Overleg:Heraclitus

  Kwaliteitsbeoordeling

• Reviews en/of Etalagenominaties

Transcriptie

Zou dit artikel niet beter Heraclitus heten? Voor andere filosofen gebruikt Wikipedia toch ook de Latijnse transcriptie? Volgens Google komt die trouwens in de praktijk vaker voor in het Nederlands. Voor Heraclitus krijg je 17.800 resultaten op de Nederlandstalige Google. Voor Herakleitos zijn het er maar 3.980. En Heraclitus is ook de naam die Van Dale voorschrijft. Heer van Robaais 8 jan 2008 13:21 (CET)

Ach, hadden we al die oude vormen nog maar, dan waren we van deze kwesties af. Wat was er eigenlijk mis met Heracliet, Homeer, Esoop...? Känſterle 19 jan 2008 13:49 (CET)

Ik heb het suggestieve zinsdeel over de "scheikunde" van de Ouden / Grieken, van de oorspronkelijke tekst op 17 apr 2002 16:00 door Gebruiker:Ad van den Ende, die sinds zeven (= 7) Jaar niet meer bijdraagt, maar verwijderd. - De kennis der Elementen was toen: drie millennia terug, weliswaar niet zó uitgebreid gedetailleerd maar wel veel "dieper". D.A. Borgdorff - e.i. - 13 mei 2009 16:04 (CEST)

Herziening winter 2016

Ik ben zo vrij geweest om de oude tekst te verwijderen en het artikel opnieuw te schrijven en flink uit te breiden. Hier wat opmerkingen voor later:

• Het enige dat van Heraclitus' filosofie is overgeleverd, zijn wat flarden in teksten van latere auteurs. Dat leidt tot twee dingen:
  • de context van fragmenten is onduidelijk,
  • de volgorde van fragmenten is onduidelijk,
  • en dus is de interpretatie soms moeilijk.
• Ik ben daarom niet ingegaan op de volgorde van het oorspronkelijke vertoog, en ook is de samenvatting van Heraclitus' gedachtegoed betrekkelijk algemeen gehouden. Ik heb me gebaseerd op algemene interpretaties die bij meerdere bronnen vermeld worden. Daarnaast zijn er talloze filosofische en filologische verhandelingen geschreven en bestaan er veel marginale interpretaties. Zo stelt F. Cleve (zie literatuurlijst) dat Heraclitus wel in zielsverhuizing geloofd moet hebben. Omdat het bronmateriaal schaars is en meningen op diverse punten nogal uiteenlopen, heb ik dergelijke uitweidingen en hermeneutische uitschieters geheel achterwege gelaten. De boel zou er niet duidelijker van worden.
• Het is misschien de moeite waard meer tekst over fragmenten of deelonderwerpen van Heraclitus' leer te geven in afzonderlijke artikels, zoals Panta rhei (Heraclitus).
• Tegelijkertijd is Heraclitus' filosofie duidelijk bedoeld als een eenheid. Daarom is het wat willekeurig om de boel op te breken in thema's. Ik vind toch dat dat moet, om het de lezer gemakkelijker te maken. De indeling blijft echter aanvechtbaar.
• Ik weet niet zeker in hoeverre oorspronkelijke citaten eigenlijk gegeven zouden moeten worden. In principe illustreren die de zaak vaak, mits er context bij gegeven wordt. Het Engelse artikel heb ik echter niet gevolgd, omdat die tekst veel te veel het aaneenschakelen van citaten is.
• Ik overweeg een overzicht te geven van voorgestelde fragmentvolgordes in een apart artikel. Deels kan dat een lijst zijn, deels ook lopende tekst, vooral bij de eerste fragmenten.
• Normaliter valt er bij een artikel over personen veel voor te zeggen niet te veel stil te staan bij het gedachtegoed van die persoon. Bij klassieke auteurs zijn doorgaans echter weinig biografische gegevens bekend, dus is er voldoende ruimte voor aanvullende zaken.

Groet, Kiro Vermaas 8 feb 2016 13:21 (CET).

Afgrond?

Van Heraclitus wordt de volgende uitspraak geciteerd: 'De grenzen van de geest kan je nooit vinden, al stap je alle wegen af: zo diep is zijn afgrond' (in het Grieks: Ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο, πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν, οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει). Kan λόγον hier echt met 'afgrond' (in plaats van iets als 'oergrond') worden vertaald? En wordt met 'al stap je alle wegen af' bedoeld 'al loop je alle wegen af'? Marrakech (overleg) 14 apr 2016 16:20 (CEST)

Wel, ik beheers het Oudgrieks niet, dus wat dat betreft moet ik je 'het' antwoord schuldig blijven. Ik heb de vertaling overgenomen. Ik geef je hier nog wat vertalingen uit boeken die ook in de literatuurlijst staan. Die van Mansfeld en Verhoeven heb ik nu echter niet bij de hand.

• Kahn: 'You will not find out the limits of the soul by going, even if you travel over every way, so deep is its report'.
• Claes: 'De grenzen van de geest kan je nooit vinden, al stap je alle wegen af: zo diep is zijn grond'.
• Haxton: 'The soul is undiscovered, though explored forever to a depth beyond report'.
• Wheelwright: 'You could not discover the limits of soul, even if you traveled every road to do so; such is the depth of its meaning'.
• Mansfeld: 'De grenzen van de ziel zul je niet gaandeweg kunnen ontdekken, ook al bega je iedere weg: zo onuitputtelijk is wat zij te verklaren heeft'.
• Verhoeven: 'Van de ziel zul je de grenzen op je speurtocht niet vinden, al bewandel je elke weg: zo diepe samenhang heeft zij'.

Als je hier ideeën bij hebt, dan zie ik die graag tegemoet. Mijn woordenboek Oudgrieks helpt me ook niet veel verder. Wat het aflopen van alle wegen betreft, heb je het bij het juiste eind. Misschien is het beter als ik het citaat wat aanpas ter verduidelijking. Groet, Kiro Vermaas 14 apr 2016 23:04 (CEST).

Als ik ideeën heb... Lastig, want het woord λόγος blijkt volgens de woordenboeken van alles te kunnen betekenen. Dat valt ook wel af te zien aan de uiteenlopende manieren waarop het wordt vertaald. Louter stilistisch zou '... zo groot is zijn diepgang' wellicht een oplossing zijn, maar de vraag is of daarmee recht wordt gedaan aan wat Heraclitus bedoelde. Volgens deze site vatte hij het begrip namelijk heel specifiek op. Marrakech (overleg) 15 apr 2016 09:38 (CEST)

Precies. Er zijn ook complete essays volgeschreven over de precieze duiding van logos, zowel bij de oude Grieken in het algemeen als bij Heraclitus in het bijzonder. Daarbij telt soms elk woordje in de context. Ik heb me niet de vrijheid gegund hier zelf te veel over na te denken. Wel zal ik de Nederlandse vertalingen nog eens naast elkaar leggen en zien of ik daar een gemiddelde uit kan destilleren dat duidelijker is. Kiro Vermaas 15 apr 2016 09:53 (CEST)

Ik heb in het lijstje nog twee vertalingen toegevoegd. Ik denk dat die van Verhoeven helder en bondig genoeg is. Kiro Vermaas 17 apr 2016 21:57 (CEST)

Mee eens! Marrakech (overleg) 18 apr 2016 21:47 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 2 externe link(s) gewijzigd op Heraclitus. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20140102180145/http://heraclitusfragments.com/ toegevoegd aan http://www.heraclitusfragments.com/
• Archief https://web.archive.org/web/20130818094458/http://philoctetes.free.fr/heraclitus.htm toegevoegd aan http://philoctetes.free.fr/heraclitus.htm

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 23 okt 2019 01:14 (CEST)