekem^{(1ste persoon enkelvoud, datief)} van autóm^{(met bezitsuitgang 1ste persoon enkelvoud)} = Ik heb een auto.
  • Van autója = Hij/zij heeft een auto
  • Nincsenek autoja = Zij hebben geen auto. XXXX
  • Van kedved? Nincs kedvem. = Heb je zin? Ik heb geen zin.
• Gaan:
  • Megy = gaan (woordenboekvorm), letterlijk: hij/zij/het gaat, ment = hij/zij/het ging, Menjünk el! = Laten we weggaan!
• Komen:
  • Jön = komen (woordenboekvorm), letterlijk: komt, jött = hij/zij/het kwam, Gyertek ide! = Komt hier! Komen (jullie) hier!

Noten

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoordstam

De Hongaarse werkwoorden staan niet, zoals in het Nederlands, in het woordenboek als het hele werkwoord (infinitief, onbepaalde wijs) (zoals: hebben, willen, zien, durven, zitten, blijven, kijken), maar in de de hij/zij/het-vorm: de derde persoon enkelvoud (3^de p. ev.) van de tegenwoordige tijd van de onbepaalde vervoeging. Dit is de stam van het werkwoord, die als de basisvorm is opgenomen in het woordenboek en gewoonlijk geen uitgang heeft. Bij een bepaalde groep werkwoorden moet eerst de ik-uitgang worden verwijderd om de stam te krijgen. De werkwoordstam eindigt gewoonlijk op een medeklinker (consonant) en is gewoonlijk onveranderlijk. In het algemeen is de werkwoordstam stabiel en verandert de stam niet als er een uitgang achter wordt geplaatst.

Een persoonlijk voornaamwoord wordt in het Hongaars zelden gebruikt, omdat persoon en getal al blijken uit de uitgang. Bij het werkwoord kunnen voorvoegsels en achtervoegsels gebruikt worden om de betekenis te wijzigen.

Werkwoordvervoeging
persoonlijk voornaam- woord	+	voor- voegsel	+	(absolute) werkwoord- stam	+	achter- voegsel	+	teken voor tijd of wijs	+	uitgang voor persoon & getal & bepaaldheid

Een vervoegd werkwoord bestaat uit een werkwoordstam met daarachter twee plaatsen, waar een 'teken' en een persoonsuitgang geplaatst kunnen worden. Op de stam volgt eerst het eventuele 'teken' voor de verleden tijd (van de aantonende wijs), de voorwaardelijke wijs of de aansporende wijs, en dan de persoonsuitgang voor persoon, getal en de 'bepaaldheid'.

Voor andere tijden, zoals de toekomende tijd, is er geen 'teken'.

vervoegd   werkwoord	0 stam van het   werkwoord	I tijd of wijs	II persoon   & getal	betekenis
vártak	vár	t	ak	zij wachtten
várnék	vár	né	k	ik zou wachten…(voorw. wijs)
várjatok	vár	j	atok	wacht! (meervoud)

Een 'teken' en een persoonsuitgang kunnen ontbreken.

vervoegd   werkwoord	0 stam van het   werkwoord	I tijd of wijs	II persoon   & getal	betekenis
várt	vár	t	-	zij/hij/het wachtte
várok	vár	-	ok	ik wacht
vár	vár	-	-	hij/zij/het wacht

Bij de regelmatige werkwoorden wordt de stam gebruikt bij de vorming van de onbepaalde en bepaalde vervoeging: voor de verschillende de tijden en wijzen, en van de infinitief en de deelwoorden.

Er zijn echter een aantal uitzonderingen op deze regels. Sommige werkwoorden hebben alternatieve stammen, bijvoorbeeld voor de verleden tijd of voor de gebiedende wijs.

1. klinkerverliezende stammen
2. v-toegende stammen
3. sz/d- en sz/z-stammen
4. onregelmatige werkwoorden

Bronnen, noten en/of referenties

Tijden en wijzen

Tekens voor tijden en wijzen
kijelentő mód (aantonende wijs)	jelen idő (t.t.)	ø
	mult idő (v.t.)	-t, -ott/-ett/-ött
feltételes mód (voorwaardelijke wijs)		-n,-an/-en
felszólító mód (aansporende wijs)		-j

Het Hongaars kent twee tijden in de aantonende wijs: jelen idő = tegenwoordige tijd en múlt idő = verleden tijd; en de voorwaardelijke wijs en de aansporende wijs. De tegenwoordige tijd kent geen eigen 'teken' (hier aangegeven met ø), de overige hebben een 'teken' (zoals -t, -an, -j) dat achter de stam en voor de persoonsuitgang wordt geplaatst. De 'tekens' hebben soms twee of drie vormvarianten (allomorfen), waarbij voor de keuze daarvan de regels van de Hongaarse klinkerharmonie gelden.

Klinkerharmonie is in het Hongaars het verschijnsel dat de klinkers in enkelvoudige woorden overeenstemmen in type; en dat ook de aan de stam toegevoegde uitgangen daarin overeenkomen. Er worden voor- en achterklinkers onderscheiden op grond van de tongstand en geronde en ongeronde klinkers op grond van de lipronding. Een bijzonderheid wordt gevormd door werkwoorden met een stam van een lettergreep en een í (lange i), en die met een stam met een i (korte i) en eindigend op twee medeklinkers: deze worden dan gerekend tot de werkwoorden met achterklinkers, zoals: tilt = verbieden, szív = roken, zuigen, hív = roepen.

De belangrijkste enkelvoudige (dat wil zeggen: niet samengesteld, zonder hulpwerkwoord) tijden en wijzen zijn:

• Bij de aantonende wijs = kijelentő mód:
  1. De tegenwoordige tijd = jelen idő heeft de persoonsuitgang direct achter de stam worden geplaatst (zonder een daartussen geplaatst 'teken'). Er worden drie regelmatige groepen van vervoeging voor de tegenwoordige tijd onderscheiden.
  2. De verleden tijd = múlt idő wordt gekenmerkt door het 'teken' -t of -ott/-ett/-ött, dat staat achter de stam en vóór de persoonsuitgang. Deze tijd wordt gebruikt voor gebeurtenissen en handelingen in het verleden. Er worden drie regelmatige groepen van vervoeging voor de verleden tijd onderscheiden.

3. De voorwaardelijke wijs = feltételes mód wordt gekenmerkt door het 'teken' -n,-an/-en, dat staat achter de stam en vóór de persoonsuitgang. Deze wijs komt alleen voor in de tegenwoordige tijd en wordt onder andere gebruikt voor (zeer) beleefde verzoeken.
4. De aansporende wijs = felszólító mód, ook vaak gebiedende wijs = parancsoló mód genoemd, wordt gekenmerkt door het 'teken' -j, dat staat achter de stam en vóór de persoonsuitgang. Deze wijs komt alleen voor in de tegenwoordige tijd en kan gebruikt worden voor alle personen voor bevelen en in bepaalde typen bijzinnen. De aansporende wijs wordt betrekkelijk vaak gebruikt.

De samengestelde werkwoordsvormen zijn de verleden tijd van de voorwaardelijke wijs en de toekomende tijd.

5. De verleden tijd van de voorwaardelijke wijs (irrealis van het verleden) wordt gevormd met de verleden tijd plus het hulpwoord volna.

   Voorbeeld: Írtam volna, ha tudtam volna. = Ik zou geschreven hebben als ik [het] had geweten.

6. De toekomende tijd kan worden gemaakt met het hulpwerkwoord fog = zullen (woordenboekvorm!, letterlijk: hij/zij/het zal); ook kan het bijwoord majd = dan worden gebruikt, of het blijkt het uit de context.

   Voorbeelden: Fogom megcsinálni. = Ik zal het maken.; Majd jövök. = Ik zal komen.; Megyek horgászni. = Ik ga vissen. / Ik zal gaan vissen.

Bronnen, noten en/of referenties

Onbepaalde en bepaalde vervoeging

Bepaaldheid van de werkwoordvervoeging
Werkwoordvervoegingen zijn mede afhankelijk van het lijdend voorwerp. Alle tijden en wijzen zijn er in twee vormen:
Onbepaalde vervoeging:	als er geen of een 'onbepaald' lijdend voorwerp is
Bepaalde vervoeging:	als er een 'bepaald' lijdend voorwerp is
eerste persoon inclusief	als het onderwerp 1ste persoon enkelvoud is en het lijdend voorwerp 2de persoon

De aard van het lijdend voorwerp is bepalend voor de vervoeging. Naast de "gewone", onbepaalde, eerste of subjectieve vervoeging (tárgyatlan igeragozás) is er een een bepaalde, tweede of objectieve vervoeging (tárgyas igeragozás) die wordt gebruikt bij een bepaald lijdend voorwerp; het lijdend voorwerp is dan specifiek en is het, soms impliciet, duidelijk waarover het gaat. Bij alle tijden en wijzen speelt de aard van het lijdend voorwerp een rol bij de keuze van de persoonsuitgangen.

De onbepaalde werkwoordvervoeging komt voor in zinnen waar het werkwoord onovergankelijk (intranzitív ige, tárgyatlan ige) is, als er geen lijdend voorwerp is of als het lijdend voorwerp "onbepaald" is. Het lijdend voorwerp is 'onbepaald' als:

• als er een onbepaald lidwoord of een telwoord voor staat (zoals: egy = een, één, sok = veel).
• als er geen bezitsaanduiding is of geen aanwijzend voornaamwoord.
• als er geen verwijzing is naar een impliciet (al eerder genoemd) lijdend voorwerp.
• als het lijdend voorwerp in eerste of tweede persoon (zoals: engem = mij, téged = jou, minket = ons, benneteket/titeket = jullie) is en het persoonsvorm tweede of derde persoon is.

De bepaalde werkwoordvervoeging komt voor in zinnen met een overgankelijk werkwoord waar het lijdend voorwerp 'bepaald' is:

• als een bepaald lidwoord voor het lijdend voorwerp staat, zoals: a, az = de, het,
• als een bezitsuitgang achter het lijdend voorwerp staat, zoals: mijn, jouw etc.: házát = haar/zijn huis, hibámat = mijn fout,
• als er een aanwijzend voornaamwoord staat voor het lijdend voorwerp, zoals: ezt = dit, deze, azt = dat, die, ezeket = deze, azokat = die,
• als het lijdend voorwerp bestaat uit een voornaamwoord, dat uitgaat op -ik, zoals: egyiket = één ervan, melyiket = welke, mindegyiket = eenieder,
• als het lijdend voorwerp een 3^de persoon betreft (zoals: őt = hem, haar, Önt = u, őket = hen),
• als het lijdend voorwerp gaat om een eigennaam, zoals van een persoon of plaats (zoals: Csabát, Budapestet), of
• als er verwezen wordt naar iets dat al eerder ter sprake is geweest en bekend wordt verondersteld (impliciet lijden voorwerp).

  Voorbeeld van een impliciet, bepaald lijdend voorwerp: (Azt) Nem értem! = Dat ik begrijp niet! Ik begrijp het niet! Hier is het overbodig azt = dat, het te zeggen, omdat het in het voorafgaande gesprek wel duidelijk is geworden waarover het gaat.

Naast de twee hierboven genoemde vervoegingen komt nog de gecombineerde persoon of eerste persoon inclusief voor: de spreker, 1^ste person enkelvoud ("ik") met de aangesprokene, 2^de persoon enkelvoud of meervoud, accusatief ("jou" of "jullie").

Voorbeelden:

voorbeeld	opmerkingen
Lát = Zien (woordenboekvorm!), letterlijk: Hij ziet	onbepaald (woordenboekvorm!)
Látok = Ik zie	onbepaald, geen lijdend voorwerp
Látom = Ik zie (hem/haar/het)	bepaald, impliciet lijdend voorwerp, ik → haar/hem/hetaccusatief
Látja = Hij ziet (haar/hem/het)	bepaald, impliciet lijdend voorwerp, ik → haar/hem/hetaccusatief
Látlak (téged) = Ik zie jou	gecombineerde persoon: ik → jouaccusatief
Látlak benneteket = Ik zie jullie	gecombineerde persoon: ik → jullieaccusatief

Bronnen, noten en/of referenties

Tegenwoordige tijd

Bij werkwoordvervoeging in de tegenwoordige tijd wordt geen 'teken' tussengevoegd tussen de stam van het werkwoord en de persoonsuitgangen.

De tegenwoordige tijd wordt gebruikt om aan te geven dat een handeling of gebeurtenis zich in het heden, in de tegenwoordige tijd, afspelen. Ook worden zaken aangegeven die in de toekomst zullen spelen.

Onbepaalde vervoeging

De 'woordenboekvorm' (de 3^de persoon enkelvoud van de onbepaalde vervoeging van de tegenwoordige tijd van het werkwoord) is de stam. De 'absolute stam' is de woordenboekvorm zonder de eventuele ik-uitgang (bij de ik-werkwoorden). De vervoeging van de werkwoorden vindt plaats door uitgangen voor de personen achter de absolute stam te plaatsen: de persoonsvorm bestaat uit de absolute stam van het werkwoord met een uitgang.

De drie klinkertypen bij de klinkerharmonie
lipronding, klinkerronding	tongstand, articulatieplaats
	achterklinker	voorklinker
ongerond	a, á	e, é, i, í
gerond	o, ó, u, ú	ö, ő, ü, ű

De tegenwoordige tijd heeft geen 'teken' (dit in tegenstelling tot de verleden tijd). De uitgangen geven de persoon, het getal (enkelvoud of meervoud) en de bepaaldheid weer.

De persoonsuitgangen beginnen in veel gevallen met een klinker (vocaal). De meeste persoonsuitgangen zijn er in verschillende vormvarianten; dat wil zeggen in twee harmonische vormen of in drie harmonische vormen, waaruit dan een keuze gemaakt moet worden op grond van de regels voor de klinkerharmonie. De beginklinker van de uitgang wordt hier opgevat worden als vast onderdeel van de vormvarianten van de persoonsuitgang, maar wordt ook vaak "bindvocaal" genoemd. Er zijn:

1. onveranderlijke vormen: met een onveranderlijk uitgang,
2. twee harmonische vormen: de uitgangen zijn verschillend voor achter- en voorklinkers
3. drie harmonische vormen: de uitgangen zijn verschillend voor achter- en voorklinkers met lipronding of voorklinkers zonder lipronding.

De tegenwoordige tijd wordt gebruikt om aan te geven dat een handeling of gebeurtenis zich in het heden, in de tegenwoordige tijd, afspelen. Ook worden zaken aangegeven die in de toekomst zullen spelen. Er is geen aparte, enkelvoudige toekomende tijd.

Voorbeeld: Megyek = Ik ga, Esik. = Het regent.

Ook wordt de tegenwoordige tijd wel gebruikt voor toekomstige gebeurtenissen. De toekomst wordt wel met een hulpwerkwoord (fog = zal) aangegeven, maar men kan daarvoor ook de tegenwoordige tijd eventueel met een bijwoord (majd = dan) gebruiken.

Voorbeeld: Majd megyek = Ik zal gaan (letterlijk: Dan ik ga) of Fogok menni = Ik zal gaan.

Tegenwoordige tijd, onbepaalde vervoeging, persoonsuitgangen met vormvarianten.
ver- voe- ging	Getal	Persoon		Standaard vervoeging	Stam eindigt op:
					-sisklank]] (-s, -sz, -z)	-2 medeklinkers, of -ít
Stan- daard	ev.	(én)	1ste	-ok/-ek/-ök	-ok/-ek/-ök	-ok/-ek/-ök
		(te)	2de	-sz	-ol/-el/-öl	-asz/-esz
		(ő)	3de	ø	ø	ø
	mv.	(mi)	1ste	-unk/-ünk	-unk/-ünk	-unk/-ünk
		(ti)	2de	-tok/-tek/-tök	-tok/-tek/-tök	-otok/-etek/-ötök
		(ők)	3de	-nak/-nek	-nak/-nek	-anak/-enek
	1ste ev. → 2de			-lak/-lek	-lak/-lek	-alak/-elek
-ik werk- woor- den	ev.	(én)	1ste	-om/-em/-öm	-om/-em/-öm	-om/-em/-öm
		(ő)	3de	-ik	-ik	-ik
	verder			als de standaard vervoeging

Er zijn drie standaardvarianten van de werkwoordvervoeging in de onbepaalde vervoeging van de tegenwoordige tijd:

1. Bij werkwoorden waarvan de stam eindigt op een sisklank is de uitgang afwijkend voor de tweede persoon enkelvoud (2^de p. ev.). Als de stam eindigt op een sibilant zijn de uitgangen: -ol/-el/-öl. Sibilanten zijn sisklanken zoals s, sz en z. Voorbeelden:

néz = kijken	(woordenboekvorm!, letterlijk: zij/hij kijkt)	nézel = jij kijkt.
olvas = lezen	(woordenboekvorm!, letterlijk: zij/hij leest)	olvasol = jij leest.
főz = koken	(woordenboekvorm!, letterlijk: zij/hij kookt)	főzöl = jij kookt.

2. Werkwoorden waarvan de stam eindigt op twee medeklinkers of eindigt op een -ít, komt er een extra klinker (vaak 'bindvocaal' genoemd) voor de uitgang als deze uitgang begint met een medeklinker. De werkwoorden eindigend op lange klinker+t voldoen gewoonlijk aan dezelfde regel, maar er zijn talrijke uitzonderingen. Voorbeeld: de uitgang wordt -asz/-esz bij de 2^de persoon enkelvoud van de onbepaalde vervoeging van de tegenwoordige tijd:

küld = hij/zij zendt, stuurt	küldötök = jullie zenden, sturen	küldeni = zenden, sturen(infinitief)
tanít = hij/zij onderwijst	tanítasz = jij onderwijst	tanítani = onderwijzen(infinitief)
hűt = hij/zij koelt	hűtesz = jij koelt	hűteni = koelen(infinitief)

3. De ik-werkwoorden (ikes igég) vormen een en belangrijke aparte groep van werkwoorden: in de woordenboekvorm (de 3^de persoon eenkelvoud van de onbepaalde vervoeging van de tegenwoordige tijd) staat de uitgang -ik achter de werkwoordstam: werkwoordstam & -ik. Bij deze werkwoorden is de uitgang voor de eerste persoon enkelvoud van de tegenwoordige tijd (1^ste pers. ev. tt) -om/-em/-öm. Als de absolute stam (zonder de -ik uitgang) eindigt op een sisklank of op twee medeklinker, dan gelden ook de beide voorgaande regels. Voorbeelden:

lakik = wonen	(woordenboekvorm!, letterlijk: zij/hij woont)	lakom = ik woon.	laksz = jij woont.
esik = vallen, regenen	(woordenboekvorm!, letterlijk: hij/zij valt, het regent)	esem = ik val.	esel = jij valt.
fürdik = baden	(woordenboekvorm!, letterlijk: hij/zij baadt)	fürdöm = ik baad.	fürdesz/fürödsz = jij baadt.

Bronnen, noten en/of referenties

Bepaalde vervoeging

Tegenwoordige tijd, bepaalde vervoeging, persoonsuitgangen met vormvarianten.
ver- voe- ging	Getal	Persoon		Standaard vervoeging	Stam eindigt op:
					-2 medeklinkers, of -ít	-sisklank (-sz, -z, -s, -dz)
Stan- daard	ev.	(én)	1ste	-om/-em/-öm	-om/-em/-öm	-om/-em/-öm
		(te)	2de	-od/-ed/-öd	-od/-ed/-öd	-od/-ed/-öd
		(ő)	3de	-ja/-i	-ja/-i	assimilatie: -s+j → -ss -sz+j → -ssz -z+j → -zz -dz+j → -ddz
	mv.	(mi)	1ste	-juk/-jük	-juk/-jük
		(ti)	2de	-játok/-itek	-játok/-itek
		(ők)	3de	-ják/-ik	-ják/-ik

Als het lijdend voorwerp bepaald is, wordt de bepaalde vervoeging gebruikt. Zowel bij de eerste en de tweede persoon enkelvoud zijn er drie harmonische vormen, in de andere gevallen zijn er slechts twee harmonische vormen.

Wanneer de uitgang begint met -j (en niet wanneer de uitgang begint met -i), dan assimileert deze met voorafgaande sisklank (-sz, -z, -s, -dz), die daarbij wordt verdubbeld. Voorbeelden bepaalde vervoeging met eind-sibilant:

wassen:	mosom	mosod	mossa	mossuk	mositek	mosik
snijden:	metszem	metszed	metszi	metsszük	metszitek	metszik
koken:	főzöm	főzöd	főzi	főzzük	főzitek	főzik

Bronnen, noten en/of referenties

Regelmatige vervoeging tegenwoordige tijd

Het hoofdtype van de regelmatige vervoeging, zowel de onbepaalde als de bepaalde vervoeging, staat met voorbeelden in onderstaande tabel:

1. regelmatige werkwoordvervoeging (standaard) tegenwoordige tijd - jelen idő.
Wijs en tijd:	Aantonende wijs, tegenwoordige tijd - Jelen idő						Voorbeelden tegenwoordige tijd - jelen idő:
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond	gerond		ongerond	gerond		ongerond	gerond
infinitief: →	-ni						látni	kérni	törni	látni	kérni	törni
persoon:↓	Nederlands:						zien	verzoeken	breken	zien	verzoeken	breken
1 ev. ik (én)	-ok	-ek	-ök	-om	-em	-öm	látok	kérek	török	látom	kérem	töröm
2 ev. jij (te)	-sz			-od	-ed	-öd	látsz	kérsz	törsz	látod	kéred	töröd
3 ev. hij/zij (ő)	ø (stam!)			-ja	-i		lát	kér	tör	látja	kéri	töri
1 mv. wij (mi)	-unk	-ünk		-juk	-jük		látunk	kérünk	törünk	látjuk	kérjük	törjük
2 mv. jullie (ti)	-tok	-tek	-tök	-játok	-itek		láttok	kértek	törtök	látjátok	kéritek	töritek
3 mv. zij (ők)	-nak	-nek		-ják	-ik		látnak	kérnek	törnek	látják	kérik	törik
ik→jou (én→téged)				-lak	-lek					látlak	kérlek	törlek

Werkwoordstam eindigt op een sisklank

Assimilatie eind-sibilant van de stam & -j
Eind-sibilant van de stam & j wordt:
..s & j	→ ..ss
..sz & j	→ ..ssz
..z & j	→ ..zz
..dz & j	→ ..dzz

De werkwoorden waarvan de stam eindigt op een sisklank (sibilant) (te weten: -s, -sz, -z) vormen de eerste variant van de werkwoordvervoeging van de tegenwoordige tijd. De drie mogelijke uitgangen in de 2^de p. ev. zijn: -ol/-el/-öl, afhankelijk van de klinkerharmonie.

Voorbeeld: olvas=hij leest wordt in de 2^de persoon enkelvoud: olvasol=jij leest.

Sommige persoonsuitgangen van de bepaalde vervoeging beginnen met een -j (-juk/-jük, -játok, -ják). In die gevallen assimileert de eindmedeklinker van de stam met de -j van de uitgang, waarbij de eindmedeklinker verdubbelt.

Voorbeeld: olvassuk = wij lezen [het]; olvassátok = jullie lezen [het]; olvassák = zij lezen [het] ^{impliciet lijdend voorwerp}

2. werkwoordvervoeging bij stam eindigend op een sisklank (afwijkingen van standaard)
Tijd:	Tegenwoordige tijd - Jelen idő						Voorbeelden
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond en gerond			ongerond	gerond		ongerond	gerond
Infinitief: →	-ni						olvasni lezen	nézni kijken	főzni koken	olvasni lezen	nézni kijken	főzni koken
persoon:↓
1 ev. ik (én)	-ok	-ek	-ök	-om	-em	-öm
2 ev. jij (te)	-ol	-el	-öl	-od	-ed	-öd	olvasol	nézel	főzöl
3 ev. hij (ő)	ø (stam)			..[X]a	-i		olvas	néz	főz	olvassa	nézi	főzi
1 mv. wij (mi)	-unk	-ünk		..[X]uk	..[X]ük					olvassuk	nézzük	főzzük
2 mv. jullie (ti)	-tok	-tek	-tök	..[X]átok	-itek					olvassátok	nézitek	főzitek
3 mv. zij (ők)	-nak	-nek		..[X]ák	-ik					olvassák	nézik	főzik
..[X]: Assimilatie van voorgaande sisklank met de begin-j van de uitgang.

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoordstam eindigt op 2 medeklinkers of op ít

De werkwoorden waarvan de stam eindigt op twee medeklinkers of stam eindigt op lange klinker+t (meestal -ít, soms -űt) vormen de tweede kleine variant van de werkwoordvervoeging in de tegenwoordige tijd. De twee mogelijke uitgangen in de 2^de persoon enkelvoud zijn: -asz/-esz, afhankelijk van de klinkerharmonie. Daarnaast heeft de 2^de persoon meervoud drie harmonische vormen: -otok/-etek/-ötök en de 3^de persoon meervoud twee harmonische vormen: -anak/-enek

Werkwoorden waarvan de stam eindigt op twee medeklinkers, of de werkwoordstam eindigt op -ít krijgen een met een voorloopklinker verlengde uitgang bij de infinitief, de 2^de persoon (eenkelvoud en meervoud) en de 3^de p. mv., bijvoorbeeld bij old = oplossen, tanít = onderwijzen, fest = schilderen, segít = helpen, önt = gieten, sűrít = comprimeren, verdichten.

3. werkwoordvervoeging bij stam eindigend op 2 medeklinkers of -ít (afwijkingen van standaard)
Tijd:	Tegenwoordige tijd - Jelen idő
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Voorbeelden onbepaalde vervoeging (I)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond	gerond		ongerond	gerond
infinitief: →	-ani	-eni		tanítani onderwijzen	segíteni helpen	sűríteni comprimeren	oldani oplossen	festeni verven	önteni gieten
persoon:↓
1 ev. ik (én)	-ok	-ek	-ök
2 ev. jij (te)	-asz	-esz		tanítasz	segítesz	sűrítesz	oldasz	festesz	öntesz
3 ev. hij/zij (ő)	ø (stam!)
1 mv. wij (mi)	-unk	-ünk
2 mv. jullie (ti)	-otok	-etek	-ötök	tanítotok	segítetek	sűrítötök	oldotok	festetek	öntötök
3 mv. zij (ők)	-anak	-enek		tanítanak	segítenek	sűrítenek	oldanak	festenek	öntenek
(1 ev.→2) ik→jou	-alak	-elek		tanítalak	segítelek	sűrítelek	oldalak	festelek	öntelek

Bronnen, noten en/of referenties

ik-Werkwoorden

De ik-werkwoorden (werkwoorden met een ik-stam) vormen een betrekkelijk grote groep van werkwoorden waarvan de stam (3^de p. ev.) bestaat uit de absolute stam met de uitgang -ik: ikes igék. Dit is dan ook de vorm die in het woordenboek staat. De ik-werkwoorden zijn gewoonlijk onovergankelijk (intransitief) of wederkerig. Intransitieve en wederkerige werkwoorden hebben geen lijdend voorwerp bij zich, zodat alleen de onbepaalde vervoeging van toepassing is.

In de 1^ste persoon enkelvoud van de tegenwoordige tijd worden de uitgangen -om/-em/-öm, die ook gebruikt worden in de bepaalde vervoeging, hoewel in het dagelijkse verkeer ook de uitgangen -ok/-ek/-ök steeds meer worden gebruikt. In de 3^de persoon enkelvoud van de tegenwoordige tijd wordt de uitgang -ik

Voorbeeld: de stam lakik = hij woont, wordt in de 1^ste persoon e.v.: lakom = ik woon.

Let op: Ook de andere regels voor stammen eindigend op een sisklank of stammen eindigend op twee medeklinkers worden toegepast.

Voorbeeld: következel = jij volgt (korte stam eindigt op een -z); fürdesz = jij baadt (korte stam eindigt op twee medeklinkers -rd).

4. werkwoordvervoeging van de ik-werkwoorden (afwijkingen van standaard)
Tijd:	Tegenwoordige tijd - Jelen idő
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Voorbeelden onbepaalde vervoeging (I)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond	gerond
Infinitief: →	-ni, -ani/eni			lakni wonen	következni volgen	fürdeni baden
persoon:↓
1 ev. ik (én)	-om	-em	-öm	lakom	következem	fürdöm
2 ev. jij (te)	-sz,-asz/-esz,-ol/-el/-öl			laksz	következel	fürdesz
3 ev. hij/zij (ő)	-ik			lakik	következik	fürdik

Bronnen, noten en/of referenties

Verleden tijd

Verleden tijd. Múlt idő.
Er worden drie groepen van regelmatig vervoegde werkwoorden onderscheiden.
Groep	Teken	Toelichting
1	-t en -ott/-ett/-ött	met de gemengde standaard- vervoeging in de meeste gevallen.
2	-t	als de werkwoordstam eindigt op -j, -l, -n, -r; of als stam eindigt op 2 lettergrepen & ad/ed
3	-ott/-ett/-ött	als de werkwoordstam eindigt op -ít, -medeklinker+t, of 1 lettergreep & t

Waar het Nederlands een onvoltooid verleden tijd en voltooid verleden tijd kent, heeft het Hongaars slechts één verleden tijd (múlt idő). Het 'teken' voor de verleden tijd is -t, of -ott/-ett/-ött, of -tt, afhankelijk van het type werkwoord of de persoonsuitgang. Het teken voor de verleden tijd wordt achter de stam van het werkwoord voor de persoonsuitgang geplaatst.

stam van het werkwoord + teken voor verleden tijd + persoonsuitgang

De uitgangen voor de eerste persoon enkelvoud zijn bij de onbepaalde vervoeging en de bepaalde vervoeging gelijk.

Voorbeeld: Látott = Hij zag / Hij heeft gezien.; Ültem=Ik zat / Ik heb gezeten

De verleden tijd wordt gebruikt om aan te geven dat een handeling of gebeurtenis in het verleden heeft plaatsgevonden.

Als in een samengestelde zin het gezegde van de hoofdzin in de verleden tijd staat, dan staat het gezegde van de bijzin vaak in het Hongaars in de tegenwoordige tijd.

Voorbeeld: Azt láttam, hogy Feri felszáll az autobuszra = Letterlijk: Ik zag dat Frans de bus instapt (in plaats van instapte).

Maar: János (azt) mesélte, hogy tavaly Feri felszállt az autobuszra = Jan vertelde, dat Frans vorig jaar de bus instapte.

Verleden tijd, groep 1

De meest voorkomende wijze van vervoegen komt voor bij de werkwoorden van groep 1. Deze vervoeging wordt gebruikt:

• bij werkwoorden, waarvan de stammen eindigen op -p, -b, -k, -g, -f, -v, -gy of -m (kap, lök, hív);
• bij éénlettergrepige werkwoorden, waarvan de werkwoordstammen die eindigen op -d (ad, szed);
• bij tweelettergrepige werkwoorden, waarvan de werkwoordstammen die eindigen op -kod/-ked/-köd (lépked).

Groep 1 is gemengd en staat in onderstaande tabel:

Groep 1: 'teken' is -t in vrijwel alle personen, en -ott/-ett/-ött in onbepaalde vervoeging 3de p. ev..
Tijd en Groep:	Verleden tijd, groep 1 - Múlt idő						Voorbeelden verleden tijd, Groep 1 - Múlt idő
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond of gerond			ongerond	gerond		ongerond of gerond
infinitief: →							látni zien	nézni kijken	üldözni vervolgen
persoon:↓
1 ev. (én)	-tam	-tem		-tam	-tem		láttam	néztem	üldöztem	láttam	néztem	üldöztem
2 ev. (te)	-tál	-tél		-tad	-ted		láttál	néztél	üldöztél	láttad	nézted	üldözted
3 ev. (ő)	-ott	-ett	-ött	-ta	-te		látott	nézett	üldözött	látta	nézte	üldözte
1 mv. (mi)	-tunk	-tünk		-tuk	-tük		láttunk	néztünk	üldöztünk	láttuk	néztük	üldöztük
2 mv. (ti)	-tatok	-tetek		-tátok	-tétek		láttatok	néztetek	üldöztetek	láttátok	néztétek	üldöztétek
3 mv. (ők)	-tak	-tek		-ták	-ték		láttak	néztek	üldöztek	látták	nézték	üldözték
1 ev.→2 ev./mv.				-talak	-telek					láttalak	néztelek	üldöztelek

Verleden tijd, groep 2

Groep 2 is vrijwel gelijk aan groep 1, en geheel regelmatig in de vervoeging (evenals de volgende groep 3). In groep 2 is het teken -t in alle personen. Tot deze groep horen werkwoorden

1. als de werkwoordstam eindigt op -j/-ly, -l, ll, -n, -ny, -r, rr of

   Voorbeeld: Vártam = Ik verwachtte/wachtte.

2. als de stam 2 lettergrepen heeft en eindigt op -ad, -ed.

Lipronding van de stamklinker heeft geen invloed op de vorm van de uitgang: er zijn hoogstens twee vormen.

Groep 2: 'teken' is -t in alle personen.
Tijd en Groep:	Verleden tijd, groep 2 - Múlt idő						Voorbeelden verleden tijd, groep 2 - Múlt idő
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond of gerond			ongerond of gerond			ongerond of gerond			ongerond of gerond
Stam-einde: →	-j, -l, -n, -r, 2 lettergrepen & ad,ed						várni wachten	nyerni verdienen	ölni doden
Persoon:↓
1 ev. (én)	-tam	-tem		-tam	-tem		vártam	nyertem	öltem	vártam	nyertem	öltem
2 ev. (te)	-tál	-tél		-tad	-ted		vártál	nyertél	öltél	vártad	nyerted	ölted
3 ev. (ő)	-t			-ta	-te		várt	nyert	ölt	várta	nyerte	ölte
1 mv. (mi)	-tunk	-tünk		-tuk	-tük		vártunk	nyertünk	öltünk	vártuk	nyertük	öltük
2 mv. (ti)	-tatok	-tetek		-tátok	-tétek		vártatok	nyertetek	öltetek	vártátok	nyertétek	öltétek
3 mv. (ők)	-tak	-tek		-ták	-ték		vártak	nyertek	öltek	várták	nyerték	ölték
1 ev.→2 ev./mv.				-talak	-telek					vártalak	nyertelek	öltelek

Verleden tijd, groep 3

Groep 3 is geheel regelmatig in de vervoeging (evenals groep 2). In groep 3 is het teken -ott/-ett/-ött in alle personen in de onbepaalde en bepaalde vervoeging bij de volgende typen werkwoorden:

1. de stam van 1 lettergreep eindigt op een -[korte klinker]+t (zoals: fut, vet, köt)

   Voorbeeld: Vetettem = Ik heb [het] gezaaid, Ik zaaide [het]

2. de stam eindigt op -[lange klinker]+t (zoals: tanít, vét, fűt; lát, bocsát)

   Voorbeeld: Tanította = Hij onderwees [het]

3. de stam eindigt op -[2 medeklinkers] (zoals: old, csuklik; tart, ért, önt; oszt, fest)

   Voorbeeld: Festetted? = Heb je [het] geschilderd?

Groep 3: 'teken' is -ott/-ett/-ött in alle personen.
Tijd en Groep:	Verleden tijd, groep 3 - Múlt idő						Voorbeelden verleden tijd, groep 3 - Múlt idő
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond	gerond		ongerond	gerond		ongerond	gerond
Stam-einde: →	de stam van 1 lettergreep eindigt op een -[korte klinker]+t, de stam eindigt op -[lange klinker]+t, of op -[2 medeklinkers]						tanítani onderwijzen	sérteni verwonden	dönteni beslissen	←
Persoon:↓
1 ev. (én)	-ottam	-ettem	-öttem	-ottam	-ettem	-öttem	tanítottam	sértettem	döntöttem	tanítottam	sértettem	döntöttem
2 ev. (te)	-ottál	-ettél	-öttél	-ottad	-etted	-ötted	tanítottál	sértettél	döntöttél	tanítottad	sértetted	döntötted
3 ev. (ő)	-ott	-ett	-ött	-otta	-ette	-ötte	tanított	sértett	döntött	tanította	sértette	döntötte
1 mv. (mi)	-ottunk	-ettünk	-öttünk	-ottuk	-ettük	-öttük	tanítottunk	sértettünk	döntöttünk	tanítottuk	sértettük	döntöttük
2 mv. (ti)	-ottatok	-ettetek	-öttetek	-ottátok	-ettétek	-öttétek	tanítottatok	sértettetek	döntöttetek	tanítottátok	sértettétek	döntöttétek
3 mv. (ők)	-ottak	-ettek	-öttek	-ották	-ették	-ötték	tanítottak	sértettek	döntöttek	tanították	sértették	döntötték
1 ev.→2 ev./mv.				-ottalak	-ettelek					tanítottalak	sértettelek	döntettelek

De uitgangen zijn dus 3 harmonisch voor alle personen en voor zowel de onbepaalde als voor de bepaalde vervoeging.

Bronnen, noten en/of referenties

Voorwaardelijke wijs

Naast de aantonende wijs is er de voorwaardelijke wijs (feltételes mód).

Het 'teken' voor de (tegenwoordige tijd van) de voorwaardelijke wijs is -n, -an,-en. De persoonsuitgangen, die de persoon, getal en bepaaldheid aangeven, worden hier achter geplaatst.

Als de werkwoordstam uitgaat op een medeklinkergroep of op een [lange klinker] & t, dan is het teken -an,-en, anders geformuleerd: er gaat een extra "bindvocaal" -a of een -e vooraf aan de uitgang, net zoals bij de vorming van de onbepaalde wijs of infinitief. De keuze van welk teken wordt gebruikt volgt de regels van de klinkerharmonie.

De lange vorm, met beginklinker, -an,-en wordt gebruikt als:

• de stam eindigt in een [lange klinker] & t (vaak: -ít)

  Voorbeelden: tanít = onderwijzen, fűt = verwarmen, hűt = koelen

• de werkwoorden: hall = horen, hull = vallen, kell = moeten, nodig hebben, vall = bekennen
• de stam eindigt op twee medeklinkers (met uitzondering van -rr en -ll)

  Voorbeelden: tart = houden, dönt = beslissen, vonz = aantrekken

De korte vorm, zonder beginklinker, -n wordt gebruikt als:

• de stam van het werkwoord eindigt op -ll or -rr (uitzonderingen: hall = horen, hull = vallen, kell = moeten, nodig hebben, vall = bekennen)
• de stam eindigt op een [korte klinker] & t

  Voorbeeld: vet = zaaien → vetnénk = wij zouden zaaien

• de stam eindigt op een enkele medeklinker anders dan -t

  Voorbeeld: ver = slaan → vernék = ik zou slaan

  Voorbeeld: lop = stelen → lopnám = ik zou [het] stelen (bepaalde vervoeging wegens impliciet lijdend voorwerp)

	Voorwaardelijke wijs						Voorbeelden voorwaardelijke wijs
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond of gerond			ongerond of gerond			ongerond of gerond			ongerond of gerond
Persoon:↓							tanítani onderwijzen	nézni kijken	dönteni beslissen	←
1 ev. (én)	-anék ← -nék → -enék			-nám, -anám	-ném, -eném		tanítanék	néznék	döntenék	tanítanám	nézném	dönteném
2 ev. (te)	-nál, -anál	-nél, -enél		-nád. -anád	-néd, -enéd		tanítanál	néznél	döntenél	tanítanád	néznéd	döntenéd
3 ev. (ő)	-na, -ana	-ne, -ene		-ná, -aná	-né, -ené		tanítana	nézne	döntene	tanítaná	nézné	döntené
1 mv. (mi)	-nánk, -anánk	-nénk, -enénk		-nánk, -anánk	-nénk, -enénk		tanítanánk	néznénk	döntenénk	tanítanánk	néznénk	döntenénk
2 mv. (ti)	-nátok, -anátok	-nétek, -enétek		-nátok, -anátok	-nétek, -enétek		tanítanátok	néznétek	döntenétek	tanítanátok	néznétek	döntenétek
3 mv. (ők)	-nának, -anának	-nének, -enének		-nák, -anák	-nék, -enék		tanítanának	néznének	döntenének	tanítanák	néznék	döntenék
1 ev.→2 ev./mv.				-nálak, -análak	-nélek, -enélek					tanítanálak	néznélek	döntenélek

De voorwaardelijke wijs geeft de niet of nog niet gerealiseerde toestand en de voorwaarde aan. Het is de wijs van de niet gerealiseerde toestand en van de voorwaarde. De voorwaardelijke wijs wordt onder andere gebruikt voor (zeer) beleefde verzoeken. Voorbeelden zijn:

• De hoofdzin niet (gerealiseerde toestand) en bijzin (voorwaarde) zijn beide in de voorwaardelijke wijs

  Voorbeeld: Elolvasnám af könyvet, ha találnám. = Ik zou het boek uitlezen, als ik het zou vinden / als ik het vond.

• De hoofdzin is in de voorwaardelijke wijs, maar de redengevende bijzin is dat niet

  Voorbeeld: Reggelíznék, de nincs kenyér. = Ik zou ontbijten, maar er is geen brood.

• Beleefd verzoek

  Voorbeeld: Mutathatná a könyvet? = Zou u het boek kunnen laten zien?

De verleden tijd van de voorwaardelijke wijs wordt gebruikt voor een niet gerealiseerde toestand in het verleden en voor een onvervulde wens. Deze 'irrealis' wordt gemaakt met de verleden tijd van het werkwoord & volna.

Voorbeeld: Mutattam volna, ha kérted volna. = Ik zou [het] hebben laten zien als je [het] gevraagd zou hebben. ([het] = impliciet lijdend voorwerp)

Voorbeeld: Tökéletes lett volna, ha ... = Het zou perfect geweest zijn, als ...

Bronnen, noten en/of referenties

Aansporende of gebiedende wijs

De derde wijs is de gebiedende wijs (parancsoló mód) = aansporende (felszólító mód) wijs, soms aanvoegende wijs (subjunctief) genoemd, in de tegenwoordige tijd. De gebiedende wijs kan gebruikt worden voor alle personen.

Voorbeeld: Írj / Írjál = Schrijf!,

Voorbeeld: Írjon = Schrijf! (beleefdheidsvorm),

Voorbeeld: Írjak? = Zal/moet ik schrijven?,

Voorbeeld: Írjunk = Laten we schrijven.

	Aansporende of gebiedende wijs						Voorbeelden aansporende wijs
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)			Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers		Voor- klinkers	Achterklinkers
		ongerond	gerond		ongerond of gerond			ongerond	gerond		ongerond of gerond
Persoon:↓							várni wachten	nyerni winnen	ölni doden	várni wachten	nyerni winnen	ölni doden
1 ev. (én)	-jak	-jek		-jam	-jem		várjak	nyerjek	öljek	várjam	nyerjem	öljem
2 ev. (te)	-j, jál	-j, jél		-jad, -d	-jed, -d		várj(ál)	nyerj(él)	ölj(él)	várjad, várd	nyerjed, nyerd	öljed, öld
3 ev. (ő)	-jon	-jen	-jön	-ja	-je		várjon	nyerjen	öljön	várja	nyerje	ölje
1 mv. (mi)	-junk	-jünk		-juk	-jük		várjunk	nyerjünk	öljünk	várjuk	nyerjük	öljük
2 mv. (ti)	-jatok	-jetek		-játok	-jétek		várjanak	nyerjenek	öljenek	várják	nyerjék	öljék
3 mv. (ők)	-janak	-jenek		-ják	-jék		várjatok	nyerjetek	öljetek	várjátok	nyerjétek	öljétek
1→2acc. (én→téged)				-jalak	-jelek					várjalak	nyerjelek	öljelek

Assimilatie eind-sibilant van de stam & -j
Eind-sibilant van de stam & j wordt:
..s & j	→	..ss
..sz & j	→	..ssz
..z & j	→	..zz
..dz & j	→	..dzz

Als de stam eindigt op een sisklank (zonder een eventuele -ik uitgang in de 3^de p. ev.) wordt deze verdubbeld doordat deze assimileert deze met het teken -j van de aansporende wijs:

-s & j → -ss	olvas = lezen	→ olvass(-ál)! = lees!
-sz & j → -ssz	uszik = zwemmen	→ ussz(-ál)! = zwem!
	játszik = spelen	→ Játssz(-ál) kint! = Speel buiten!
-z & j → -zz	hoz = brengen	→ hozz(-ál)! = breng!
-dz & j → -ddz	edz = trainen, oefenen	→ eddz(-él)! = train!

Als de stam eindigt op een -t:

• als de stam eindigt op een -t (maar niet op een lange klinker+t of medeklinker+t) assimileert deze met het teken -j van de aansporende wijs: -t & j → -ss

  voorbeeld: kinyit = openen → Nyissd ki az kapút! = Open het hek!

• als de stam eindigt op een -st of -szt: -st & j → -ss, -szt & j → -ssz

  voorbeeld: fest = schilderen, verven → fess(él)! = verf!

• als de stam eindigt op een lange klinker+t of op een medeklinker+t: -t & j → -ts

  voorbeeld: épít = bouwen → építs(él)! = bouw!; tart = houden → tarts(ál)!

De aansporende wijs wordt gebruikt in een aantal gevallen:

• als gebiedende wijs om een bevel, een verbod of een opdracht te geven

Voorbeeld: Gyere ide! = Kom hier!

• "moeten" in de directe rede

Voorbeeld: Mit csináljak? = Wat moet ik doen?

• in "finale bijzinnen" (bijzinnen die een wens of een bevel weergeven), waar in de hoofdzin het bevel of wens staat verwoord

Voorbeeld: Azt akarom, hogy levelet irj(ál) = Ik wil dat je een brief schijft;

Voorbeeld: Szükségtelen, hogy azt mondja = Het is onnodig, dat je dat zegt;

Voorbeeld: Az fontos, hogy megérts(e)d / Fontos megértened = Het is belangrijk dat je het begrijpt;

Voorbeeld: Lehetőségre van arra, hogy repülővel menjen Magyarországra = Zij heeft de mogelijkheid om per vliegtuig naar Hongarije te gaan.

• in combinatie hadd & aansporende wijs = laat toch ...,

Voorbeeld: Hadd menjünk oda = Laten we toch daarheen gaan.

Bij de ontkenning in de aansporende wijs, bijvoorbeeld bij een verbod, is het ontkenningswoord: ne = niet.

Voorbeeld: Ne mondj semmit! = Zeg niets!

Bronnen, noten en/of referenties

Toekomende tijd

De toekomst kan onder andere worden uitgedrukt

• met het bijwoord majd (= dan) & de tegenwoordige tijd

• Voorbeeld: Majd megyek = Ik zal gaan (letterlijk: Dan ik ga)

• met een hulpwerkwoord fog = zal; voor het werkwoord is er een onbepaalde en een bepaalde vervoeging, afhankelijk van de bepaaldheid van het lijdend voorwerp.

• Voorbeeld: Fogok menni = Ik zal gaan; Fogom megcsinálni = Ik zal [het] doen/maken; Fogsz menni? = Zal je gaan?

Nog een andere mogelijkheid is (net zoals in het Nederlands) werkwoorden te gebruiken die een beweging aangeven zoals megy = gaat of jön = komt.

• Voorbeeld: Fogom elolvasni a könyvet = Ik zal het boek uitlezen.
• Voorbeeld: Majd borotválkozom = Ik zal me scheren.
• Voorbeeld: Horgászni megyek. = Ik ga vissen.

Bij het werkwoord zijn (lenni) is er een vorm met een toekomstige betekenis: lesz = wordt / zal zijn

• Voorbeeld: János lesz művész = Jan wordt kunstenaar; Szép lesz = Het wordt mooi of Het zal mooi zijn/worden.

Bronnen, noten en/of referenties

Infinitief

---

<!>

geen, twee harmonische vormen of in drie harmonische vormen onbepaalde vervoeging en bepaalde vervoeging

---

<!>

Onbepaalde wijs

De onbepaalde wijs (hele werkwoord of infinitief) van het Hongaarse werkwoord bestaat uit de stam&ni, stam&nni of stam&ani/eni. De infinitief wordt gebruikt in combinatie met een aantal hulpwerkwoorden, zoals fog = zullen (voor de toekomende tijd), megy = gaan, akar = willen, tud = weten, kunnen, tetszik = believen, bevallen.

Voorbeelden: Megyek horgászni = Ik ga vissen, Akarsz csonakázni? = Wil je roeien?, Tud olvasni, nem tud számolni = Hij kan lezen, hij kan niet rekenen.

De eerste vorm (-ni) is de standaardvorm, de tweede vorm (-ani/-eni) komt voor als het werkwoord eindigt op twee medeklinkers of eindigt op -ít.

Voorbeelden:

standaardvorm	várni = wachten, nézni = zien, ülni = zitten
onregelmatig	lenni = zijn, worden, zullen zijn hoort bij: van = is en bij: lesz = wordt, zal zijn.
uitgangen met beginklinker	oldani = oplossen; érteni = begrijpen, tölteni = vullen)

Ook de infinitief kan worden vervoegd met persoonsuitgangen.

Bronnen, noten en/of referenties

Infinitiefvervoeging

De onbepaalde wijs, hele werkwoord of infinitief wordt in een aantal gevallen vervoegd met bezits- of persoonsuitgangen. De vervoegde vormen worden samengesteld uit de infinitief (zonder de laatste -i, behalve in de 3^de persoon) & bezitsuitgang (volgens klinkerharmonie).

De infinitiefvervoeging wordt gebruikt na een aantal woorden, zoals:

• de werkwoorden: fáj = het doet pijn, jól esik = het komt goed uit, kell = het is nodig, het moet, lehet = het kan
• de bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden: elég = (het is) voldoende, érdemes = (het is) de moeite waard, jó = (het is) goed, kár = (het is) jammer, könnyű = (het is) makkelijk, lehetséges = (het is) mogelijk, nehéz = (het is) moeilijk, öröm = plezier, szabad = het mag, (het is) toegestaan, tilos = (het is) verboden', kénytelen = (het is) onvermijdelijk.

Infinitiefvervoeging
Infinitief + hulpwoord	Werkwoordstam met:		Voorbeelden
	Voorklinkers	Achterklinkers	Voorklinkers	Achterklinkers
	-n/-ni, -an/-en/-ani/-eni		olvasni kell moet lezen	küldeni szabad mag verzenden
Persoon ↓ (datief)			kell	szabad
mij (nekem)	-nom	-nem	olvasnom kell	küldenem szabad
jou (neked)	-nod	-ned	olvasnod kell	küldened szabad
hem, haar (neki)	-nia	-nie	olvasnia kell	küldenie szabad
ons (nekünk)	-nunk	-nünk	olvasnunk kell	küldenünk szabad
jullie (nektek)	-notok	-netek	olvasnotok kell	küldenetek szabad
hun (nekik)	-niuk	-niük	olvasniuk kell	küldeniük szabad

Bronnen, noten en/of referenties

Vorming van werkwoorden

Werkwoorden kunnen gevormd worden uit andere werkwoorden, uit naamwoorden. De stam van het werkwoord kan worden verlengd met een of meer achtervoegsels, waarbij een nieuw werkwoord wordt gevormd.

De suffixen bij de woordvorming kunnen vaak gebruikt worden bij zowel naamwoorden als bij werkwoorden, omdat deze grammaticale categoriën dichter bij elkaar staan als bij de Indo-Europese talen. De werkwoordsafleidingssuffixenkunnen gebruikt worden bij andere werkwoorden (deverbaal) of bij naamwoorden (denominaal) . Tot de deverbale werkwoordafleidingssuffixen behoren hat/het,

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoorden van werkwoorden

Het achtervoegsel -at/-et, -tat/-tet ('laten'), het achtervoegsel -hat/-het ('kunnen', 'mogelijk zijn') en het achtervoegsel -gat/-get (geeft herhalingen aan) kunnen (al of niet gecombineerd) gebruikt worden.

-hat/-het

Met het achtervoegsel -hat/-het wordt een mogelijkheid aangegeven. De uitgang is nog steeds productief.

Voorbeelden: csinál = maken → csinálhat = kunnen/mogen maken → csináltathat = kunnen laten maken.

De uitgang is nog steeds productief. Er is een groep onregelmatige werkwoorden, waar de stam wordt ingekort.

Voorbeelden: van → lehet = zij/hij/het kan, het is mogelijk, jön → jöhet, megy → mehet, tesz → tehet, vesz → vehet, hisz → hihet, visz → vihet, eszik → ehet, iszik → ihat

-at/-et,-tat/-tet

stam met: ↓	stam eindigend op:
	-medeklinker & t	anders dan t	-klinker & t
1 lettergreep	-at/-et		-tat/-tet
2 lettergrepen	-at/-et	-tat/-tet

Met het achtervoegsel -at/-et,-tat/-tet wordt het werkwoord causatief, wat aangeeft dat het onderwerp van de zin de handeling door een ander laat verrichten en dus niet zelf verricht. In het Nederlands wordt het hulpwerkwoord laten daarvoor gebruikt.

De uitgang is nog steeds productief. Het gebruik van at/-et of van -tat/-tet is niet willekeurig maar hangt af van de stam van het werkwoord, wat echter moeilijk in regels valt te vangen.

Voorbeeld: csinál = maken → csináltat (valakivel) = laten maken (door iemand).

Voorbeelden: tesz → tetet = laten doen, vesz → vetet = laten kopen, hisz → hitet = doen geloven, visz → vitet = laten dragen, eszik → etet = voeren, iszik → itat = laten drinken, drenken

-gat/-get

Met het achtervoegsel -gat/-get,-ogat/-eget/-öget wordt regelmatige herhaling, of een langere periode van een handeling aangegeven of dat de handeling niet geheel serieus valt te nemen. De uitgang komt vooral in versteende combinaties voor en is niet meer productief. Dit achtervoegsel kan weer gecombineerd worden met andere achtervoegsels.

Voorbeeld: néz = kijken, nézeget = rondkijken, regelmatig kijken; beszél = spreken, beszélget = praten, babbelen, beszélgethet = kunnen praten

verdere suffixen

Tot de overige, niet meer productieve uitgangen behoren -kod/-ked/-köd (die op een herhaling duisen), -dokol/-dekel/-dököl, -doklik/-döklik (duidt op langere duur), -oz(ik)/-ez(ik)/-öz(ik) (duidt ook op langere duur), -g,-og/-eg/-ög (duidt ook op langere duur), -an/-en (duidt op eenmaligheid), -int (drukt eveneens eenmaligheid uit), -dul/-dül (duidt op het beginnen van een handeling.

Daarnaast zijn er uitgangen die wijzen op wederkerigheid, onvoltooidheid, duur en/of onovergankelijkheid.

Er zijn meerdere reflexieve uitgangen, alle behorende tot de ik-werkwoorden. De betekenis is vaak wederkerig, maar niet altijd. Wanneer welke uitgang wordt gebruikt is nauwelijks voorspelbaar en moet worden opgezocht in het woordenboek.

-kodik/-kedik/-ködik, -akodik/-ekedik; -kozik/-kezik/-közik, -akozik/-ekezik, -kózik/-kőzik, -ódik/-ődik; -ó(d)zik/-ő(d)zik

Voorbeeld: mos = wassen → mosakodik = mosakszik ! = zich wassen

Voorbeeld: fésül = kammen → fésülködik = zich kammen

Voorbeeld: készül = gemaakt worden → készülődik = zich voorbereiden / gereedmaken

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoorden van naamwoorden

-z(ik)/-az/-oz/-ez/-öz(ik)

Voorbeeld: zongora = piano → zongogázik = piano spelen

Voorbeeld: bor = wijn → borozik = wijn drinken

-l(ik), -al/-ol/-el/-öl

Voorbeeld: ének = stem → énekel = zingen

Voorbeeld: ebéd = middageten → ebédel = middageten gebruiken

-ít/-sít

Voorbeeld: lassú = langzaam → lassít = vertragen

Voorbeeld: szép = mooi → szépít = verfraaien

-ul/-ül

Voorbeeld: bolond → bolondul

xxxx

Bronnen, noten en/of referenties

atlan/etlen/talan/telen

Bijvoeglijke naamwoorden uit werkwoorden

Bronnen, noten en/of referenties

ható/hető

Bijvoeglijke naamwoorden uit werkwoorden

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoordvoorvoegsels

voorbeelden van voorvoegsels
be-	in-, naar binnen	↔	ki-	uit-, naar buiten
el-	weg-	↔	haza-	thuis-, naar huis
ide-	hierheen	↔	oda-	daarheen
fel-/föl‑	naar boven	↔	le-	naar beneden
Andere voorvoegsels zijn: abba‑, agyon‑, alá‑, által‑, át‑, bele‑, benn‑, egybe‑, ellen‑, elő‑, előre‑, félbe‑, félre‑, felül‑ v. fölül‑, fenn‑ v. fönn‑, hátra‑, helyre‑, hozzá‑, keresztül‑, ketté‑, ki‑, körül‑, közbe‑, közé‑, közre‑, közzé‑, külön‑, meg‑, mellé‑, neki‑, oda‑, össze‑, rá‑, rajta‑, széjjel‑, szembe‑, szerte‑, szét‑, tele‑, tova‑, tovább‑, tönkre‑, túl‑, újjá‑, újra‑, utána‑, végbe‑, végig‑, vissza‑.

Werkwoordvoorvoegsels (igekötő, verbaalprefixen) kunnen de betekenis van werkwoorden enigszins veranderen, vergelijkbaar met het Nederlands. De wijziging in betekenis is enigszins voorspelbaar, maar niet met alle voorvoegsel gaat dat op. Het voorvoegsel meg- geeft vaak een voltooidheid van de handeling aan, maar dat kan ook met andere voorvoegsels.

Voorbeelden: Bementem a házba = Ik ben het huis ingegaan, Megcsináltam = Ik heb het gemaakt / Ik maakte het, Elolvastam = Ik heb het uitgelezen / Ik las het uit

Het werkwoordvoorvoegsel wordt gescheiden van de persoonsvorm en wordt er achter geplaatst als er een vragend voornaamwoord (mi? = wat?, ki? = wie? ...), een persoonlijk voornaamwoord, een ontkenningswoord (nem = niet). Deze woorden krijgen de focus.

Voorbeelden: Ki ment be az autoba? = Wie ging de auto in?, Én nem csináltam meg = Ik heb het niet gemaakt.

In het Hongaars worden samengestelde werkwoorden soms gescheiden in ontkennende zinnen. Een voorbeeld is het werkwoord letesz, "ophangen", "de verbinding verbreken":

Voorbeeld: Leteszem a telefont. — Ik hang op.
Nem teszem le a telefont - Ik hang niet op.

Hetzelfde gebeurt bij imperatieven die een verbod uitdrukken:

Voorbeeld: Ne tedd le a telefont! — Hang niet op!

Een andere woordvolgorde en de intonatie van de spreker versterkt de kracht van het verbod:

Voorbeeld: Le ne tedd a telefont! - Niet ophangen !!

Bronnen, noten en/of referenties

Deelwoorden en bijwoorden

	onvoltooid of tegenwoordig of actief deelwoord	voltooid of verleden of passief deelwoord	toekomstig deelwoord of gerun- divum	tegenwoordig bijwoord van het werkwoord	verleden bijwoord van het werkwoord
uitgang:	-ó	-ott	-andó	-va/-ve	-ván/-vén
regel- matig	olvasó	olvasott	olvasandó	olvasva	olvasván
	éneklő	énekelt	énekelendő	énekelve	énekelvén
	töltő	töltött	töltendő	töltve	töltvén
on- regel- matig	alvó	aludt		alva, aludva
	levő, lévő, való	volt	leendő
	haragvó	haragudt

Het Hongaars kent een tegenwoordig of onvoltooid deelwoord en een verleden of voltooid deelwoord. Deze kunnen bijvoeglijk en zelfstandig gebruikt worden, maar ook als bijwoord. De deelwoorden en een bijwoord kunnen gevormd worden van de stam van het werkwoord.

1. Het onvoltooid of tegenwoordig deelwoord,: -ó/-ő
2. Het voltooid of verleden deelwoord,: -t,-ott/-ett/-ött
3. Het toekomend deelwoord, de gerundivum,: -ando/-endő
4. Het tegenwoordig bijwoord van het werkwoord.: -va/-ve
5. Het verleden bijwoord van het werkwoord: -ván/-vén.

Bronnen, noten en/of referenties

Tegenwoordig deelwoorden

Het tegenwoordig deelwoord wordt gevormd door de uitgang -ó/-ő achter de stam van het werkwoord. Een regelmatig voorkomende onregelmatigheid is de vorm -vó/-vő. De tegenwordige deelwoorden kunnen op verschillende manieren worden gebruikt:

1. als een bijvoeglijk naamwoord; voorbeelden:

   Az olvasó fiú = De lezende jongen

   Az ülő lany = Het zittende meisje

   Ivó víz = Drinkwater.

2. als een zelfstandig naamwoord; voorbeelden:

   A néző = De toeschouwer, de kijker

   Tanította a szobában lévő tanulót = Hij onderwees de in de kamer zijnde leerling

   Az alvó ivó = De slapende drinker.

Bronnen, noten en/of referenties

Verleden deelwoorden

Het voltooid deelwoord heeft dezelfde vorm als de 3^de p. ev. van de verleden tijd van de onbepaalde vervoeging. Dit kan bijvoeglijk worden gebruikt voor een zelfstandig naamwoord.

Er zijn enkele onvoorspelbare uitzonderingen, zoals ír = schrijven, írt = hij schreef, hij heeft geschreven, írott = geschreven (bv. in: Az írott könv = het geschreven boek). Een ander voorbeeld is tör = breken, tört = hij brak, törött = gebroken.

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoorden met veranderlijke stam

Er kunnen zeven typen werkwoorden met veranderlijke stam worden onderscheiden.

• Type 1: stam eindigend op een -t
  • választ, halaszt, áraszt, oszt, termeszt
  • fut, vet, köt, nyit, szeret, mutat
• Type 2: mozog: werkwoorden met klinkerverliezende stammen
• Type 3: lő: op een klinker eindigende (v-toevoegende) stammen
  • met klinkerverkorting (ró, lő, nő, sző )
  • zonder klinkerverkorting (fő, nyű)
• Type 4: vesz
  • tesz, vesz, visz
  • hisz
  • lesz
  • eszik, iszik (ik-werkwoorden)
• Type 5: haragszik
  • haragszik = boos zijn
  • nyugszik = rusten
  • növekszik, növekedik = kweken
  • fekszik = liggen
  • esküszik = zweren
  • eszküszik = zweren, trouwen
  • al(u)szik = slapen
• Type 6: mosakodik
  • mosakszik, mosakodik = zich wassen, növekszik, növekedik = kweken
  • szándékszik, szándékozik = van plan zijn, igyekszik, igyekezik = hard proberen
• Type 7: ?emlékszik?, emlékezik = herinneren

Type 1: werkwoorden eindigend op -st, -szt of [korte klinker] & t

Bij enkele groepen van werkwoorden, waarvan de stam eindigt op -st, -szt of [korte klinker] & t assimileert de eind-t van de stam met het 'teken' -j voor de aansporende wijs, en verandert de stam.

1. -st & j → -ss
   • de stam eindigt op -st (fest)
2. -szt & j → -ssz
   • de stam eindigt op -szt (bijvoorbeeld: választ, halaszt, áraszt, oszt, termeszt)
3. -t & j → -ss
   • de stam eindigt op [korte klinker] & t (bijvoorbeeld: fut, vet, köt, nyit, szeret, mutat)
   • de stam eindigt op -át (bijvoorbeeld: lát, bocsát)

Enkele overige werkwoordstam met op -t eindigende stammen hebben een andere vervoeging bij de aansporende wijs. De stam verandert daarbij niet maar wel het 'teken', zoals bij:

4. -t & j → -ts.
   • -[lange klinker] & t (bijvoorbeeld: tanít, épít, fűt)
   • -[medeklinker] & t (bijvoorbeeld: tart, ért, önt)

Als de werkwoordstam eindigt op -szt, -st, -át of op [korte klinker] & t is de vervoeging bij de aansporende wijs als volgt:

	Aansporende of gebiedende wijs					Voorbeelden van aansporende of gebiedende wijs
Bepaaldheid:	Onbepaalde vervoeging (I)			Bepaalde vervoeging (II)		Onbepaalde vervoeging (I)					Bepaalde vervoeging (II)
Stam werkwoord met:	Voor- klinkers	Achter- klinkers		Voor- klinkers	Achter- klinkers	Voor- klinkers		Achter- klinkers			Voor- klinkers		Achter- klinkers
Infinitief →	stam & -ni, -ani/-eni					futni	osztani	kötni	festeni	ébreszteni	futni	osztani	kötni	festeni	ébreszteni
Persoon:↓						hard lopen	delen	binden	schilderen	verbouwen	hard lopen	delen	binden	schilderen	verbouwen
1 ev. (én)	-Xak	-Xek		-Xam	-Xem	fussak	osszak	kössek	fessek	ébresszek	fussam	osszam	kössem	fessem	ébresszem
2 ev. (te)	-X, Xál	-X, Xél		-Xad, -d	-Xed, -d	fuss, fussál	ossz, osszál	köss, kössél	fess, fessél	ébreszd, ébresszél	fusd, fussad	oszd, osszad	kösd, kössed	fesd, fessed	ébreszd, ébresszed
3 ev. (ő)	-Xon	-Xen	-Xön	-Xa	-Xe	fusson	osszon	kössön	fessen	ébresszen	fussa	ossza	kösse	fesse	ébressze
1 mv. (mi)	-Xunk	-Xünk		-Xuk	-Xük	fussunk	osszunk	kössünk	fessünk	ébresszünk	fussuk	osszuk	kössük	fessük	ébresszük
2 mv. (ti)	-Xatok	-Xetek		-Xátok	-Xétek	fussatok	osszatok	kössetek	fessetek	ébresszetek	fussétek	osszétek	kössétek	fessétek	ébresszétek
3 mv. (ők)	-Xanak	-Xenek		-Xák	-Xék	fussanak	osszanak	kössenek	fessenek	ébresszenek	fussák	osszák	kössék	fessék	ébresszék
1→2acc. (én→téged)	-Xalak	-Xelek									…	osszalak	kösselek	fesselek	ébresszelek

Type 2: Werkwoorden met klinkerverliezende stammen

Er zijn enkele belangrijke varianten met een instabiele stam, die ook in combinatie kunnen voorkomen: Het klinkerverliezende werkwoord heeft een twee-lettergrepige stam die eindigt in een -[korte klinker]+[medeklinker]. De klinker die kan vervallen is meestal o, e of ö in de laatste lettergreep. Als de klinker vervalt, eindigt de verkorte stam op twee medeklinkers. De klinker vervalt alleen als de uitgang begint met een klinker (zoals: -ok, -öd, -ünk, -i). Het klinkerverlies blijkt niet uit de woordenboekvorm, omdat deze geen uitgang heeft (behalve bij de ik-werkwoorden). Deze werkwoorden worden dus vervoegd volgens afwijkende regels, maar worden ook wel gerekend tot de onregelmatige werkwoorden omdat er twee stammen zijn: een met en een zonder de instabiele klinker.

Werkwoorden met klinkerverliezende stammen
Nl: →		draaien		vegen		zich baden		springen
bepaaldheid: →		(onbepaald)	(bepaald)	{onbepaald)	(bepaald)	intransitief (ik-werkwoord)		(onbepaald)		(bepaald)
stam: →		forog		seper		fürdik		ugrik
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	1p. ev. (én)	forgok	forgom	seprek	seprem	fürdöm		ugrom		ugrom
	2p. ev. (te)	forogsz	forgod	sepersz	sepred	fürödsz	fürdesz	ugorsz	ugrasz	-	ugrod
	3p. ev. (ő)	forog	forogja	seper	sepri	fürdik		ugrik		ugorja	-
	1p. mv. (mi)	forgunk	forogjuk	seprünk	seperjük	fürdünk		ugrunk		ugorjuk	-
	2p. mv. (ti)	forgotok	forogjátok	sepertek	sepritek	fürödtök	fürdötök	ugrotok		ugorjátok	-
	3p. mv. (ők)	forognak	forogják	sepernek	seprik	fürdenek		ugranak		ugorják	-
	1p. ev. → 2p. (én → téged/titeket)	foroglak		seperlek		fürödlek	fürdelek	ugorlak	ugralak
Ver- le- den tijd múlt idő	1p. ev. (én)	forogtam		sepertem		fürödtem	fürdöttem	ugortam	ugrottam		ugrottam
	2p. ev. (te)	forogtál	forogtad	sepertél	seperted	fürödtél	fürdöttél	ugortál	ugrottál		ugrottad
	3p. ev. (ő)	forgott	forogta	sepert	seprerte	fürödt	fürdött	ugort	ugrott		ugrotta
	1p. mv. (mi)	forogtunk	forogtuk	seprertünk	sepertük	fürdetünk	fürdöttünk	ugortunk	ugrottunk		ugrottuk
	2p. mv. (ti)	forogtatok	forogtátok	sepertetek	sepertétek	fürödtetek	fürdöttetek	ugortatok	ugrottetek		ugrottátok
	3p. mv. (ők)	forogtak	forogták	sepertek	seperték	fürödtek	fürdöttek	ugortak	ugrottak		ugrották
	1p. ev. → 2p. (én → téged/titeket)							ugrottalak
infinitief: stam & ni, ani/eni		forogni		seperni		fürödni, fürdeni		ugorni, ugrani
mogelijkheid: stam & hat/het		foroghat		seperhet		fürödhet		ugorhat
causatief: stam & at/et		forgat		sepret		fürdet		??
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd. stam & ő/ó	forgó		seprő		fürdő		ugró
	verleden dlwrd. stam & t,ott/ett	forgott		sepert		fürödt ??	fürdött ??	ugort ??	ugrott ??
	bijw. dlwrd. stam & va/ve	forogva		seperve		fürödve		ugorva ??
zelfst. nwrd. stam & ás/és		forgás		seprés		fürdés		ugrás

Er zijn ook klinkerverliezende ik-werkwoorden. Deze klinker blijkt dus niet uit de vorm in het woordenboek, maar verschijnt als de uitgang met een medeklinker begint. Als de klinker uitvalt, eindigt de verkorte stam op twee medeklinkers, waarbij in de tweede persoon een extra klinker voor de uitgang geplaatst wordt als de uitgang begint met een medeklinker.

Voorbeelden van werkwoorden zijn: forog (woordenboekvorm!) = jij/zij draait, seper/söpör (woordenboekvorm!) = hi/zij veegt

Voorbeelden van ik-werkwoorden zijn: fürdik (woordenboekvorm!) = hij baadt en ugrik (woordenboekvorm!) = hij springt.

Bij werkwoorden waar de stam eindigt op -l of -r, is het teken voor de verleden tijd een -t, dus treedt er geen verkorting op van de stam bij de verleden tijd.

Voorbeelden zijn: seper = zij/hij veegt; ugrik (woordenboekvorm!) = zij/hij springt.

Echter bij de ik-werkwoorden met twee medeklinkers voor de -ik-uitgang is de keuze min of meer vrij.

Het werkwoord lélegzik = hij/zij ademt (woordenboekvorm!) heeft echter in de verleden tijd alleen vormen met als teken -t.

Voorbeeld: lélegeztem = ik ademde, lélegezni = ademden (infinitief).

Bronnen, noten en/of referenties

Type 3: Enkele op een klinker eindigende, v-toevoegende stammen

De op een klinker eindigende werkwoordstammen ró, lő, nő, sző, fő, nyű krijgen bij de vervoeging een -v tussengevoegd vóór de met een klinker beginnende uitgang. Bij fő = koken, nyű = verslijten treedt geen klinkerverkorting op als de -v- wordt tussengevoegd, bij de werkwoordstammen ró, lő, nő, sző treedt klinkerverkorting op voor de tussengevoegde -v als de uitgang begint met een klinker.

Het teken voor de verleden tijd is -tt (in plaats van -t), voor de voorwaardelijke wijs is het -n.

Enkele op een klinker eindigende stammen
	Nl: →	kerven , berispen		koken	schieten, neerschieten		groeien, ontgroeien		verslijten		weven
	bepaaldheid	onbepaald	bepaald	onbepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	stam: →	ró	megró	fő	lő	lelő	nő	kinő	nyű		sző
	1p. ev. (én)	rovok	megrovom	fővök	lövök	lelövöm	növök	kinövöm	nyűvök	nyűvöm	szövök	szövöm
	2p. ev. (te)	rósz	megrovod	fősz	lősz	lelövöd	nősz	kinövöd	nyűsz	nyűvöd	szősz	szövöd
	3p. ev. (ő)	ró	megrója	fő	lő	lelövi	nő	kinövi	nyű	nyűvi	sző	szövi
	1p. mv. (mi)	rovunk	megrójuk	fővünk	lövünk	lelőjük	növünk	kinőjük	nyűvünk	nyűjük	szövünk	szőjük
	2p. mv. (ti)	rótok	megrójátok	főtök	lőtök	lelövitek	nőtök	kinövitek	nyűtök	nyűvitek	szőtök	szövitek
	3p. mv. (ők)	rónak	megróják	főnek	lőnek	lelövik	nőnek	kinövik	nyűnek	nyűvik	szőnek	szövik
Ver- leden tijd múlt idő	stam & tt	rótt	megrótt	főtt	lőtt	lelőtt	nőtt	kinőtt	nyűtt		szőtt
	1p. ev. (én)	róttam	megróttam	főttem	lőttem	lelőttem	nőttem	kinőttem	nyűttem		szőttem
	2p. ev. (te)	róttál	megróttad	főttél	lőttél	lelőtted	nőttél	kinőtted	nyűttél	nyűtted	szőttél	szőtted
	3p. ev. (ő)	rótt	megrótta	főtt	lőtt	lelőtte	nőtt	kinőtte	nyűtt	nyűtte	szőtt	szőtte
	1p. mv. (mi)	róttunk	megróttuk	főttünk	lőttünk	lelőttük	nőttünk	kinőttük	nyűttünk	nyűttük	szőttünk	szőttük
	2p. mv. (ti)	róttatok	megróttátok	főttetek	lőttetek	lelőttétek	nőttetek	kinőttétek	nyűttetek	nyűttétek	szőttetek	szőttétek
	3p. mv. (ők)	róttak	megrótták	főttek	lőttek	lelőtték	nőttek	kinőtték	nyűttek	nyűtték	szőttek	szőtték
Voor- waar- de- lijke wijs felté- teles mód	stam & n	róna	megróna	főne	lőne	lelőne	nőne	kinőne	nyűne		szőne
	1p. ev. (én)	rónék	megrónám	főnék	lőnék	lelőném	nőnék	kinőném	nyűnék	nyűném	szőnék	szőném
	2p. ev. (te)	rónál	megrónád	főnél	lőnél	lelőnéd	nőnél	kinőnéd	nyűnél	nyűnéd	szőnél	szőnéd
	3p. ev. (ő)	róna	megróná	főne	lőne	lelőné	nőne	kinőné	nyűne	nyűné	szőne	szőné
	1p. mv. (mi)	rónánk	megrónánk	főnénk	lőnénk	lelőnénk	nőnénk	kinőnénk	nyűnénk		szőnénk
	2p. mv. (ti)	rónátok	megrónátok	főnétek	lőnétek	lelőnétek	nőnétek	kinőnétek	nyűnétek		szőnétek
	3p. mv. (ők)	rónának	megrónák	főnének	lőnének	lelőnék	nőnének	kinőnék	nyűnének	nyűnék	szőnének	szőnék
Aan- spo- rende wijs felté- teles mód	stam & j	rójál	megrójál	főjél	lőjél	lelőjél	nőjél	kinőjél	nyűjél		szőjél
	1p. ev. (én)	rójak	megrójam	főjek	lőjek	lelőjem	nőjek	kinőjem	nyűjek	nyűjem	szőjek	szőjem
	2p. ev. (te)	rój, rójál	megródd, megrójad	főj, főjél	lőj, lőjél	lelődd, lelőjed	nőj, nőjél	kinődd, kinőjed	nyűj, nyűjél	nyűdd, nyűjed	szőj, szőjél	sződd, szőjed
	3p. ev. (ő)	rójon	megrója	főjön	lőjön	lelője	nőjön	kinője	nyűjön	nyűje	szőjön	szője
	1p. mv. (mi)	rójunk	megrójuk	főjünk	lőjünk	lelőjük	nőjünk	kinőjük	nyűjünk	nyűjük	szőjünk	szőjük
	2p. mv. (ti)	rójatok	megrójátok	főjetek	lőjetek	lelőjétek	nőjetek	kinőjétek	nyűjetek	nyűjétek	szőjetek	szőjétek
	3p. mv. (ők)	rójanak	megróják	főjenek	lőjenek	lelőjék	nőjenek	kinőjék	nyűjenek	nyűjék	szőjenek	szőjék
infinitief: stam & nni		róni	megróni	főni	lőni	lelőni	nőni	kinőni	nyűni		szőni
mogelijkheid: stam & hat/het		róhat	megróhat	főhet	lőhet	lelőhet	nőhet	kinőhet	nyűhet		szőhet
causatief: stam & tat/tet		-		-	lövet	lelövet	-		-		-
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd.: stam & v & ő/ó	rovó		fővő	lövő		növő		nyűvő		szövő
	verleden dlwrd.: stam & tt	rótt	megrótt	főtt	(le)lőtt		(ki)nőtt		nyűtt		szőtt
	bijw. dlwrd.: ??	??		??	??		??		??		??
zelfst. nwrd.:	stam & ás, és	rovás		fővés	lövés		növés, növény		nyűvés		szövés, szövény

• rí (intransitief) = wenen, ríni, rivó, ríva, ríhat, rivat

Bronnen, noten en/of referenties

Type 4: Onregelmatige werkwoorden met een veranderlijke stam

Er is een groepje van enkele veel gebruikte onregelmatige werkwoorden met een veranderlijke stam. Tot deze kleine groep behoren de werkwoorden vesz = kopen , tesz = doen, maken, hisz = geloven, visz = dragen en de ik-werkwoorden eszik = eten, iszik = drinken. Deze werkwoorden zijn afwijkend in de volgende punten:

• behalve de woordenboekvorm als stam van het werkwoord is er een verkorte, absolute stam, vaak bestaande uit slechts twee letters. Deze stam wordt gebruikt in de verleden tijd en in de voorwaardelijke en de aansporende wijs.
• bij de verleden tijd wordt de verkorte stam gebruikt met als teken -tt, met als uitzondering de ik-werkwoorden die de uitgagang -ett/-ott krijgen, voorafgegaan door een -v
• het 'teken' voor de voorwaardelijke wijs is -nn achter de verkorte stam
• de aansporende wijs krijgt het 'teken' -gy achter de verkorte stam
  • bij het werkwoord hisz = hij/zij gelooft is het 'teken' verdubbeld: -ggy
• tweede persoon enkelvoud van de bepaalde vervoeging van de aansporende wijs heeft een vorm met de uitgang -dd achter de verkorte stam
• bij het tegenwoordig deelwoord wordt de uitgang -ó/-ő vooraf gegaan door een -v achter de verkorte stam
• waar het zelfstandig naamwoord gevormd wordt met de uitgang -as/-es wordt deze vooraf gegaan door een -v achter de verkorte stam

Het werkwoord lesz = worden, zal zijn is hiermee enigszins vergelijkbaar, maar wordt hieronder behandeld bij van = zijn.

Enkele op een klinker eindigende stammen
	Nl: →	kopen		doen, maken		geloven		dragen		eten		drinken
	bepaaldheid	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	(lange) stam: →	vesz		tesz		hisz		visz		eszik		iszik
	1p. ev. (én)	veszek	veszem	teszek	teszem	hiszek	hiszem	viszek	viszem	eszem		iszom
	2p. ev. (te)	veszel	veszed	teszel	teszed	hiszel	hiszed	viszel	viszed	eszel	eszed	iszol	iszod
	3p. ev. (ő)	vesz	veszi	tesz	teszi	hisz	hiszi	visz	viszi	eszik	eszi	iszik	iszza
	1p. mv. (mi)	veszünk	veszzük	teszünk	teszzük	hiszünk	hiszzük	viszünk	viszzük	eszünk	eszzük	iszunk	iszzuk
	1p. mv. (ti)	vesztek	veszitek	tesztek	teszitek	hisztek	hiszitek	visztek	viszitek	esztek	eszitek	isztok	iszzátok
	3p. mv. (ők)	vesznek	veszik	tesznek	teszik	hisznek	hiszik	visznek	viszik	esznek	eszik	isznak	iszzák
	1p. ev.→ 2p. (én→téged/titeket)							viszlek
Ver- leden tijd múlt idő	verkorte stam & tt, ott/ett	vett		tett		hitt		vitt		evett		ivott
	1p. ev. (én)	vettem		tettem		hittem		vittem		ettem		ittam
	2p. ev. (te)	vettél	vetted	tettél	tetted	hittél	hitted	vittél	vitted	ettél	etted	ittál	ittad
	3p. ev. (ő)	vett	vette	tett	tette	hitt	hitte	vitt	vitte	evett	ette	ivott	itta
	1p. mv. (mi)	vettünk	vettük	tettünk	tettük	hittünk	hittük	vittünk	vittük	ettünk	ettük	ittunk	ittuk
	2p. mv. (ti)	vettetek	vettétek	tettetek	tettétek	hittetek	hittétek	vittetek	vittétek	ettetek	ettétek	ittatok	ittátok
	3p. mv. (ők)	vettek	vették	tettek	tették	hittek	hitték	vittek	vitték	ettek	ették	ittak	itták
	1p. ev.→ 2p. (én→téged/titeket)							vittelek
Voor- waarde- lijke wijs feltételes mód	verkorte stam & nn	venné		tenné		hinné		vinné		enné		inná
	1p. ev. (én)	vennék	venném	tennék	tenném	hinnék	hinném	vinnék	vinném	ennék	enném	innek	innám
	2p. ev. (te)	vennél	vennéd	tennél	tennéd	hinnél	hinnéd	vinnél	vinnéd	ennél	ennéd	innál	innád
	3p. ev. (ő)	venne	venné	tenne	tenné	hinne	hinné	vinne	vinné	enne	enné	inna	inná
	1p. mv. (mi)	vennénk		tennénk		hinnénk		vinnénk		ennénk		innánk
	2p. mv. (ti)	vennétek		tennétek		hinnétek		vinnétek		ennétek		innátok
	3p. mv. (ők)	vennének	vennék	tennének	tennék	hinnének	hinnék	vinnének	vinnék	ennének	ennék	innának	innák
	1p. ev.→ 2p. (én→téged/titeket)							vinnelek
Aan- sporende wijs felszólító mód	verkorte stam & gy	vegyél		tegyél		higgyél		vigyél		egyél		igyál
	1p. ev. (én)	vegyek	vegyem	tegyek	tegyem	higgyek	higgyem	vigyek	vigyem	egyek	egyem	igyak	igyam
	2p. ev. (te)	vegyél, végy	vegyed, vedd	tegyél, tégy	tegyed, tedd	higgyél, higgy	higgyed, hidd	vigyél	vigyed, vidd	egyél	egyed, edd	igyál	igyad, idd
	3p. ev. (ő)	vegyen	vegye	tegyen	tegye	higgyen	higgye	vigyen	vigye	egyen	egye	igyon	igya
	1p. mv. (mi)	vegyünk	vegyük	tegyünk	tegyük	higgyünk	higgyük	vigyünk	vigyük	együnk	együk	igyunk	igyuk
	2p. mv. (ti)	vegyetek	vegyétek	tegyetek	tegyétek	higgyetek	higgyétek	vigyetek	vigyétek	egyetek	egyétek	igyatok	igyátok
	3p. mv. (ők)	vegyek	vegyék	tegyek	tegyék	higgyek	higgyék	vigyek	vigyék	egyek	egyék	igyak	igyák
	1p. ev.→ 2p. (én→téged/titeket)							vigyelek
infinitief: verkorte stam & nni		venni		tenni		hinni		vinni		enni		inni
mogelijkheid: korte stam & hat/het		vehet		tehet		hihet		vihet		ehet		ihat
causatief: korte stam & tat/tet		vetet		tetet		hitet		vitet		etet		itat
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd. korte stam & v & -ő/-ó	vevő		tevő		hívő		vivő		evő		ivó
	verleden dlwrd. korte stam & -tt, -ott, -ett	vett		tett		hitt		vitt		evett		ivott
	bijw. dlwrd.	véve		-		-		-		-		-
zelfst. nwrd. korte stam & v & ás, és		- vétel		tevés,- tétel		hívés,- hitel		- vitel		evés,- étel		ivás,- ital
Kleur: Let op: afwijkende vorm

Bronnen, noten en/of referenties

Werkwoorden met onvolledig paradigma

Stam eindigt in twee medeklinkers

1. veel ik-werkwoorden
2. ketl-, sínyl-

ik-Werwoorden met sz/d- en sz/z-stammen

---

<!>

geen, twee harmonische vormen of in drie harmonische vormen onbepaalde vervoeging en bepaalde vervoeging

---

<!>

Werkwoorden die eindige op een medeklinker & ik hebben vaak alternerende stammen. Bij de alternatieve stam van een stam eindigend op -szik wordt de -sz vervangen door -od/-ed of -oz/-ez. Tot deze groep behoren drie groepen werkwoordstammen, de Cszik-stammen (C=consonant, zoals: -kszik in de woordenboekvorm), de de Vszik-stammen (V=vocaal, zoals -uszik/-üszik in de woordenboekvorm) en de sz/d/v- en sz/z/v-stammen.

• Type 5: Vszik-werkwoorden en sz/d/v- en sz/z/v-werkwoorden
• Type 6: Cszik werkwoorden

De sz/d/v- en sz/z/v-stammen

Bij bij enkele werkwoorden met sz/d en sz/z-stammen wordt in het tegenwoordig deelwoord de sz vervangen door een v voor de uitgang -ó/-ő, evenals voor de naamwoord-vormende uitgang -as/-és. Bij andere (eenvoudige) sz/d en sz/z-stammen worden de uitgangen -ó/-ő en -as/-és achter de eind-d van de alternatieve stam geplaatst. Tot welk groep een stam behoort is niet voorspelbaar.

Lijst van sz/d/v en sz/z/v-stammen met tussen-v (type 5)	Lijst van sz/d-stammen alternatieve d-stam (type 6)	Lijst van sz/z-stammen (type 6)
Vszik-stammen: -uszik/-üszik alkuszik, alkudni aluszik, alszik, aludni → alvó, alvás ? esküszik, esküdni → ? esküvő, esküvés Overige Vszik-stammen: : fekszik, feküdni → fekvő, fekvés gyanakszik → gyanakvó, növekszik, növekedni → növekvő, növekvés törekszik → törekvő, törekvés haragszik, haragudni → haragvó, haragvás nyugszik → nyugvó, igyekszik, igyekezni (ook sz/z-stam) →	alapszik → alapodó, gyarapszik, gyarapodni → letelepszik → telepszik, települni, telepedni → telepedő ülepszik → boszakszik, boszakodni → furakszik → furakodó, mosakszik, mosakodni → mosakodó, mosakodás tanakszik → tolakszik → cselekszik, cselekedni → cselekvő ! dicsekszik → dicsekedő kötekszik → meglélekszik → verekszik → verekedő, verekedés veszekszik, veszekedni → vetekszik → gazdagszik, gazdagodni → vastagszik → megbetegszik → melegszik, melegedni → melegedő öregszik, öregedni →	emlékszik, emlékezni → emlékező, emlékezés gyülekszik, gyülekezni → gyülekező, gyülekezés igyekszik, igyekezni → igyekvő, igyekezés/igyekvés (sz/z/v-stam) szándékszik, szándékozni → szándékozó, szándékozás

zzzzxxxx

Bronnen, noten en/of referenties

Type 5: Werkwoorden met Vszik-stammen (-uszik/-üszik)

De werkwoorden van type 5 zijn de Vszik-werkwoorden met uszik/üszik-stammen (V=vocaal). Er is een alternatieve stam, die geheel regelmatig wordt vervoegd, tenzij de de klinker voor -szik u/ü is (de ik-stam eindigt dan op -uszik/-üszik). Tot deze groep behoren drie werkwoorden.

1. aluszik, alszik = slapen, alternatieve stammen: alud- en al-, alvó, alvás
2. alkuszik = onderhandelen, alternatieve stam: alkud-
3. esküszik = zweren, alternatieve stam: esküd-, esküvő, esküvés

Het gebruik van de alternatieve stam hangt af van de uitgang:

• als de uitgang alleen een vormvariant heeft die begint met een medeklinker, dan komt deze achter de d-stam

  voorbeelden (mogelijkheid): aludhat, alkudhat, esküdhet

• als de uitgang alleen een vormvariant heeft die begint met een klinker, dan komt deze achter de sz-stam; vaak vervalt daarbij ook de u

  voorbeelden: aluszom/alszom, alkuszom, esküszöm

• als de uitgang alleen zowel een vormvariant heeft die begint met een klinker als een met een beginmedeklinker, en als
  • hoewel soms de sz-stam gebruikt kan worden, wordt de variant met de beginklinker gewoonlijk gebruikt achter de d-stam bij alkuszik en esküszik

    voorbeelden: alkudnak, esküdnek

  • de d-stam wordt gebruikt in de verleden tijd, de voorwaardelijke wijs en de aansporende wijs, waarbij de uitgangen hun standaard vorm hebben.

    voorbeelden verleden tijd: alkudtunk, esküdtünk

    voorbeelden voorwaardelijke wijs: alkudna, esküdne

    voorbeelden infinitief: alkudni, esküdni

Werkwoorden met Vszik-stammen
	'Nl: →'	zweren		onderhandelen			slapen
	woordenboek- vorm: →	esküszik		(meg)alkuszik			alszik, aluszik
		intransitief		onbepaald		bepaald	onbepaald		bepaald
	type stam: →	sz-stam	d-stam	sz-stam	d-stam	sz-stam	sz-stam	d-stam	sz-stam	d-stam
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	1p. ev. (én)	esküszöm	-	megalkuszom	-	megalkuszom	alszom	-	alszom	-
	2p. ev. (te)	esküszel	-	megalkuszol	-	megalkuszod	alszol, aluszol	-	alszod
	3p. ev. (ő)	esküszik	-	megalkuszik	-	megalkussza	alszik, aluszik	-	alussza	-
	1p. mv. (én)	esküszünk	-	megalkuszunk	-	megalkuszuk	alszunk	-	alusszuk	-
	2p. mv. (ti)	esküsztök	esküdtök	megalkusztok	megalkudtok	megalkuszátok	alszotok, alusztok	-	alusszátok	-
	3p. mv. (ők)	esküsznek	esküdnek	megalkusznak	megalkudnak	megalkuszák	alszanak, alusznak	aludnak	alusszák	-
	1→2acc. (én→téged)			megalkuszlak
stam andere tijd en wijzen:		esküd-		megalkud-		megalkusz-	alud-
Ver- le- den tijd múlt idő	1p. ev. (én)	esküdtem		megalkudtam		megalkusztam	aludtam
	2p. ev. (te)	esküdtél		megalkudtál		megalkusztad	aludtál		aludtad
	3p. ev. (ő)	esküdött		megalkudott		megalkuszta	aludt		aludta
	1p. mv. (mi)	esküdtünk		megalkudtunk		megalkusztuk	aludtunk		aludtuk
	2p. mv. (ti)	esküdtetek		megalkudtatok		megalkusztátok	aludtatok		aludtátok
	3p. mv. (ők)	esküdtek		megalkudtak		megalkuszták	aludtak		aludták
	1→2acc. (én→téged)					megalkusztalak
Voor- waarde- lijke wijs fel- tételes mód	1p. ev. (én)	esküdnék		megalkudnék		megalkusznám	aludnék		aludnám
	2p. ev. (te)	esküdnél		megalkudnál		megalkusznád	aludnál		aludnád
	3p. ev. (ő)	esküdne		megalkudna		megalkuszná	aludna		aludná
	1p. mv. (mi)	esküdnénk		megalkudnánk		megalkusznánk	aludnánk
	2p. mv. (ti)	esküdnétek		megalkudnátok		megalkusznátok	aludnátok
	3p. mv. (ők)	esküdnének		megalkudnának		megalkusznának	aludnának		aludnák
	1→2acc. (én→téged)					megalkusznalak
Aan- aporen- de wijs fel- szólító mód	1p. ev. (én)	esküdjek		megalkudjak		megalkuszam	aludjak		aludjam
	2p. ev. (te)	esküdjél		megalkudj, alkudjál		megalkuszd, megalkuszad	aludj, aludjál		aludd, aludjad
	3p. ev. (ő)	esküdjen		megalkudjon		megalkusza	aludjon		aludja
	1p. mv. (mi)	esküdjünk		megalkudjunk		megalkuszuk	aludjunk		aludjuk
	2p. mv. (ti)	esküdjetek		megalkudjatok		megalkuszátok	aludjatok		aludjátok
	3p. mv. (ők)	esküdjenek		megalkudjanak		megalkusszák	aludjanak		aludják
	1→2acc. (én→téged)					megalkuszalak
infinitief: stam & ni		esküdni		megalkudni, alkuszni		megalkuszni	aludni
mogelijkheid: stam & hat/het		esküdhet		megalkudhat		megalkuszhat	aludhat, alhat
causatief: stam & at/et,tat/tet		esküdet ??		??			altat
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd. stam & vó/vő	~ esküvő		megalkuvó		megalkuszó ??	alvó
	verleden dlwrd. stam & t,ott/ett	esküdt		megalkudt, megalkuszott ??			aludt
	bijw. dlwrd. stam & va/ve	esküdve		megalkudva		megalkuszva	aludva, alva
zelfst. nwrd. stam & vás/vés		esküvés		??			alvás

Bronnen, noten en/of referenties

Type 6: Cszik werkwoorden

Werkwoorden die eindige op een [medeklinker] & szik hebben vaak alternerende stammen. Het gaat daarbij meestal om werkwoorden waarvan de stam eindigt op -kszik.

Dit geldt echter niet als de werkwoordstam eindigt op -tszik, zoals: tetszik = bevallen, mogen, játszik = spelen, látszik = schijnen en hallatszik = hoorbaar zijn, die geen alternatieve stam hebben en zich verder gedragen als werkwoorden waar de stam eindigt op twee medeklinkers.

Bij de alternatieve stam van een stam eindigend op -szik wordt de -sz vervangen door -od/-ed of -oz/-ez.

sz/d-stammen

bij de sz-stammen (eindigend op -kszik) hebben een alternatieve d-stam, eindigend op -kodik/-edik

sz/z-stammen

bij de sz-stammen (eindigend op -kszik) met een alternatieve z-stam, eindigend op -kozik/-ezik

Voorbeelden:

-od/-ed alternatieven:	-oz/-ez alternatieven:	-ul/-ül alternatieven:
sz/d stammen mosakszik, mosakodik = zich wassen növekszik, növekedik = kweken veszekszik = ruzie maken cselekszik = doen handelen  (! tegenwoordig deelwoord: cselekvő)	4 sz/z stammen emlékszik, emlékezik = herinneren gyülekszik, gyülekezik = samenkomen igyekszik, igyekezik = hard proberen szándékszik, szándékozik = van plan zijn verekszik, verekedik	alapszik, alapul = gebaseerd zijn op telepszik, települ, telepedik = nederzetten, zich vestigen

Cszik werkwoorden met d-stam

Enkele ik-werkwoorden met medeklinkers aan het einde van de absolute stam
	Nl: →	zich wassen		kweken
	woordenboek- vorm: →	mosakszik	mosakodik	növekszik		növekedik
	bepaaldheid	onbepaald		onbepaald		bepaald
	type stam: →	sz-stam	d-stam	sz-stam	d-stam	sz-stam	d-stam
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	stammen: →	mosakszik, mosakodik		növekszik, növekedik
	1p. ev. (én)	mosakszom	mosakodom	növekszem	növekedem	-	növekedem
	2p. ev. (te)	mosakszol	mosakodsz	növekszel	növekedsz	-	növekeded
	3p. ev. (ő)	mosakszik	mosakodik	növekszik	növekedik	-	növekedi
	1p. mv. (mi)	mosakszunk	mosakodunk	növekszünk	növekedünk	-	növekedjük
	2p. mv. (ti)	mosakszotok	mosakodtok	növekszetek	növekedtek	-	növekeditek
	3p. mv. (ők)	mosakszanak	mosakodnak	növekszenek	növekednek	-	növekedik
stam van andere tijd en wijzen:		mosakod-		növeked-
infinitief: stam & ni		mosakodni		növekedni
mogelijkheid: stam & hat/het		mosakodhat		növekedhet
causatief: stam & at/et,tat/tet
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd. stam & ő/ó	mosakodó		növekedő
	verleden dlwrd. stam & ott/ett	mosakodott		növekedett
	bijw. dlwrd.	mosakodva		növekedve
zelfst. nwrd. stam & ás/és		mosakodás ??		növekedés ??

Cszik werkwoorden met z-stam

Enkele ik-werkwoorden met medeklinkers aan het einde van de absolute stam
	Nl: →	hard proberen				van plan zijn
	woordenboek- vorm: →	igyekszik		igyekezik		szándékszik		szándékozik
	bepaaldheid	onbepaald		bepaald		onbepaald		bepaald
	type stam: →	sz-stam	z-stam	sz-stam	z-stam	sz-stam	z-stam	sz-stam	z-stam
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	stammen: →	igyekszik, igyekezik				szándékszik, szándékozik
	1p. ev. (én)	igyekszem	igyekezem	igyekszem	igyekezem	szándékszom	szándékozom	szándékszom	szándékozom
	2p. ev. (te)	igyekszel	igyekezel	igyekszel	igyekezel	szándékszol	szándékozol	szándékszod	szándékozod
	3p. ev. (ő)	igyekszik	igyekezik	igyekszi	igyekezi	szándékszik	szándékozik	szándékssza	szándékozza
	1p. mv. (mi)	igyekszünk	igyekezünk	igyekszük	igyekezük	szándékszunk	szándékozunk	szándéksszuk	szándékozzuk
	2p. mv. (ti)	igyekszetek	igyekeztek	igyekszétek	igyekezétek	szándékszatok	szándékoztok	szándéksszátok	szándékozzátok
	3p. mv. (ők)	igyekszenek	igyekeznek	igyekszék	igyekezék	szándékszanak	szándékoznak	szándéksszák	szándékozzák
stam van andere tijd en wijzen:		igyekez-				szándékoz-
infinitief: stam & ni		igyekezni				szándékozni
mogelijkheid: stam & hat/het		igyekezhet				szándékozhat
causatief: stam & at/et,tat/tet
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlwrd. stam & ő/ó	igyekező				szándékozó
	verleden dlwrd. stam & ott/ett	igyekezett				szándékozott
	bijw. dlwrd.	igyekezve ??				szándékozva
zelfst. nwrd. stam & ás/és		igyekezés ??				szándékozás ??

Bronnen, noten en/of referenties

Zijn, worden, gaan, komen

De werkwoorden van = zijn, lesz = worden, megy = gaan, jön = komen hebben een onregelmatige vervoeging. Omdat het intransitieve werkwoorden zijn (zij kunnen geen lijdend voorwerp bij zich hebben), is alleen de onbepaalde vervoeging van toepassing

Enkele veelgebruikte onregelmatige werkwoorden
infinitief, stam & nni		lenni		menni	jönni
Nederlands: →		zijn	worden	gaan	komen
Tegen- woor- dige tijd jelen idő	stam: →	van	lesz	megy	jön
	1p. ev. (én)	vagyok	leszek	megyek	jövök
	2p. ev. (te)	vagy	leszel	mész, mégy	jösz
	3p. ev. (ő)	van	lesz	megy	jön
	1p. mv. (mi)	vagyunk	leszünk	megyünk	jövünk
	2p. mv. (ti)	vagytok	lesztek	mentek	jöttök
	3p. mv. (ők)	vannak	lesznek	mennek	jönnek
Ver- leden tijd múlt idő	stam & t/tt	volt	lett	ment	jött
	1p. ev. (én)	voltam	lettem	mentem	jöttem
	2p. ev. (te)	voltál	lettél	mentél	jöttél
	3p. ev. (ő)	volt	lett	ment	jött
	1p. mv. (mi)	voltunk	lettünk	mentünk	jöttünk
	2p. mv. (ti)	voltatok	lettettek	mentetek	jöttetek
	3p. mv. (ők)	voltak	lettek	mentek	jöttek
Voor- waardelijke wijs feltételes mód	stam & n/nn	volna	lenne	menne	jönne
	1p. ev. (én)	volnék	lennék	mennék	jönnék
	2p. ev. (te)	volnál	lennél	mennél	jönnél
	3p. ev. (ő)	volna	lenne	menne	jönne
	1p. mv. (mi)	volnánk	lennénk	mennénk	jönnénk
	2p. mv. (ti)	volnátok	lennétek	mennétek	jönnétek
	3p. mv. (ők)	volnának	lennének	mennének	jönnének
Aan- sporende wijs felszólító mód	stam & j	légy		menj	gyere (jöjj)
	1p. ev. (én)	legyek		menjek	jöjjek
	2p. ev. (te)	légy, legyél		menj	gyere
	3p. ev. (ő)	legyen		menjen	jöjjen
	1p. mv. (mi)	legyünk		menjünk	gyerünk
	2p. mv. (ti)	legyetek		menjetek	gyertek
	3p. mv. (ők)	legyek		menjek	jöjjek
stam & nni (infinitief)		lenni		menni	jönni
stam&hat/het (mogelijkheid)		lehet		mehet	jöhet
deel- woorden, melléknévi igenevek	tegenw. dlw.	lévő, levő		menő	jövő
	verl. dlw.	volt		ment	jött
bijwoorden	tegenw. bijw.
	verl. bijw.
zelfstandig naamwoord (-ás/-és)		levés		menés	jövés

Het werkwoord van = is hoort bij het hele werkwoord lenni = zijn, worden. Het werkwoord van = is heeft twee wijzen van gebruik:

1. zijn in de betekenis van zich (op een plaats) bevinden. Dan is de vervoeging in overeenstemming met het gewone gebruik van werkwoorden.

   Voorbeeld: Otthon van. = Hij/Zij/Het is thuis.

2. zijn als koppelwerkwoord. In de 3^de persoon wordt van = is weggelaten in het Hongaars.

   Voorbeelden: Ő tanár van. = Hij/Zij is leraar, Rosz az idő = Het weer is slecht.

   Let op!: Az üzlet nyitva/zárva van = de winkel is open/gesloten - omdat "nyitva" (in geopende toestand) en "zárva" (in gesloten toestand) bijwoorden zijn, die duiden op een toestand.

Bij lenni = zijn, worden, zullen zijn hoort nog een tweede stam: lesz = wordt, zal zijn (een soort toekomende tijd). Er wordt dan een andere vervoeging gebruikt. Het is ook in de derde persoon tegenwoordige tijd aanwezig. Gewoonlijk wordt het persoonlijk voornaamwoord weggelaten.

Voorbeeld: tanár lesz = hij/zij wordt leraar of hij/zij zal leraar zijn.

Er is een expliciete vorm van het werkwoord lenni in het geval van plaatsaanduidingen en in een aantal andere gevallen.

Voorbeeld: ő itt van = hij/zij/het is hier, ők itt vannak = zij zijn hier, nyolc fok van = het is acht graden.

Bij het werkwoord zijn bestaat er een ontkennende vorm in de derde persoon met de betekenis (er) niet zijn. In alle andere personen gebruikt men een vorm van lenni.

Voorbeeld: nincs = hij/zij/het is (er) niet en nincsenek = zij zijn (er) niet; (én) nem vagyok itt = ik ben niet hier.

yyyyyyyyyy

Bronnen, noten en/of referenties

Hebben, 'bezitsconstructie'

Voorbeelden van de 'hebben'-constructie
hebben		bezitting (enkelvoudig), met bezitsuitgang	Korter gezegd:	Vertaling in het Nederlands:
meew. voorw. 3denaamval	van is
Nekem Aan/voor mij	van is	kertem. mijn_tuin.	Kertem van.	Ik heb een tuin.
Neked Aan/voor jou	van is	sok labdád veel jouw_bal.	Sok labdád van. (In het Hongaars enkelvoud!)	Jij hebt veel ballen. (In het Nederlands meervoud!)
Neki Aan/voor hem	van is	fehér autója witte zijn_auto.	Fehér autoja van.	Hij heeft een witte auto.
Nekünk Aan/voor ons	van is	kis lakásunk kleine onze_woning	Kis lakásunk van.	Wij hebben een kleine woning.
Nektek Aan/voor jullie	van is	két bőröndötök. twee jullie_koffers.	Két bőröndötök van. (In het Hongaars enkelvoud!)	Jullie hebben twee koffers. (In het Nederlands meervoud!)
Nekik Aan/voor hun	van is	nagy házuk. groot hun_huis.	Nagy házuk van.	Zij hebben een groot huis.
Önnek Aan/voor U	van is	autója zijn_auto.	(Önnek) autója van.	U heeft een auto.
Vilmosnak Aan/voor Willem	volt was	biciklije. zijn_fiets.	Vilinak biciklije volt.	Willie had een fiets.
Margitnak Aan/voor Margriet	lesz zal_zijn	biciklije. zijn_fiets.	Margitnak biciklije lesz.	Margriet zal een fiets hebben. Margriet krijgt een fiets.

Voor het Nederlandse werkwoord hebben is er in het Hongaars geen apart werkwoord. De constructie die gebruikt wordt maakt gebruik van een meewerkend voorwerp met de 3^de naamval, datief en een bezit met bezitsuitgang. Het komt ongeveer overeen met Aan/voor [de bezitter] is [zijn bezit]; dit betekent dan: [De bezitter] heeft (een) [bezit].

Het geheel wordt meestal korter en eenvoudiger gezegd door weglating van het meewerkend voorwerp. Het bepaalde lidwoord is in het Hongaars niet nodig, omdat de bezitsaanduiding het al duidelijk maakt.

Voorbeelden van de lange vorm:

• Bélának nincs háza = Béla heeft geen huis, letterlijk: "Aan_Béla er_is_geen zijn_huis", Béla^datief is_niet huis^{bezit 3p.}
• Neki van új biciklije = Zij/Hij heeft een nieuwe fiets, letterlijk: "aan_hem er_is nieuwe zijn_fiets", hem^datief (er) is nieuwe fiets^{bezit 3p.}

Korter gezegd:

• Új biciklije van = Hij/Zij/U heeft een nieuwe fiets, letterlijk: nieuwe zijn_fiets er_is, nieuwe fiets^{bezit 3p.} (er) is

Opvallend is de afwezigheid van de genitief (2^de naamval). Bezit wordt in de eerste plaats uitgedrukt door een uitgang toe te voegen aan hetgeen bezeten wordt, daarnaast eventueel door de bezitter in de datief (3^de naamval) te plaatsen. De korte vorm is het meest gebruikelijk. De datief van de bezitter is overigens typisch voor Indo-Europese talen, geen enkele andere Fins-Oegrische taal heeft dit kenmerk.

Voorbeeld zonder datief: Béla háza = Béla's huis, het huis van Béla, letterlijk: Béla zijn_huis, Béla^datief huis^{bezit 3p.}

Voorbeeld met datief: Bélának a háza = Béla's huis, letterlijk: aan_Béla de zijn_huis, Béla^datief de huis^{bezit 3p.}

Er is ook nog een werkwoord birtokol = bezitten, hebben, dat slechts weinig gebruikt wordt.

Samenvattend schema werkwoordvervoegingen

Opmerkingen bij onderstaand schema:

• In onderstaand schema staan de persoonsuitgangen voor de onbepaalde vervoeging en bepaalde vervoeging (tárgyatlan ragozás, tárgyas ragozás), en de tekens voor verleden tijd (múlt idő), voorwaardelijke wijs (feltételes mód) en aansporende wijs (felszólító mód).
  1. De onbepaalde vervoeging wordt ook wel de eerste (I.) of subjectieve vervoeging genoemd.
  2. De bepaalde vervoeging wordt ook wel de tweede (II.) of objectieve vervoeging genoemd.
• De persoonsuitgangen worden geplaatst achter een 'teken' (jel). Alleen in de tegenwoordige tijd (jelen idő) is er geen 'teken'.
• Als er meer harmonische vormen van de persoonsuitgangen zijn, dan worden deze vermeld. De juiste daarvan moet worden gekozen op grond van de regels voor klinkerharmonie.
• Er kunnen verschillende groepen werkwoordstammen worden onderscheiden, voornamelijk op grond van
  • de ik-uitgang van de werkwoordstam, dus achter de absolute stam,
  • de laatste klinker van de stam,
  • de eindmedeklinker(s) van de absolute stam.

Schema tegenwoordige en de verleden tijd

Schema van de aantonende wijs (kijelentő mód)
eindletters ↓	voorbeeld ↓	tijd → idő →	tegenwoordige tijd jelen idő	verleden tijd múlt idő
standaard: eindmedeklinker: -p, -b, -k, -g, -gy, -m, -f, -v. -[1 lettergreep] & d -kod, -ked, -köd	kap, ég, lök ad, szed lépked	persoon 1. (én) 2. (te) 3. (ő) 11. (mi) 22. (ti) 33. (ők) 1.→2./22.	teken  (onbepaald)  (bepaald)  Ø -ok/-ek/-ök -om/-em/-öm -sz -od/-ed/-öd  Ø -ja/-i -unk/-ünk -juk/-jük -tok/-tek/-tök -játok/-itek -nak/-nek -ják/-ik -lak/-lek	teken  (onbepaald)  (bepaald)  -t -am/-em -am/-em -ál/-él -ad/-ed -ott/-ett/-ött -a/-e -unk/-ünk -uk/-ük -atok/-etek -átok/-étek -ak/-ek -ák/-ék -alak/-elek
ik-werkwoorden	lakik, emelkedik, fesülködik	persoon 1. 3.	teken  (onbepaald)  (bepaald)  Ø -om/-em/-öm ↑ -ik
eindmedeklinker: sibilant: -s -sz -z -dz	olvas, mos metsz néz, főz edz	persoon   2.	teken  (onbepaald) assimilatie  Ø -s & j → -ss -ol/-el/-öl -sz & j → -ssz -z & j → -zz -dz & j → -ddz
-[korte klinker] & t, 2 lettergrepen	mutat, szeret
-[korte klinker] & t, een lettergreep	fut, vet, köt			teken  (onbepaald)  (bepaald) -ott -ett -ött ↑ ↑
-át	lát, bocsát
-[lange klinker] & t	tanít, épít, fűt	persoon 2. 22. 33. 1.→2./22.	teken  (onbepaald)  (bepaald) Ø -asz/-esz ↑ -otok/-etek/-ötök -anak/-enek -alak/-elek
-[medeklinker] & t	tart, ért, önt
-st -szt	fest oszt, ébreszt
-[twee medeklinkers]	old, csuklik
-l, -r, -n, -ny, -j, -ly (-ad, -ed)	vár, él, ül köszön halad, ijed			teken  (onbepaald)  (bepaald) -t ↑ ↑
-ó, -ő, -ű v-toevoegend	ró, lő, nő, sző, fő, nyű		teken (onbepaald) (bepaald) voor een klinker: rov- löv- növ- szöv- főv-, nyűv- ↑ ↑	teken  (onbepaald)  (bepaald) -tt ↑ ↑
6 onregelmatige -sz/-v werkwoorden	tesz, vesz, visz, hisz eszik, iszik		teken  (onbepaald)  (bepaald) -sz ↑ ↑	teken  (onbepaald)  (bepaald) -tt 3. ivott ↑ evett
enkele andere onregelmatige werkwoorden	jön	persoon 1. 2. 3. 11. 22. 33.	teken  (intransitief)   jövök jösz jön jövünk jöttök jönnek	teken  (intransitief) jött ↑
	megy	persoon 1. 2. 3. 11. 22. 33.	teken  (intransitief)   megyek mész megy megyünk mentek mennek	teken  (intransitief) ment ↑
	van, lesz	persoon 1. 2. 3. 11. 22. 33.	teken  (intransitief)   vagyok leszek vagy leszel van lesz vagyunk leszünk vagytok lesztek vannak lesznek	teken  (intransitief) volt lett ↑
Voorkomen van het vervoegingstype:	hoofdtype, "standaard"		belangrijkste varianten	belangrijk ander type
Verklaring:	Bijzondere vormen binnen paradigma: -ott/-ett/-ött
	Bepaaldheid: Onbepaalde vervoeging of vervoeging van onovergankelijk werkwoord
	Bepaaldheid: Bepaalde vervoeging van overgankelijk werkwoord
	Bepaaldheid: Onbepaalde & bepaalde vervoeging met gelijke uitgangen
	Zie boven:  ↑ , persoonsuitgangen als het hoofdtype van de onbepaalde vervoeging
	Zie boven:  ↑ , persoonsuitgangen als het hoofdtype van de bepaalde vervoeging

Schema voorwaardelijke en de aansporende wijs

Schema van de voorwaardelijke en de aansporende wijs
eindletters ↓	voorbeeld ↓	wijs → mód →	voorwaardelijke wijs feltételes mód	gebiedende wijs parancsoló mód = aansporende wijs felszólító mód
standaard: eindmedeklinker -p, -b, -k, -g, -gy, -m, -f, -v. -[1 lettergreep] & d -kod, -ked, -köd	kap, ég, lök ad, szed lépked	persoon 1. (én) 2. (te) 3. (ő) 11. (mi) 22. (ti) 33. (ők) 1.→2./22.	teken  (onbepaald)  (bepaald) -n -nék -ám/-ém -ál/-él -ád/-éd -a/-e  Ø -ánk/-énk -átok/-étek -ának/-ének -ák/-ék -álak/-élek	teken  (onbepaald)  (bepaald) -j -ak/-ek -am/-em Ø, -ál/-él -d, -od/-ed -on/-en/-ön -a/-e -unk/-ünk -uk/-ük -atok/-etek -átok/-étek -anak/-enek -ák/-ék -alak/-elek
ik-werkwoorden	lakik, emelkedik, fesülködik	persoon 1.	teken  (onbepaald)  (bepaald) -n -ém	teken  (onbepaald)  (bepaald) j -ék ↑
eindmedeklinker sibilant: -s -sz -z -dz	olvas, mos metsz néz, főz edz			assimilatie -s & j → -ss -sz & j → -ssz -z & j → -zz -dz & j → -ddz
-[korte klinker] & t, 2 lettergrepen	mutat, szeret			assimilatie -t & j → -ss
-[korte klinker] & t, een lettergreep	fut, vet, köt
-át	lát, bocsát
-[lange klinker] & t	tanít, épít, fűt	persoon 1-33.	teken  (onbepaald)  (bepaald) -an/-en ↑ ↑	assimilatie -t & j → -ts
-[medeklinker] & t	tart, ért, önt
-st -szt	fest oszt, ébreszt			assimilatie -st & j → -ss -szt & j → -ssz
-[twee medeklinkers]	old, csuklik
-l, -r, -n, -ny, -j, -ly (-ad, -ed)	vár, él, ül köszön halad, ijed
-ó, -ő, -ű v-toevoegend	ró, lő, nő, sző, fő, nyű
6 onregelmatige -sz/-v werkwoorden	tesz, vesz, visz, hisz eszik, iszik	persoon 1-33.	teken  (onbepaald)  (bepaald) -nn ↑ ↑	teken  (onbepaald)  (bepaald) -gy, higgy  ↑ ↑
enkele andere onregelmatige werkwoorden	jön	persoon 2. 3. 11. 22.	teken  (intransitief) jönné  2.    3. jönne 11.   22.	teken  (intransitief) jöjj  2. + gyere (jöjj)  3. 11. + gyerünk (jöjjünk) 22. + gyertek (jöjjetek)
	megy	persoon 3. 11.	teken  (intransitief) menné  3. menne 11.	teken  (intransitief) menj  3   11. & gyerünk (menjünk)
	van, lesz	persoon 2. 3.	teken  (intransitief) volná, lenné 2. 3. volna, lenne	teken  (intransitief) legy 2. légy, legyél 3.
Voorkomen van het vervoegingstype:	hoofdtype, "standaard"		belangrijk ander type
Verklaring:	Bijzondere vormen binnen paradigma: -an/-en, -nn, -d
	Bepaaldheid: Onbepaalde vervoeging of vervoeging van onovergankelijk werkwoord
	Bepaaldheid: Bepaalde vervoeging van overgankelijk werkwoord
	Bepaaldheid: Onbepaalde & bepaalde vervoeging met gelijke uitgangen
	Zie boven:  ↑ , persoonsuitgangen als het hoofdtype van de onbepaalde vervoeging
	Zie boven:  ↑ , persoonsuitgangen als het hoofdtype van de bepaalde vervoeging

Literatuur

Bronnen, noten en/of referenties

(nl) Nederlands

• Ballendux-Bogyay, Mária (2000) Hongaarse taalcursus,3^de druk, Uitgeverij Coutinho, Bussum ISBN 90 6283 176 1
• Ballendux-Bogyay, Mária (2007) Taalcursus Hongaars, 4^de druk, 456 pp. Uitgeverij Coutinho, Bussum ISBN 978 9046900376
• Beőthy Erzsébet (1983) Hongaars. Fundamentele grammatica voor Nederlandstaligen. Dick Coutinho, Muiderberg. ISBN 906 283597 X
• Hoogendoorn, H., H. Chang Uhrin & Zs. Jegesi ANWB Taalgisds Hongaars
• Schie, E. van (1999) Kort overzicht van de Hongaarse grammatica Hongaarse School, Haarlem ISBN 90 805119 1 9

(de) Duits

• Hungarolingua Debreceni Nyári Egyetem (Zomeruniversiteit Debrecen)
• Ginter Károly & Tarnói László (1974) Ungarisch für Ausländer. Magyar nyelvkönyv. Tankönyvkiadó, Budapest. ISBN 963 1780805
• Kerestes László (1999) Praktische Ungarische Grammatik. Hungaro Lingua. Debreceni Nyári Egyetem.
• (de) + (en) Berényi Katalin, Erdős József e.a. (2004) Hallo, itt Magyarország. Kiegészítő kötet. Akadémiai Kiadó ISBN 963 0581078

(en) Engels

• Hegedűs Rita (2007) PONS Grammar - Practical & Easy HUNGARIAN. Klett Kiadó, Budapest. www.pons.hu
• Hunlang's Blog. Hungarian Grammar for Beginners
• Rounds, C. (2001) Hungarian, An Essential Grammar. Routledge. London and New York.
• Törkenczy Miklós (2002) Practical Hungarian Grammar. Corvina Books Ltd. ISBN 963 1351319

(hu) Hongaars

• Erdős József & Prileszky Csilla (2004) Hallo, itt Magyarország. Magyar nyelvkönyv külföldieknek. I & II Akadémiai Kiadó ISBN 963 0575779
• Erdős József Küszöbszint. Magyar mint idegen nyelv
• Nyomárkay István (1981) Magyar nyelvkönyv idegen ajkúak számára. A Tudományos Ismeretterjesztő Társulat Országos Központjának kiadványa. Budapest ISBN 963 4116957
• Rácz Endre & Takács Etel (1991) Kis Magyar Nylvtan. Gondolat. Budapest.