Wikipedia:De kroeg/Archief/20220215

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

7 feb 2022 22:15 (CET)

Did you know that you can get access to over 40 paywalled research databases which you can use to improve Wikipedia through The Wikipedia Library?

If you are an active editor you can sign up for resources like JSTOR, Project MUSE, EBSCO, Newspapers.com and Highbeam, among many other academic and popular publishers.

Beste allemaal, ik had daar een vraagje omtrent de Wikipediabibliotheek waar ik op mijn gebruikerspagina naar verwees: bestaat hier een Nederlandstalige versie van, of zie ik iets over het hoofd? Thanks. Lotje (overleg) 2 feb 2022 05:57 (CET)[reageren]

Neen, zowel de informatie erover als de bronnen zijn Engelstalig, enkele bronnen zijn Duitstalig. HT (overleg) 2 feb 2022 07:31 (CET)[reageren]
Zie ook het kopje Wikipedia Library hierboven. –bdijkstra (overleg) 2 feb 2022 11:07 (CET)[reageren]
Bedankt Bdijkstra voor de update. Nederlandstalig of Engelstalig, het speelt geen rol vind ik.Lotje (overleg) 2 feb 2022 11:16 (CET)[reageren]
Lotje, I just saw this while answering the data questions above. The library can be used in Dutch by setting the preference in your library user profile, but it looks like only 31% of the strings have been translated so far. There is some content in The Wikipedia Library in Dutch, but most is currently English. If there are Dutch sources you think we should add, please let me know - we want to cover more languages and be less English-focused. Samwalton9 (WMF) (overleg) 2 feb 2022 13:59 (CET)[reageren]
Thank you @Samwalton9 (WMF):, I will copy-paste this information higher up, where the discussion is made in Dutch. Thank you ever so much. Glimlach Lotje (overleg) 2 feb 2022 14:26 (CET)[reageren]
Dat gezegd, op JSTOR vind je onder meer de uitgaven van het Rijksmuseum Bulletin dat - uit mijn hoofd - vóór 2008 nog in het Nederlands werd uitgegeven. HT (overleg) 2 feb 2022 22:19 (CET)[reageren]
@Samwalton9 (WMF): Thanks for pointing to the translation. I noted that the coordinator interface and the applicant interface are the same translation group. Maybe it is worthwhile considering splitting it. I think translating the application strings may get higher priority. -- Effeietsanders (overleg) 2 feb 2022 22:54 (CET)[reageren]
Het Rijksmuseum Bulletin is/wordt overigens ook via open access beschikbaar op openjournals.nl. Encycloon (overleg) 3 feb 2022 23:29 (CET)[reageren]
Ik denk dat het een goed idee zou zijn om aan het Nederlands taalgebied gerelateerde bronnen in een overzicht te stoppen, ik heb met veel moeite namelijk twee bronnen in het Nederlands gevonden, iets waar de gemiddelde gebruiker van de Wikipedia-bibiotheek volledig overheen kijkt. Voor wie er meer weet te vinden: laat het me weten of voeg zelf toe op: Wikipedia:Bibliotheek#Nederlands_taalgebied. Romaine (overleg) 4 feb 2022 00:53 (CET)[reageren]
@Samwalton9 (WMF): I just completed the translation of the Wikipedia Library. If somehow I (and other translators for other languages) can get a notification when new system messages have been created or updated, so the Wikipedia Library can stay fully translated.
At first I like to say that it is fantastic that so many sources have provided access throught the Wikipedia Library.
At the same time I am heavily disappointed. I have gone through all the publishers that participate, and I can't help to notice that the main focus of the publishers contracted in the Wikipedia Library is for a gigantic part American publishers, a small group of German publishers and UK publishers, and for the rest some incidental cases elsewhere. I honestly believe it is great that all these sources have opened up, but it is very disappointing that or so few publishers elsewhere have agreed to open up or that the team from the Wikipedia Library is so United States focussed, and therefore not a proper representation of the global community Wikipedia is. There are often complaints regarding the little attention for the Global South, this representation is even worse.
The second concern I have is that about 90%+ of the publishers are academic publishers. I hope I do not have to explain that Wikipedia is not a academic publication (while it does of course cover academic subjects). So many other subjects are badly covered and would benefit from more sources being opened up.
The third concern is the focus on languages, on better described, the focus on the English language. I found only two sources that have a few Dutch sources. Of course it is great so many English sources have opened up through the Wikipedia Library, but it seems the team has put the focus on a narrow part of the language world.
This leads to my conclusion that mostly those writers about academic subjects benefit, and then especially those folks in the English Wikipedia, and a minor benefit for those editors who write about academic subjects in other language versions of Wikipedia. Does the Wikimedia Foundation find this a proper representation of the world's sources that possibly could have been accessed?
My personal interest lies mainly in geology, archeology and heritage, and then especially focussed in the geographic area of continental Western Europe. With my 7000+ articles and 3 million edits done, how many sources are suitable to me? Zero! Of course this is a personal disappointment, but I suspect this is even worse for most eligible editors who do not live in the US, UK, and Germany. Still thousands of eligigle editors get a notification every month that they (theoretically) can use the Wikipedia Library.
I do not believe the use of paywalls is something that is good for the spread of information, but as we have to deal with the situation as it is, I think the Wikipedia Library is a fantastic initiatieve and project. But looking how it represents sources from the world, I think it is a huge disappointment. I hope the Wikipedia Library team can fix that (big) issue.
Looking locally, I think two ways can help the Dutch community to make better use of the Wikipedia Library. 1. Making an index of sources that are typical used or usually in the Dutch contest. 2. Having more Dutch sources added to the Wikipedia Library. Maybe you, Samwalton9, can help us support in especially this second point, or otherwise point us to someone we can help us with getting more Dutch language sources in the Wikipedia Library? Romaine (overleg) 3 feb 2022 21:11 (CET)[reageren]
I have created the page Wikipedia:Bibliotheek for the Wikipedia Library. The next step to solve the limited available resources for the Dutch context is to start making an inventory of websites which would be usefull if we could access those websites behind their paywalls. See below. Romaine (overleg) 4 feb 2022 00:07 (CET)[reageren]
@Romaine Thank you for translating the library interface (those translations should be merged early next week)! Thanks also for your thoughtful comments. I completely understand your disappointment at the lack of publisher diversity, it's a problem we're working on addressing. As you suggest, the problem has been two-fold: first, most users of the library (90%+) have historically been English Wikipedia editors, so we have tended to receive requests and suggestions from the English speaking community. Second, the folks at The Wikipedia Library responsible for partnerships (most recently me) are primarily English speakers, which adds an additional barrier to diversifying the languages we cover. I'm happy to say that we've just had a new team member join, to focus on partnerships (I was doing both partnerships work and guiding the technical direction, which meant I couldn't properly focus on growing the library). We're also working more closely with the regional partnerships managers in the WMF Partnerships team. Combined with an influx of non-English speakers resulting from the new notification, we're going to prioritise majority-non-English partnerships going forward and I'm optimistic that we can improve the situation.
I see you already started a section below this one to collect Dutch language suggestions - this is really helpful! It can be hard for us to understand which publishers are desirable to add to the library without community input.
Ultimately the library isn't an ideal collection of the world's resources, either by subject or language, but that's definitely the long-term goal. Samwalton9 (WMF) (overleg) 4 feb 2022 12:13 (CET)[reageren]
@Samwalton9 (WMF): Thank you for bringing some light on the background of the program. To me the situation seems a bit comparable with the chicken or egg problem, which one was first. In this case it is the question who moves first. The team from TWL seems to act when a language community asks for it, while communities likely do not do much with it as it is often not translated (and many translations needed), sources maninly from abroad and not locally, and communities might often more watch how it develops instead of actual participating. I think the notifications help to reach out to the many editors that can benefit from the program. Also I think the program really can fill a gap (when local sources are added). Last night I have been going through the archives of the discussions there have been in what the Wikipedia Library has been mentioned, and that is going back in time many many years. Often discussions have started when users needed to get access to sources with paywalls (Dutch: betaalmuren), then the Wikipedia Library often is mentioned as that such would be a solution, and then nothing happens. I just have gone quickly through those discussions to see which sources editors use/need for their articles that have a paywall. I have collected the sources below and also mentioned of which media company they are part of. The two biggest media publishers are DPG Media and Mediahuis with both multiple newspapers and publications. Can you now move forward with these sources or do we need to take some action (besides this) to get these requested in the Wikipedia Library? Romaine (overleg) 4 feb 2022 13:54 (CET)[reageren]

Welke goede Nederlandse bronnen zitten achter een betaalmuur?[bewerken | brontekst bewerken]

De Wikipedia-bibliotheek biedt voor gebruikers de mogelijkheid om bronnen achter betaalmuren gratis te raadplegen. Opvallend daarbij zijn voor alsnog de weinige Nederlandstalige bronnen, ook al is de Wikipedia-bibliotheek al negen jaar actief, waarschijnlijk als gevolg van weinig input/belangstelling vanuit de Nederlandstalige gemeenschap. Mijns inziens dus tijd om eens actie te ondernemen. Als we een lijstje hebben van kwalitatieve bronnen kunnen die mogelijk in de toekomst aan de Wikipedia-bibliotheek toegevoegd worden. Dit begint bij een hele basale vraag: Welke goede Nederlandse bronnen (die je gebruikt of zou willen gebruiken) zitten achter een betaalmuur? Romaine (overleg) 4 feb 2022 00:07 (CET)[reageren]

  • Zie ook de toezegging van @SRientjes onder het kopje #Wikipedia Library. Misschien nog beter om de KB's deel te laten nemen aan de Library in plaats van het optuigen van een eigen systeem. Maar dat eigen systeem mag er wel komen als opname in de Library te lang duurt  →bertux 4 feb 2022 00:23 (CET)[reageren]
    • Ah, gemist. Ik kan alleen niet plaatsen hoe de KB's hier een rol in hebben, nationale bibliotheken hebben zover ik voor alsnog gezien heb geen rol gespeeld in dit programma.
    • Ik werd overigens getriggerd doordat er gezegd werd dat er nog weinig vertaald was en ben daar de middag/avond mee bezig geweest. Mijn insteek hier is niet om een systeem op te zetten, maar om Nederlandstalige bronnen toegevoegd te krijgen aan de bestaande Wikipedia-bibliotheek, zodat deze meer bruikbaar wordt voor de Nederlandstalige context. Om daarmee praktisch aan de slag te gaan lijkt het me wel handig te weten tot welke bronnen we graag toegang zouden hebben. Romaine (overleg) 4 feb 2022 00:28 (CET)[reageren]

Nominaties:

Om eventuele media te kunnen terugkijken via deze bedrijven:

Aanvullende nominaties:
Bedankt Romaine voor dit topinitiatief, we hebben dit hard nodig! Karmakolle (overleg) 7 feb 2022 10:07 (CET)[reageren]
Ik stelde hieronder al de vraag, maar ook nog maar hier: gaat Wikimedia betalen voor toegang, of dienen de bedrijven en instellingen hierboven hun content gratis beschikbaar te stellen? En als er betaald moet worden, is het dan niet dat bronnen in andere talen met een veel groter bereik eerder prioriteit hebben? Ik denk bijvoorbeeld aan die van wereldtalen als Spaans, Duits en Frans. Maar ook onder meer Arabisch, Bengali, Hindi, Portugees en Bahasa Indonesia lijken mij eerder in aanmerking te komen. In België en Nederland is er verder al een grote vreemde talenkennis, wat ook nog eens de noodzaak minder maakt om voor specifieke Nederlandstalige bronnen te gaan. Ja, het zou fijn zijn als we als Nederlandstaligen overal gratis toegang tot kregen, maar ik denk dat als er betaald moet worden anderen voorgaan. HT (overleg) 7 feb 2022 10:50 (CET)[reageren]
Die Portugese bronnen zijn altijd welkom, maar ik verwacht toch eerder een goede analyse over een Nederlands onderwerp in een Nederlandse bron, dan in een Arabische of Indonesische bron. Neem iets als van Oliekoeck tot oliebol. Of de Wikimedia Foundation hier rechten voor inkoopt of dat ze deze krijgen van de betreffende uitgevers is wat mij betreft niet heel interessant. Iedereen kan een beroep doen op de FOKA om een individueel abonnement vergoed te krijgen door WMNL (maak ik geen gebruik van). Als er voor betaald wordt, is er wellicht iets voor te zeggen dat de gemiddelde Nederlander eerder in staat zal zijn om een krant, tijdschrift of boek te betalen dan de gemiddelde Indonesiër of Keniaan. Maar ik kan (en wil!) in niemands portemonnee kijken, dus als iemand geholpen is met vrije toegang tot een van deze bronnen, dan zou ik zeggen: ga ervoor!
Ik zie hierboven al een mooi lijstje voor een mooie start. Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 7 feb 2022 11:27 (CET)[reageren]
@HT: Wat ik begrepen heb is dat mediabedrijven gratis accounts beschikbaar stellen aan Wikipedianen.
Als het gaat om de vraag of er dan niet eerder bronnen in een grotere taalgemeenschap eerder beschikbaar zouden moeten komen, denk ik niet dat het zo werkt. Allereerst is men begonnen in het Engels, waarbij het grootste gedeelte van de totale Wikipedia-gemeenschap al bediend wordt omdat er zo veel internationale publicaties ontsloten worden. Daarnaast is het denk ik erg sterk afhankelijk van de situatie in een land/taalgebied, in welke mate er betaalmuren zijn. Verder is de Wikipedia Bibliotheek sterk afhankelijk van de behoefte en wensen vanuit de lokale taalgemeenschappen. Ik heb slechts een eenvoudige zoekpoging ondernomen en het probleem van de betaalmuren speelt veelvuldig op de Nederlandstalige gemeenschap.
De meeste tijd om een uitgever aangesloten te krijgen, zit denk ik niet in de software, er zijn meerdere vaste contractvormen tussen Wikimedia en de uitgevers en de wensen van de uitgevers kunnen eenvoudig ingewilligd worden. Wat voor het team van The Wikipedia Library het meeste tijd kost is zo lijkt het weten of een gemeenschap tegen betaalmuren aanloopt en om welke dat dan gaat. Zodoende ook daarom de inventarisatie hierboven, zodat het bibliotheekteam efficiënt aan de slag kan. Romaine (overleg) 7 feb 2022 17:41 (CET)[reageren]
PS: Voor de helderheid: wat ik zojuist schreef gaat over de internationale Wikipedia-bibliotheek. Wanneer er van FOKA (WMNL) gebruik gemaakt wordt, worden er wel de kosten van een abonnement betaald. Romaine (overleg) 7 feb 2022 17:43 (CET)[reageren]

Gelegenheid tot vragen stellen[bewerken | brontekst bewerken]

Aankomende donderdag 10 februari is er van 14-15 uur gelegenheid voor een korte introductie en het stellen van vragen over de Wikipedia Library tijdens een 'Office Hour' op Google Meet (ook bereikbaar zonder gmailadres). Meer informatie is te vinden op de wikimedia-l maillijst. Ciell need me? ping me! 6 feb 2022 21:30 (CET)[reageren]

@Allen Ik zie dat het een initiatief is van Wikimedia. Is het efficiënt om op deze site voor de 10de een intro-pagina met faq's samen te stellen? Dan kunnen we die eerst met zijn allen lezen en als er dan nog vragen zijn, dan kunnen die alsnog gesteld worden. Dat office-hour is namelijk iets voor iedereen in de hele wereld. Dan wordt het wellicht moeilijk om je eigen vraag te stellen. Zelf zou ik nu al willen weten of er door Wikipedia/Wikimedia betaald wordt voor toegang tot de bronnen in Wikipedia Library. En zo ja, hoe hoog is het jaarlijkse budget en voor hoelang is het project opgezet? En zo nee: is het dan de bedoeling dat iedereen zijn content gratis beschikbaar stelt? Wat zijn verder de afspraken met degenen die content beschikbaar stellen aan Wikipedianen? Ik lees onder meer van Wikimedia zelf: "Whenever an editor cites a partner’s paywalled source, we expect that they include thorough original citation information, including an indicator of any access restrictions, and a link to the version of the content on the partner’s site. These citations allow a reader to track down the version that is most accessible to them." Zoiets lijkt mij handig om nu al op een Wikipedia:Wikipedia Library-pagina te zetten. En het lijkt mij handig zoiets ook meteen als richtlijn op te nemen op WP:NL. WP:NL is namelijk toch voornamelijk een bronloze site waarbij bronvermelding in de meeste gevallen niet verplicht is. Ik ben echter geen voorstander voor het opnemen in een bronvermelding van "an indicator of any access restrictions". Zoiets is niet gegarandeerd tijdloos en de lezer komt er zelf wel achter of de info als free-access toegankelijk is of niet. Ik zie het ook niet als een taak van Wikipedia zoiets aan te geven. Andersom is het ook niet tijdloos. Een krantenartikel dat nu gratis toegankelijk is, komt mogelijk later achter een betaalmuur. Het is ondoenlijk dat allemaal in een bronvermelding te gaan bijhouden, zeker ook omdat alle informatie hier voor de eeuwigheid bedoeld is. HT (overleg) 7 feb 2022 10:43 (CET)[reageren]
Ten aanzien van de Wikipedia-bibliotheek heb ik geprobeerd om op Wikipedia:Bibliotheek een beeld neer te zetten met de belangrijkste aspecten van dit programma. Als er daar toch nog belangrijke vragen daar niet beantwoord worden, kunnen die gerust hier of op de overlegpagina van die projectpagina gesteld worden. Op zich lijkt mij een aparte FAQ niet nodig, maar ik wil wel kijken of de antwoorden op vragen die gesteld worden eventueel ook beschreven kunnen worden op de projectpagina.
Om je vragen hier te beantwoorden. Wat ik heb begrepen betaalt de Wikimedia Foundation niet voor de accounts, maar stellen uitgevers gratis accounts ter beschikking aan Wikipedianen via dit programma.
Het budget wat de Wikipedia-bibliotheek heeft zal dus alleen zijn voor de Wikimedia-medewerkers die door de Wikimedia Foundation ingezet worden om dit programma draaiende te houden.
Het is geen project, maar een langdurig programma zonder einddatum. Voor Wikipedianen is het gebruik van kwalitatieve bronnen in artikelen een belangrijk onderdeel om tot goede artikelen te komen. Dat is niet iets wat volgens mij gaat wijzigen.
Uitgevers stellen hun inhoud gratis beschikbaar aan Wikipedianen. Welke afspraken er precies met de uitgevers gemaakt zijn hangt voor een deel af van de uitgevers. Een deel van de uitgevers heeft aangegeven dat zij hun inhoud gratis aan Wikipedianen beschikbaar stellen en stellen verder geen aanvullende voorwaarden. Dit wordt de Wikipediabundel genoemd en iedere Wikipedia-gebruiker die voldoet aan de voorwaarden van de Wikipedia-bibliotheek heeft toegang tot al die inhoud (60% van het totaal). Andere uitgevers stellen daarnaast aanvullende voorwaarden of hebben beperkingen. Er kunnen beperkingen liggen op bijvoorbeeld het aantal accounts dat er beschikbaar gesteld worden of op het aantal artikelen/publicaties een individuele Wikipediaan in een bepaalde periode tegelijk gratis mag bekijken bij die uitgever. Andere voorwaarden kunnen zijn dat een uitgever wil weten wat de achtergrond een Wikipediaan, beroep, soms ook de echte naam, het land waar iemand woont, en dergelijke. Als een uitgever deze voorwaarden stelt, staat dit vermeld bij de informatie van die uitgever. Als je deze informatie niet wilt verstrekken, moet je dus niet bij die betreffende uitgever een account aanvragen via de Wikipedia-bibliotheek.
Een van de voorwaarden kan ook zijn dat de uitgever vereist dat nadrukkelijk de bron waarin een bepaald feit gevonden is wordt vermeld. Voor mij persoonlijk is dat eigenlijk altijd evident, maar er zijn nog steeds Wikipedianen die dat niet doen.
De pagina Wikipedia:Bibliotheek gaat over de Wikipedia-bibliotheek. Als je vindt dat Wikipedianen meer/beter hun bronnen dienen te vermelden lijkt mij dit niet de aangewezen plek daarvoor. (Voor de goede orde, ik ben een groot voorstander van bronvermelding.)
Waar "an indicator of any access restrictions" precies op doelt is me niet helemaal duidelijk, kun je aangeven waar je dit zag staan? Romaine (overleg) 7 feb 2022 18:11 (CET)[reageren]
Een en:Bobbin, noemen wij dat ook een garenklos?

Ik kreeg het artikeltje Garenklos onder ogen (omdat ik naar wat van die relatieve tijdsaanduidingen aan het kijken was). Ik vroeg mij ineens af, is het dingetje dat in een naaimachine zit (zie afbeelding hiernaast) ook een garenklos, of heet dat anders? Misschien wil iemand die hier iets van af weet het artikeltje een beetje uitbreiden. Ik merkte dat ik daar zelf niet de kennis voor in huis heb. Heel erg bedankt alvast! –Frank Geerlings (overleg) 6 feb 2022 16:16 (CET)[reageren]

Links een spoelhuis, en rechts een spoeltje. Putmetkeren (overleg) 6 feb 2022 16:27 (CET)[reageren]
Ah, dus toch iets anders. De artikelen rond dit soort onderwerpen zijn vaak wat kort, dat is erg jammer. Ik lees dat op het artikel over de naaimachine onder Werking naar het spoeltje wordt verwezen. Ik had er nog geen beeld bij. –Frank Geerlings (overleg) 6 feb 2022 17:54 (CET)[reageren]
Nee, dus toch hetzelfde. "Spoel" en "klos" zijn immers synoniem. –bdijkstra (overleg) 6 feb 2022 18:07 (CET)[reageren]
Toch lijkt een kloshuis niet te bestaan, en een spoelhuis wel. Dus zo synoniem is het blijkbaar dan toch weer niet. Putmetkeren (overleg) 6 feb 2022 18:15 (CET)[reageren]
Mijn gevoel: klos=hout, spoel=metaal.Stunteltje (overleg) 6 feb 2022 20:25 (CET)[reageren]
En een haspel is plastic. –Frank Geerlings (overleg) 6 feb 2022 21:19 (CET)[reageren]
Of staal. –bdijkstra (overleg) 7 feb 2022 11:42 (CET)[reageren]
Klosjes garen
Garen komt standaard op een klos(je) en wordt over het algemeen bovenop de (garenpen van de) naaimachine geplaatst. Het draad wordt op een spoeltje (zie afbeelding rechts) gezet en dat spoeltje wordt - in het (uitneembare) spoelhuis, afbeelding links - horizontaal of verticaal ín de machine gezet onder de stofgeleiders, naald en machinevoet.
Een klos als in het Nederlandse 'klos garen' heet in het Engels een spool. Het spoeltje in een naaimachine wordt 'bobbin' genoemd. Ecritures (overleg) 7 feb 2022 16:29 (CET)[reageren]
@Ecritures: Volgens mij hebben Bobbins meer te maken met de klossen die gebruikt wordem bij het weven of het bij ons bekende kantklossen. Een aanrader: Camel - Watching the Bobbins. --Sb008 (overleg) 8 feb 2022 00:07 (CET)[reageren]
Dat zijn ook 'bobbins' inderdaad. Maar het spoeltje in een naaimachine heet ook 'bobbin' en het klosje van garen is een 'spool'. Ecritures (overleg) 8 feb 2022 09:42 (CET)[reageren]

In het artikel Naaimachine staat nu een link naar Spoel, maar dat is een heel ander soort spoel. Ik denk dat het veel beter is dat er een apart artikel Spoel (naaimachine) komt, naar analogie van en:Rotary hook en/of en:Bobbin driver. In het laatstgenoemde artikel hebben ze dan het spoeltje en het schuitje samengevoegd, maar ik weet geen Nederlands woord dat op zowel het spoeltje als het schuitje betrekking heeft. (Het schuitje was er het eerst; het spoeltje was een verbetering daarop omdat je daarmee ook kon zigzaggen. Althans, zo heb ik het begrepen. Mijn Pfaff-naaimachine uit 1938 met een schuitje kan niet zigzaggen, en in de bijgevoegde folder wordt ook een - duurdere - versie beschreven met spoeltje die dat wel kon.) Erik Wannee (overleg) 6 feb 2022 22:28 (CET)[reageren]

In een naaimachine zit ook wel een elektrische spoel, in de elektromotor. En als je een heel oude hebt, ook in de transformator. Trafo voor intimi. Putmetkeren (overleg) 7 feb 2022 10:52 (CET)[reageren]